รถแห่และการเต้นบั้นเด้า: วัยรุ่นอีสานกับการสื่อสารเพื่อการต่อรอง ความเป็นอีสานใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยเชิงคุณภาพนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสื่อสารเพื่อการต่อรองความเป็นอีสานใหม่ผ่าน รถแห่ที่มีกลุ่มวัยรุ่นอีสานเข้ามามีส่วนร่วม โดยใช้การเก็บข้อมูลจากการวิเคราะห์เอกสาร คลิปวิดีโอการแสดงรถแห่ ร่วมกับการสังเกตภาคสนามในพื้นที่การแสดงรถแห่ในภาคอีสาน และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกกลุ่มตัวอย่าง 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญเจ้าของผลงานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับรถแห่ กลุ่มเจ้าของวงรถแห่ในภาคอีสาน และกลุ่มผู้ชมในพื้นที่การแสดงรถแห่ในภาคอีสาน และอาศัยแนวคิดท้องถิ่นนิยม กับแนวคิดการผลิตและผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม ในการศึกษาและวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า รถแห่เป็นสื่อการแสดงที่มีผสมผสานเพลงสมัยใหม่ที่เป็นกระแสสังคม เข้ากับเพลงหมอลำแบบท้องถิ่นอีสาน มักใช้เครื่องดนตรีสากลในการแสดงทั้งหมด ศิลปินส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มวัยรุ่น และมักจะมีผู้ชมวัยรุ่นมักจะมีส่วนร่วมกับการแสดงด้วยการเต้นโยกเอวเรียกว่า การเต้นบั้นเด้าอยู่เสมอ และรถแห่ส่วนใหญ่จะมีการเผยแพร่บันทึกวิดีโอการแสดงผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย โดยมักใช้ภาพคนเต้นบั้นเด้าประกอบอยู่เสมอ ทำให้รถแห่ได้สื่อให้เห็นถึงเห็นถึงฐานะทางเศรษฐกิจ ความทันสมัย และอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของอีสานในปัจจุบันไปยังสังคมภายนอก ลักษณะดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า ผู้ขับเคลื่อนวัฒนธรรมรถแห่ส่วนใหญ่จะเป็นวัยรุ่น โดยเฉพาะการสร้างสรรค์รูปแบบการแสดงรถแห่จากการผสมผสานวัฒนธรรมสมัยใหม่เข้ากับท้องถิ่น ซึ่งส่วนหนึ่งมาจากปัจจัยด้านบริบทสังคมอีสานใหม่ที่พัฒนาขึ้นทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ส่งเสริมให้วัยรุ่นอีสานมีต้นทุนความรู้ และต้นทุนทางเศรษฐกิจ นำไปสู่อำนาจในการผลิตซ้ำสื่อวัฒนธรรมได้มากขึ้น และนำไปสู่การสื่อสารเพื่อสร้างภาพจำ และการยอมรับวัฒนธรรมอีสานแบบอีสานใหม่ที่แตกต่างจากอดีตที่อีสานถูกมองว่า ด้อยพัฒนา และไม่ได้รับการยอมรับด้านวัฒนธรรมมากนัก