การคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือก: กรณีศึกษาเรือนจำกลางประจำ จังหวัดแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

บทนำ: จากแนวคิดการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังระบุว่าแม้บุคคลนั้นจะเป็นผู้กระทำความผิดและถูกจำกัดเสรีภาพอีกทั้งยังเป็นบุคคลที่เป็นกลุ่มเพศทางเลือกก็มิอาจถูกกระทำการใด ๆ อันเป็นการลดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ลงได้ วัตถุประสงค์ของการวิจัย: เพื่อศึกษาการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือกในเรือนจำกลางประจำจังหวัดแห่งหนึ่ง ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเจาะจง กำหนดคุณสมบัติเป็นผู้มีประสบการณ์และมีความเชี่ยวชาญด้านการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือก แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือก  และ 2) กลุ่มเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานในเรือนจำกลางประจำจังหวัด เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแนวคำถามการสนทนากลุ่ม เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ และสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย: พบว่า การคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังในผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือกในเรือนจำกลางประจำจังหวัด ยังไม่เป็นไปตามหลักการสากลที่ต้องยึดถือปฏิบัติให้ตรงกับอัตลักษณ์ทางเพศของผู้ต้องขัง เริ่มตั้งแต่กระบวนการการระบุอัตลักษณ์ทางเพศ การตรวจค้นร่างกาย การจัดสถานที่คุมขัง รวมถึงการคำนึงถึงถึงความจำเป็นพิเศษอื่นๆ สรุป: การคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือกในประเทศไทยควรจะมีบทบัญญัติเฉพาะเพื่อรับรองและคุ้มครองสิทธิ ในแต่ละขั้นตอนที่สำคัญที่ใช้ปฏิบัติติต่อผู้ต้องขังกลุ่มเพศทางเลือกเพื่อคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของผู้ต้องขังในเรือนจำเพื่อให้เกิดความเท่าเทียมกัน