นวัตกรรมสื่อกับประสบการณ์เสมือนผ่านประสาทสัมผัสของมนุษย์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในยุคที่มีเทคโนโลยีชั้นสูงและการสื่อสารแบบดิจิทัลอันล้ำสมัยจนแทบไม่มีพรมแดนเรื่องของเวลาและสถานที่มากางกั้น “นวัตกรรมสื่อ” ได้ส่งมอบคุณค่าและประสบการณ์เสมือนอันยิ่งใหญ่มากมายให้กับผู้คน ผ่านระบบประสาทสัมผัสของมนุษย์ โดยเฉพาะนวัตกรรมสื่อที่เกี่ยวข้องกับประสบการณ์เสมือนด้านการมองเห็นและการได้ยิน เช่น การได้พบและได้ยินเสียงของผู้เป็นที่รักซึ่งจากไปอย่างไม่มีวันกลับอีกครั้ง ส่วนประสบการณ์เสมือนด้านการสัมผัส ได้กลิ่น และลิ้มรส ซึ่งกำลังเป็นที่น่าจับตามอง เช่น การสัมผัสได้ถึงความรู้สึกอบอุ่นจากอ้อมกอดของครอบครัวแม้จะอยู่ไกลกันคนละซีกโลก ก็ยังคงอยู่ในขั้นตอนของการวิจัยและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง บทความนี้จึงมีจุดมุ่งหมายในการนำเสนอการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับแนวคิดนวัตกรรมสื่อและความก้าวไกลของนวัตกรรมสื่อที่เชื่อมโยงกับการได้รับประสบการณ์เสมือนผ่านประสาทสัมผัสของมนุษย์ ในมิติของความสุขและเป็นประโยชน์ โดยได้หยิบยกตัวอย่างที่น่าสนใจเกี่ยวกับนวัตกรรมสื่อรูปแบบต่าง ๆ มาประกอบในแต่ละหัวข้อเพื่อความชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อนำไปต่อยอดองค์ความรู้หรือเป็นโอกาสในการนำไปประยุกต์ใช้ในทางวิจัยต่อไป โดยผู้เขียนเชื่อว่า ความตั้งใจอันดีในการพัฒนานวัตกรรมสื่ออย่างไม่หยุดยั้งประกอบกับการนำมาประยุกต์ใช้ร่วมกับองค์ความรู้ในหลากหลายสาขาวิชา อาจจะทำให้ผู้คนในยุคดิจิทัลได้ดื่มด่ำไปกับประสบการณ์เสมือนครบทุกประสาทสัมผัสในเร็ววัน เช่นเดียวกับที่ได้รับประสบการณ์ในโลกแห่งความจริงก็เป็นได้ ทั้งนี้เนื้อหาของบทความจะเริ่มต้นจากนิยามของนวัตกรรมสื่อ คุณค่าของนวัตกรรมสื่อกับประสบการณ์เสมือน คุณค่านวัตกรรมสื่อในแง่ประสบการณ์เสมือนที่แจ่มชัดในปัจจุบัน…“การมองเห็นและได้ยิน” คุณค่านวัตกรรมสื่อกับประสบการณ์เสมือนในอนาคต...“การสัมผัส ได้กลิ่น และลิ้มรส” และบทสรุป ตามลำดับ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรุงเทพธุรกิจ. (2563a). หลบโควิด-หนีพิษฝุ่น! จุฬาฯ เตรียมนำร่องให้นิสิตเรียนออนไลน์. วันที่เข้าถึงข้อมูล 5 มีนาคม 2563.แหล่งที่มา https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/869381
กรุงเทพธุรกิจ. (2563b). ‘Google Maps’ เพิ่มฟีเจอร์เดินทางเลี่ยงโควิด-19. วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 มิถุนายน 2563. แหล่งที่มา https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/884320
กรุงเทพธุรกิจ. (2563). ดีแทคเปิดหนัง 5G “สัมผัสแรก (The first touch)”. วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 ธันวาคม 2563. แหล่งที่มา https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/911741
ชุติสันต์ เกิดวิบูลย์เวช. (2558). นวัตกรรมสื่อดิจิทัลใหม่สำหรับนิเทศศาสตร์. วารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า, 2(2), 55-70.
พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. (2554). วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 มิถุนายน 2563. แหล่งที่มา http://www.royin.go.th/dictionary/
พสนันท์ ปัญญาพร. (2555). แนวความคิดเกี่ยวกับสื่อใหม่ (New Media). วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 มิถุนายน 2563. แหล่งที่มาhttp://photsanan.blogspot.com/2012/03/new-media.html
ปณชัย อารีเพิ่มพร. (2020). 5 Lab เปิดตัว Covidtracker เช็กข้อมูลผู้ติดเชื้อโคโรนา 2019 ในไทยเรียลไทม์ เผยใช้เวลาพัฒนาแค่คืนเดียว. THE STANDARD, วันที่เข้าถึงข้อมูล แหล่งที่มา https://thestandard.co/5lab-covidtracker/
ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2563). ดึงระบบออนไลน์ช่วยอำนวยความสะดวกเอกชน เลี่ยงความเสี่ยงโควิด. วันที่เข้าถึงข้อมูล 14 กันยายน 2563. แหล่งที่มา https://www.prachachat.net/economy/news-520950
ผู้จัดการออนไลน์. (2563). ดีแทคออกโฆษณา 5G สื่อให้เห็นถึงการเชื่อมต่อความรู้สึกระหว่างผู้คน. วันที่เข้าถึงข้อมูล 10 ธันวาคม2563. แหล่งที่มา https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9630000126392
ภูมิศรัณย์ ทองเลี่ยมนาค. (2564). ถ้าไม่เรียนออนไลน์ แล้วใช้วิธีไหนได้บ้าง ในสถานการณ์โควิด-19. กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.). วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 มิถุนายน 2563 แหล่งที่มา https://www.eef.or.th/about/transparency/
มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์. (ม.ป.ป.). Google Maps เพิ่มตัวช่วยวางแผนเดินทางเลี่ยงโควิด-19 เตือนผู้ใช้ใส่หน้ากากอนามัยในพื้นที่แออัด, วันที่เข้าถึงข้อมูล 9 มิถุนายน 2563.แหล่งที่มา https://home.maefahluang.org/17576915/covid19-googlemap
สมิทธิ์ บุญชุติมา. (2560). รายงานการศึกษาความหมาย ตัวอย่าง อุปสรรค และข้อเสนอแนะ เพื่อพัฒนานวัตกรรมสื่อในประเทศไทย 2560 (The White Paper for Media Innovation Thailand 2017). ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) [NIA]. (2019). คำจำกัดความ/ความหมาย รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ ด้านสื่อและการสื่อสาร. วันที่เข้าถึงข้อมูล 3 มีนาคม 2563, แหล่งที่มา https://award.nia.or.th/th/about-us/media
สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม [สป.อว.]. (2550). โฮโลแกรม (Holograms) นวัตกรรมภาพสามมิติ. วันที่เข้าถึงข้อมูล 3 มีนาคม 2563, แหล่งที่มา https://www.stkc.go.th/info/
สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) [สพร.]. (2564). ขอเชิญชวนคนไทย ร่วมโหลดแอป 'หมอชนะ' ร่วมใช้ ร่วมใจ ชนะ COVID-19. วันที่เข้าถึงข้อมูล 5 มกราคม 2564. แหล่งที่มา https://www.dga.or.th/th/profile/2176/
CovidTracker. (2564). แผนที่ข่าว COVID-19. วันที่เข้าถึงข้อมูล 10 มกราคม 2564, แหล่งที่มา https://covidtracker.5lab.co/
DOOTV MEDIA The Video Innovation. (2560). Virtual Reality (VR) & Augmented Reality (AR) เทคโนโลยีโลกเสมือนก้าวสู่โลกความเป็นจริง. วันที่เข้าถึงข้อมูล 18 เมษายน 2564. แหล่งที่มา https://www.dootvmedia.com/news/detail/7/Virtual-Reality--VR----Augmented-Reality
Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ. (2563). รู้จัก "หมอชนะ" แอพติดตามและประเมินความเสี่ยง COVID-19 เก็บข้อมูลแค่ GPS และ Bluetooth. วันที่เข้าถึงข้อมูล 13 เมษายน 2563. แหล่งที่มา https://www.hfocus.org/content/2020/04/18954
MGR Online. (2556). เมื่อ “เติ้ง ลี่จวิน” ร้องเพลงคู่กับ “เจย์ โชว” (ชมคลิป). วันที่เข้าถึงข้อมูล 8 กันยายน 2562. แหล่งที่มา https://mgronline.com/china/detail/9560000112856
Namjatturas, J. (2563). COVID-19 ไม่ได้ทำให้การศึกษาจีนชะงัก หลายโรงเรียนหันมาปรับใช้ “การเรียนออนไลน์”. TECHSAUCE Tech & Biz Ecosystem Leader. วันที่เข้าถึงข้อมูล 3 มีนาคม 2563, แหล่งที่มา https://techsauce.co/tech-and-biz/online-learning-in-china-due-to-the-coronavirus-
Pornwasin, A. (2563). ชาวจีนใช้ชีวิตด้วยเทคโนโลยี ท่ามกลางไวรัสโควิด-19 อย่างไร?. BUSINESS TODAY. วันที่เข้าถึงข้อมูล 10 มีนาคม 2563. แหล่งที่มา https://businesstoday.co/technology/information-technology/10/03/2020/
Praornpit Katchwattana. (2562). ทำความรู้จัก ‘นักเทคโนโลยีกลิ่นรส’ ผู้สร้างนวัตกรรมอาหาร ต่อยอดฟู้ดอินโนโพลิส ของไทยให้พัฒนาได้ไกลกว่าเดิม. (November 19, 2019). SALIKA Knowledge sharing space. วันที่เข้าถึงข้อมูล 3 มีนาคม 2563, แหล่งที่มา https://www.salika.co/2019/11/19/food-flavor-technology-expert/
Sidhipong W. (2562). “D2B” คืนชีพ! ปล่อยเพลงใหม่ “ยังคิดถึงกัน (หรือเปล่า)” พร้อมเสียง “บิ๊ก”. วันที่เข้าถึงข้อมูล 21 พฤศจิกายน, 2562. แหล่งที่มา https://www.sanook.com/music/2413913/
Sidhipong W. (2562). “D2B Infinity 2019” ปรากฏการณ์ความสุขที่ไร้จุดสิ้นสุดจาก “บิ๊ก-แดน-บีม”. วันที่เข้าถึงข้อมูล 18 พฤศจิกายน 2562. แหล่งที่มา https://www.sanook.com/music/2413819/
AFP-JIJI. (2020). Mother ‘reunited’ with dead daughter on South Korean VR show. Retrieved February 15, 2020 from https://www.japantimes.co.jp/news/2020/02/15/business/tech/mother-reunited-dead-daughter-south-korean-vr-show/#.Xm4x3nIxU2w
Cai, Y., Chiew, R., Zin Tun Nay, Indhumathi, C., & Huang, L. (2017). Design and development of VR learning environments for children with ASD, Interactive Learning Environments, 25:8, 1098-1109, DOI: 10.1080/10494820.2017.1282877
Cheok, A. D. & Karunanayaka, K. (2018). Virtual taste and smell technologies for multisensory internet and virtual reality, NY: Springer.
Davidson, H. (2020). First Covid-19 case happened in November, China government records show – report. (). The Guardian. Retrieved 13 March, 2020 from https://www.theguardian.com/world/2020/mar/13/first-covid-19-case-happened-in-november-china-
Dolan, R., Conduit, J., Fahy, J., & Goodman, S., (2016). Social media engagement behaviour: a uses and gratifications perspective, Journal of Strategic Marketing, Vol. 24, Nos. 3–4, 261–277.
Global Web Index. (2019). Digital VS Traditional Media Consumption: Trends Report, 2019. Retrieved February 15, 2020 from https://www.amic.media/media/files/file_352_2142.pdf
How Virtual and Augmented Reality Simulators Change the Workforce Training. (2019, July12). Retrieved February 15, 2020 from https://www.avrspot.com/virtual-augmented-reality-simulators-change-workforce-
Hunsaker, A., & Hargittai, E. (2018). A review of Internet use among older adults new media & society, 20(10) 3937–3954.
Jorge Vázquez-Herrero & Xosé López-García. (2019). When media allow the user to interact, play and share: recent perspectives on interactive documentary, New Review of Hypermedia and Multimedia, 25:4, 245-267, DOI: 10.1080/13614568.2019.1670270
Kerruish, E. (2019). Arranging sensations: smell and taste in augmented and virtual reality, The Senses and Society, 14:1, 31-45, DOI: 10.1080/17458927.2018.1556952
Kim, S.-K., Lee, Y.-M., & Yim, M.-S. (2009). High-Tech Amenities for the Elderly: The Technological Assistance Needs of Elderly Koreans Aging at Home. Journal of Housing for the Elderly, 23(3), 204-226.
Lemon &Orange. (2014). Timberland Augmented Reality Campaign. Retrieved from https://www.youtube.com/
watch?v=5TZmQPdhpak
Lu, A., Chan, S., Cai, Y., Huang, L., Zin Tun Nay & Sui Lin Goei. (2018). Learning through VR gaming with virtual pink dolphins for children with ASD, Interactive Learning Environments, 26:6, 718-729, DOI: 10.1080/10494820.2017.1399149
Morrison, S. (2020). ‘Deepfake’ Queen to deliver Channel 4’s alternative Christmas message. Retrieved December 24, 2020 from https://www.standard.co.uk/tech/channel-4-alternative-christmas-message-queen- speech-b465083.html
Paritta Wangkiat. (2021). Pandemic has sped up technology adoption across Asia but there is still a big digital divide. Bangkok Post: Tech for everyone. Retrieved September 08, 2021 from https://www.bangkokpost.com/business/2068367/tech-for-everyone
Niamh NÍ Bhroin. (2015). Social Media-Innovation: The Case of Indigenous Tweets. The journal of media innovations, 2:1, 89-106.
Ranasinghe, N., Karunanayaka, K., Cheok, A. D., Fernando, O. N. N., Nii, H., & Ponnampalam, G. (2011). Digital taste & smell for remote multisensory interactions, 6th International Conference on Body Area Networks, pp. 128-129.DOI: 10.4108/icst.bodynets.2011.247210
Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.) New York, NY: Free Press.
Rusmanayanti, A. (2019). Songs from Youtube as an alternative media innovation for teaching and learning English. Getsempena English Education Journal (GEEJ), 6:1, 143-155.
Saadatian, E., Samani, H., Parsani, R., Pandey, A. V., Li, J., Tejada, L., Cheok, A. D., &Nakatsu, R. (2014). Mediating intimacy in long-distance relationships using kiss messaging. International Journal of Human-Computer Studies, 72(10), pp. 736-746.
Storsul, T. & Krumsvik, A. H. (2013). What is Media Innovation? In T. Storsul & A. H. Krumsvik (Eds.), Media Innovations: A Multidisciplinary Study of Change. (pp. 13-26). Gothenburg: Nordicom. ISBN 9789186523657.
Teh, J. K. S., Cheok, A. D., Peiris, R. L. Choi, Y., Thuong, V., & Lai, S. (2008). Huggy Pajama: A Mobile Parent and Child Hugging Communication System. IDC ’08, June 11-13, 2008 Chicago, IL, USA.
Wei, J., Cheok, A. D., & Zhao, S. (2013). Food Media: Interactive Entertainment Over Telepresent Dinner, International Journal of Advanced Computer Science, 3:12, 595-601.
Worldometer. (2021). COVID-19 Coronavirus Pandemic. Retrieved September 08, 2021 from https://www.worldometers.info/coronavirus/
Yang, M., Dou, M., & Han, Y. (2017). Research on New Media Usage Behaviors, Influencing Factors and Social Contact Mode of the Elderly. In J. Zhou & G. Salvendy (Eds.). Human Aspects of IT for the Aged Population. Applications, Services and Contexts (pp. 170–180) Springer International Publishing Switzerland.
