การพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมสื่อประเภทละครเร่แบบมีส่วนร่วมเพื่อการรู้เท่าทันความรุนแรงในเด็กและเยาวชน จังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างต้นแบบและประเมินนวัตกรรมสื่อละครเร่แบบมีส่วนร่วมเพื่อการรู้เท่าทันความรุนแรงในเด็กและเยาวชน จังหวัดอุตรดิตถ์  เป็นการวิจัยการสื่อสารเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม กลุ่มเป้าหมายหลัก มี 2 กลุ่ม ประกอบด้วย กลุ่มเป้าหมายหลัก CHANGE AGENT คือ นักศึกษาสาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ จำนวน 6 คน  กลุ่มเป้าหมายรองกลุ่ม ACTIVE AUDIENCE  คือ นักเรียนมัธยมต้น โรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวน  23  คน และกลุ่ม SUPPORTER คือ ฆ ระฆัง การละคร สำนักกิจกรรมกิ่งก้านใบ จังหวัดอุตรดิตถ์ จำนวน 2 คน รวม 31 คน โดยเลือกแบบเจาะจง เป็นอาสาสมัครที่สนใจเข้าร่วม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ การจัดกิจกรรม แบบสอบถาม การสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ข้อมูลเชิงคุณภาพ วิเคราะห์แบบอุปนัย และการวิเคราะห์เนื้อหา
          ผลการวิจัยพบว่า การสร้างต้นแบบนวัตกรรมสื่อละครเร่แบบมีส่วนร่วมเพื่อการรู้เท่าทันความรุนแรงในเด็กและเยาวชน จังหวัดอุตรดิตถ์ มีกระบวนการสำคัญ 4 ขั้นตอน คือ 1. ขั้นตอนการเก็บข้อมูลและเสริมความรู้เกี่ยวกับความรุนแรงเพื่อหาจุด paint point ของกลุ่มเป้าหมาย เพื่อนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมสื่อละคร โดยใช้กระบวนการอบรมเชิงปฏิบัติการละครเพื่อการเปลี่ยนแปลง  2. สรุปข้อมูลสถานการณ์ความรุนแรงเพื่อวางโครงร่างและพัฒนาบทละคร  3. การผลิตสื่อละครเร่ ประกอบด้วย การพัฒนาโครงเรื่องและบทละคร การผลิตละคร  การบันทึกคลิปวิดีโอการแสดงละคร ประเมินสื่อครั้งที่1 และนำมาปรับปรุงแก้ไข  4. การประเมินสื่อโดยผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด
          สำหรับผลการประเมินต้นแบบนวัตกรรมสื่อละครเร่ เรื่อง “เงาะโรงเรียน” พบว่า เป็นสื่อที่ช่วยสร้างความเข้าใจเนื้อหาความรุนแรงได้ในระดับมาก โดยองค์ประกอบในสื่อละครเร่ที่ทำให้เข้าใจเนื้อหาความรุนแรงมากที่สุดในมุมมองของนักศึกษาผู้ผลิตสื่อ มี 3 องค์ประกอบ คือ การถ่ายทอดอารมณ์ของผู้แสดงในละคร  ข้อความเปิดเรื่อง และข้อความปิดเรื่อง ส่วนนักเรียนผู้ให้ข้อมูลและมีส่วนร่วมในการผลิตละครเร่ มองว่า 6 องค์ประกอบในสื่อละครเร่ที่ทำให้เข้าใจเนื้อหาความรุนแรงได้มาก คือ คือ การถ่ายทอดอารมณ์ของผู้แสดง ข้อความปิดเรื่อง การตัดต่อภาพ ข้อความเปิดเรื่อง  ดนตรีประกอบ และบทสนทนา