การพัฒนารูปแบบการสื่อสารสุขภาพเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะ ของผู้สูงอายุในเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยผสมวิธีนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาและความต้องการในการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) 2) ศึกษาพฤติกรรมการเปิดรับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการเสริมสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 3) พัฒนารูปแบบการสื่อสารสุขภาพในการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 และ 4) ทดลองใช้รูปแบบการสื่อสารสุขภาพในการเสริมสร้างสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณ คือ ผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร จำนวน 400 คน ผู้เข้าร่วมการวิจัยเชิงคุณภาพ คือ ผู้สูงอายุในชุมชนเสนานิคม 2 จำนวน 10 คน ส่วนกลุ่มผู้สูงอายุที่เข้าร่วมการวิจัยเชิงทดลองมีจำนวน 40 คน แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลอง 20 คน และกลุ่มควบคุม 20 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างมีปัญหาด้านสุขภาพกายและสุขภาพจิต ปัญหาที่ประสบในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 คือ ด้านสุขภาวะทางกาย โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก และด้านสุขภาวะทางจิต ทางสังคม และทางปัญญา โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ส่วนความต้องการทางสุขภาวะของกลุ่มตัวอย่างในด้านความรู้เกี่ยวกับสุขภาวะ ด้านการดูแลรักษาสุขภาวะ และด้านสื่อและเทคโนโลยีการสื่อสารเพื่อส่งเสริมสุขภาวะ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 2) พฤติกรรมการเปิดรับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาสื่อแต่ละประเภทแล้วพบว่า สื่อที่กลุ่มตัวอย่างมีการเปิดรับข้อมูลข่าวสารในระดับมาก ได้แก่ สื่อโทรทัศน์ รองลงมา คือ สื่อบุคคล และสื่อสังคมออนไลน์ 3) การพัฒนารูปแบบการสื่อสารสุขภาพเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 คือ รูปแบบการสื่อสารสุขภาพเน้นการมีส่วนร่วมโดยมีกระบวนการการดำเนินงานสื่อสารแบบการสื่อสารทางเดียวแนวระนาบ 4) ผลการทดลองใช้รูปแบบการสื่อสารสุขภาพเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุ เขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 สามารถส่งผลต่อสุขภาวะของผู้สูงอายุ โดยคะแนนเฉลี่ยสุขภาวะของกลุ่มทดลองมีระดับสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนระดับความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อรูปแบบการสื่อสารสุขภาพที่นำมาทดลองใช้ในการเสริมสร้างสุขภาวะของผู้สูงอายุเขตจตุจักร กรุงเทพมหานครในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. (2564). สถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) มาตรการสาธารณสุข และปัญหาอุปสรรคการป้องกันควบคุมโรคในผู้เดินทาง. วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 มกราคม 2565 แหล่งที่มา https://ddc.moph.go.th
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2565). ปัญหาของผู้สูงอายุมีอะไรบ้าง. วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 มกราคม 2565 แหล่งที่มา https://www.dop.go.th/th/know/15/461.
กระทรวงสาธารณสุข. (2564). สถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) มาตรกรสาธารณสุขและปัญหาอุปสรรคการป้องกันควบคุมโรคในผู้เดินทาง. วันที่เข้าถึงข้อมูล 25 มกราคม 2564 แหล่งที่มา https://ddc.moph.go.th/uploads/files/2017420210820025238.pdf.
กานดาวสี มาลีวงษ์ (2560). สังคมผู้สูงอายุกับประเด็นปัญหา. วันที่เข้าถึงข้อมูล 12 กุมภาพันธ์ 2565 แหล่งที่มา https://mwi.anamai.moph.go.th/th/elderlygroup/download/?did=178839&id=37240&reload.
กาญจนา แก้วเทพ และคณะ (2560). การสื่อสารเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะ. กรุงเทพฯ : สํานักพัฒนาภาคีสมพันธ์และวิเทศสัมพันธ์ สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).
ณัฐนันท์ ศิริเจริญ. (2560). ความต้องการของผู้สูงอายุสำหรับการสื่อสารสุขภาพกับสมาชิกในครอบครัวเพื่อช่วยให้เกิดความสุข. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, (8(2), 90-122.
ประเวศ วะสี. (2543). สุขภาพในฐานะอุดมการณ์ของมนุษย์. พิมพ์ครั้งที่ 4. นนทบุรี : สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
พนม คลี่ฉายา. (2561). รายงานการวิจัย เรื่อง การเข้าถึง เข้าใจ ประเมิน และใช้ข้อมูลข่าวสารสุขภาพเพื่อการดูแลตนเองให้ปลอดภัยจากโรคติดต่ออุบัติใหม่ที่แพร่มาจากต่างประเทศของประชาชนในเขตเมือง. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.).
พนม คลี่ฉายา. (2564). การออกแบบสารเพื่อการสื่อสารแบบบูรณาการ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภาณุวัฒน์ ว่องตระกูลเรือง (2563) ดูแลผู้สูงอายุอย่างไร ในช่วงโควิด-19. วันที่เข้าถึงข้อมูล 1 สิงหาคม 2564 แหล่งที่มา https://www.nakornthon.com/article/detail/ดูแลผู้สูงอายุอย่างไรในช่วงโควิด-19.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2564). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563. นครปฐม : สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
เยาวภา จันทร์เหมือน. (2565). การสื่อสารสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข:กรณีการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). วารสารวิชาการสาธารณสุข, 31(1), 62-73.
สุคี ศิริวงศ์พากร. (2556). การศึกษาพฤติกรรมการเปิดรับข่าวสารที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการพึ่งตนเองของผู้สูงอายุในกรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร.
สุทธิมนัส ชินอัครพงศ์. (2562). กระบวนการตรวจสอบข้อเท็จจริงของข้อมูลข่าวสารในสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ. วิทยานิพนธ์ปริญญานิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุนทรีย์ ชุ่มมงคล. (2563). การสื่อสารเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้วยสื่อใหม่ผ่านโซเชียลมีเดีย. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี.
สำนักงานเขตจตุจักร.(2564). แผนปฏิบัติราชการประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2564 สำนักงานเขตจตุจักร. กรุงเทพฯ : สำนักงานเขตจตุจักร.
สำนักงานสุขภาพแห่งชาติ.(2550). พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ 2550 วันที่เข้าถึงข้อมูล 1 สิงหาคม 2564 แหล่งที่มา https://infocenter.nationalhealth.or.th/?lsvr_kba.
สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร. (2564). กทม. ห่วงผู้สูงอายุ เร่งฉีดวัคซีนผ่าน “ไทยร่วมใจ”. วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 พฤศจิกายน 2564 แหล่งที่มา https://web.facebook.com/prbangkok/posts/3660984607334467/?_rdc=1&_rdr.
องค์การอนามัยโลก. (2564). โรคโควิด 19 คืออะไร. วันที่เข้าถึงข้อมูล 5 มกราคม 2564 แหล่งที่มา https://www.who.int/docs/default-source/searo/thailand/update-28-covid-19-what-we-know---june2020 ---thai.pdf?sfvrsn=724d2ce3_0.
Butler, J. T. (2001). Principle of health education & health promotion. (3rd ed.). California: Wadsaorth Thomson Learning.
Haber, D. (2013). Health promotion and aging practical: Applications for health professionals. (6th ed.). New York, NY: Springer Publishing.
Harrington, N. G. (2014). Health communication: theory, method, and application. New York, NY: Routledge.
Institute for Healthcare Improvement (2020) Using tools to measure well-being in the time of COVID-19. Retrieved February 23, 2021, From https://www.ihi.org/communities/blogs/using-tools-to-measure-well-being-in-the-time-of-covid-19.
Lewis, B., & Lewis, J. (2015). Health communication: a media and cultural studies approach. New York, NY: Palgrave Macmillan.
Littlejohn, S. W., Foss, K. A., & Oetzel, J. G. (2017). Theories of human communication. (11th ed.). Long Grove: Waveland.
Rural Health Information Hub (2018) Health communication. Retrieved February 23, 2021, From https://www.ruralhealthinfo.org/toolkits/health-promotion/2/strategies/health-communication.
Vivien, J. (2013). The media of mass communication. (11thed.). Upper Saddle River, N.J.: Pearson.
World Health Organization (1998). Adelaide recommendation on healthy public policy. Geneva: World Health Organization.
World Health Organization (2021). Communicating for health impact. Retrieved February 23, 2021, From https://www.who.int/westernpacific/activities/Communicating-for-health-impact
