โครงสร้างภูมินิเวศ พลวัต และนิเวศบริการของแนวป่าชายน้ำ: กรณีศึกษาพื้นที่ตัวเมือง จังหวัดยโสธร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
แนวป่าชายน้ำ เป็นกลุ่มพืชพันธุ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติบริเวณริมตลิ่ง เป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศแม่น้ำและพื้นที่ราบลุ่มน้ำหลาก ทำหน้าที่เชื่อมต่อในแนวยาว แนวราบและแนวดิ่งของระบบนิเวศ กำเนิดผลผลิตเชิงนิเวศและนิเวศบริการ ยโสธร มีชุมชนชนบทขนาดเล็กที่ยังมีการดำรงชีวิตด้วยการเกษตรกรรม ประมงน้ำจืดและประโยชน์จากนิเวศบริการ งานวิจัยนี้จึงต้องการศึกษาโครงสร้าง พลวัตและนิเวศบริการของแนวป่าชายน้ำและประโยชน์ต่อชุมชนเกษตรกรรม รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของแนวป่าชายน้ำด้วยวิธีวิจัย
(1) ใช้เทคโนโลยีรับรู้ระยะไกลเพื่อระบุโครงสร้างภูมินิเวศ ขอบเขตการเกิดพลวัตน้ำหลากและการก่อตัวของแนวป่าชายน้ำ (2) สังเกตการณ์พื้นที่ ผลการศึกษาพบว่า แนวป่าชายน้ำพบมากในพื้นที่ราบลุ่มน้ำหลากซึ่งมีความกว้าง 3.00-8.00 กิโลเมตร การขยายและหดตัวของของพืชได้รับอิทธิพลโดยตรงจากพลวัตน้ำหลาก นิเวศบริการแนวป่าชายน้ำสำคัญมากต่อความมั่นคงทางอาหาร ความต่อเนื่องของวิถีชีวิตและระบบเศรษฐกิจหมู่บ้าน แนวป่าชายน้ำลดลงอย่างมากจากการเปลี่ยนการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม อ่างเก็บน้ำและการขยายตัวของเมือง ตามลำดับ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงพลวัตน้ำหลากโดยเขื่อนและถนน จนนำไปสู่การลดลงของนิเวศบริการที่กระทบกับปริมาณอาหารและรายได้จากทรัพยากรธรรมชาติ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Adger, W.N. et al. (2018). Ecosystem services for well-being in deltas: current knowledge and understanding. In Nicholls, R. J., et al (Ed.), Ecosystem services for well-being and deltas: integrated assessment for policy analysis (pp. 3-26). Switzerland: Springer Nature.
Correa, S. et al. (2022). Biotic indicators for ecological state change in Amazonian floodplains. BioScience, 72, 753-768.
Department of Public Works and Town & Country Planning. (2012). Phangmuang ruam changwat Yasothon phoso 2555 (In Thai) [Yasothorn Provincial Comprehensive Land Use Plan, B.E. 2555]. Royal Gazatte, 129(81), 16-22.
European Space Agency. (2021).Copernicus global digital elevation model [dataset]. Retrieved June 16, 2022, from https://doi.org/10.5270/ESA-c5d3d65
Griggs, F.T. (2009). California Riparian Habitat Restoration Handbook. Sacramento: California Riparian Habitat Joint Venture.
Haase , D. (2017). Urban wetlands and riparian forests as a nature-based solution for climate change adaptation in cities and their surroundings. In Kabisch, N., et al (Ed.), Nature-based solutions to climate change adaptation in urban areas (pp. 111-121) Cham: Springer Open.
Hussain, S., et al. (2010). Conceptual frameworks for considering the benefits of nature. In Wittmer, H. (Ed.), The economics of ecosystems and biodiversity for local and regional policy makers (pp. 28-40) Retrieved March 3, 2022, from https://teebweb.
a. org/publications/teeb-for/local-and-regional-policymakers/.
Hydrology Irrigation Center for Upper Northeastern Region. (n.d.). Discharge hydrograph. Retrieved December 7, 2022, from http://hydro-3.rid.go.th/
Johnson, C.W., & Buffler, S. (2008). Riparian buffer design guidelines for water quality and wildlife habitat functions on agricultural landscapes in the intermountain west. Colorado: United States Department of Agriculture.
Junk, W.J., Bayley, P., & Sparks, R. E. (1989). The flood pulse concept in river-floodplain systems. In Dodge, D.P. (Ed.), Proceedings of the international large river symposium (pp. 110-127). Ottawa: Canadian Department of Fisheries and Oceans.
Kaewthumrong, K. (2018). Kan rabu khopkhet phunthi rap namthuam thung lae khwam samphan rawang phonlawat khong phum that kap kan praptua khong manut korani sueksa lum maenam Mun ton klang (In Thai) [Identification of floodplain boundary and relationship between landscape dynamic and human adaptation : case study of middle Mun river basin] (Master's thesis), Bangkok: Chulalongkorn university.
Keleş Özgenç, E. (2024). Exploring the wide-ranging ecosystem services of riparian vegetation on a global scale. Turkish Journal of Forestry | Türkiye Ormancılık Dergisi, 25, 233-243.
Mariem, M., & Pérez-Pérez, JM. (2020). Understanding of adventitious root formation: what can we learn from comparative genetics?. Frontiers in Plant Science, 11.
Murye, A. et al. (2023). The nexus between ecosystem services, livelihood strategies and social well-being of riparian communities around Sandleni Mntjuzalala wetlands, Eswatini. Journal of Earth and Environmental Sciences Research, 5(10), 1-6.
Naiman, R.J., & Décamps, H. (1997). The ecology of interfaces riparian zones. Annual Review of Ecology and Systematics, 28, 621-658.
Nilapornkun, K., & Thaitakoo, D. (2018). Kansueksa rabop niwet nam lak lae niwet borikan khong thung nam lak phuen thirap lum samliam maenam Chaophraya korani sueksa chumchon Lat Chado amphoe Phak Hai changwat Phra Nakhon Si Ayutthaya (In Thai) [Flood pulse dynamics and ecosystem services of Chaophraya delta a case study of Ladchado community Amphoe Pukhai Ayutthaya province] (Master 's thesis), Bangkok: Chulalongkorn university.
Poopat, et al. (2018). Pa bung pa tham phak i san (In Thai) [Riparian wetland and wet forest in the north eastern Thailand]. Bangkok: Forest Botany Division, Forest and Plant Conservation Research Office, Department of National Park, Wildlife and Plant Conservation.
Riis, T., et al. (2020). Global overview of ecosystem services provided by riparian vegetation. BioScience, 70(6), 501-514.
Royal Thai Survey Department (1954). Aerial photography of YasothornThailand. Bangkok: Royal Thai Survey Department.
Royal Thai Survey Department (2013). Topography map of Yasothorn L7018 series [Map]. Bangkok: Royal Thai Survey Department.
Schindler, S. et al. (2014). Multifunctionality of floodplain landscapes: relating management options to ecosystem services. Landscape Ecology, 29(2), 229-244
Singh, S., & Dudley, N. (2010). Ecosystem services in rural areas and natural resource manage- ment. In Wittmer, Heidi (Ed.), The economics of ecosystems and biodiversity for local and regional policy makers: UNEP TEEB. Retrieved March 8, 2022, from https:/ /teebweb.org/publications/teeb/.
U.S. Geological Survey. (2022). Landsat 8 OLI/TIRS collection 1 Level-1. Retrieved April 22, 2022, from https://glovis.usgs.gov/
Yasothorn Provincial Administrative Organization. (2019). Khomun setthakit (In Thai) [Economy information]. Retrieved February 21, 2025, from https://www.yasothon.go.th/web/ file/menu1-4.html
