การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาเพื่อละอวิชชาสังโยชน์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาอวิชชาสังโยชน์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) ศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาเพื่อละอวิชชาสังโยชน์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยการศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา คัมภีร์ที่เกี่ยวข้อง ปรับปรุง แก้ไข สรุปผลการวิจัยในลักษณะพรรณนา พบว่า

1) อวิชชาสังโยชน์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท คือธรรมที่ผูกมัดสัตว์ให้ติดอยู่ในสังสารวัฏ อวิชชาสังโยชน์นี้เป็นเหตุเกิดแห่งอวิชชา เหตุที่ทำให้เกิดอวิชชาความไม่รู้คือ อาสวะ เป็นเหตุให้เกิด ความดับอวิชชาย่อมมีเพราะอาสวะดับ ปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งอวิชชามี 8 อย่าง ประกอบด้วย 1) ไม่รู้ทุกข์ 2) ไม่รู้สมุทัย 3) ไม่รู้นิโรธ 4) ไม่รู้นิโรธคามินีปฏิปทา 5) ไม่รู้อดีต 6) ไม่รู้อนาคต 7) ไม่รู้ทั้งอดีตทั้งอนาคต 8) ความไม่รู้ปฏิจจสมุปบาท

2) การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาเพื่อละอวิชชาสังโยชน์โดยการใช้สติสัมปชัญญะกำหนดรู้และควรละทุกอย่างที่ปรากฏขณะปัจจุบัน คือ 1) รู้จักทุกข์ 2) รู้จักเหตุเกิดแห่งทุกข์ 3) รู้จักทางความดับทุกข์ 4) รู้จักทางถึงควาดับทุกข์ 5) รู้จักอดีต 6) รู้จักอนาคต 7) รู้จักทั้งอดีตทั้งอนาคต 8) รู้จักปฏิจจสมุปบาท วิชชาคือความรู้ เป็นหัวหน้าแห่งความถึงพร้อมแห่งกุศลธรรมทั้งหลาย หิริ และโอตตัปปะ เป็นไปตามพระพุทธเจ้าสอนว่า ทุคติอย่างใดอย่างหนึ่งในโลกนี้และในโลกอื่นทั้งหมดมีอวิชชาสังโยชน์เป็นมูลเหตุเกิดขึ้นด้วยความปรารถนาและความโลภ เพราะมีอวิชชาสังโยชน์เป็นมูลเหตุปุถุชนจึงมีความปรารถนาชั่ว และเมื่อละอวิชชาสังโยชน์ได้ทำวิชชาให้เกิดขึ้นจึงละทุคติทั้งปวง