แนวทางการประยุกต์ใช้หลักเบญจศีล-เบญจธรรมเพื่อสร้างเสริมคุณค่าการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทย 2) เพื่อศึกษาหลักเบญจศีล-เบญจธรรมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักเบญจศีล-เบญจธรรมเพื่อสร้างเสริมคุณค่าการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทย  เป็นการวิจัยแบบคุณภาพ เน้นวิจัยเอกสาร วิเคราะห์ เรียบเรียง และนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า  แนวทางการประยุกต์ใช้หลักเบญจศีล-เบญจธรรมเพื่อสร้างเสริมคุณค่าการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทย คือ 1) ผู้สูงอายุควรงดเว้นจากการฆ่าสัตว์คู่กับหลักเบญจธรรมคือ มีเมตตาได้แก่ การไม่ทำร้ายผู้อื่น มีความปรารถนาให้ผู้อื่นให้มีความสุข และมีกรุณาคือ ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์ 2) ผู้สูงอายุควรงดเว้นการลักทรัพย์คู่กับหลักเบญจธรรมคือ มีสัมมาอาชีวะ ได้แก่ ประกอบอาชีพที่สุจริต ไม่ทำอาชีพผิดกฎหมาย ไม่ทำให้ตนและผู้อื่นเดือดร้อน 3) ผู้สูงอายุควรงดเว้นการประพฤติผิดในกามคู่กับหลักเบญจธรรมคือ มีกามสังวร ได้แก่ สำรวมในกาม รักเดียวใจเดียว ยินดีในคู่ครองของตน  4) ผู้สูงอายุควรงดเว้นการพูดเท็จคู่กับหลักเบญจธรรมคือ มีสัจจะ ได้แก่ การพูดความจริง ไม่พูดโกหกทำให้บุคคลอื่นเสียหาย  5) ผู้สูงอายุควรงดเว้นการดื่มสุราและเมรัยคู่กับหลักเบญจธรรมคือ มีสติได้แก่ ความระลึกได้ และสัมปชัญญะ คือ ความรู้ตัว สติเป็นคุณธรรมใช้ระลึกก่อนจะทำ พูด คิด เพื่อความรอบคอบ ส่วนสัมปชัญญะเป็นคุณธรรมใช้รู้ตัวขณะกำลังทำ พูด คิด หลักเบญจศีลต้องคู่กับหลักเบญจธรรม เป็นหลักมนุษยธรรมขั้นพื้นฐานของมนุษย์ เป็นสิ่งที่ผู้สูงอายุทุกคนควรปฏิบัติควบคู่กันเพื่อประโยชน์และความสุขทั้งแก่ตนเองและสังคมโดยส่วนรวม