พฤติกรรมการเปิดรับสื่อออนไลน์ การแสดงตัวตนในสังคม และรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์ของผู้สูงอายุ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการเปิดรับสื่อออนไลน์ การแสดงตัวตนและรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์ของผู้สูงอายุ 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการเปิดรับสื่อออนไลน์และการแสดงตัวตนในสังคมของผู้สูงอายุ 3) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการแสดงตัวตนในสังคมและรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์ของผู้สูงอายุโดยเป็นงานวิจัยแบบผสมผสาน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การสัมภาษณ์กลุ่ม จากกลุ่มผู้สูงอายุที่เล่นสื่อออนไลน์อายุระหว่าง 50 – 65 ปี จำนวน 5 คน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามออนไลน์ จากกลุ่มผู้สูงอายุที่เล่นสื่อออนไลน์จำนวน 200 คน โดยการสุ่มแบบสโนว์บอล และนำข้อมูลไปประมวลผลทางสถิติด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียรสัน (Pearson Product Moment Correlation) โดยมีผลการวิจัย ดังนี้ ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการเปิดรับสื่อประเภทไลน์ (LINE) มากที่สุดส่งผลให้เกิดรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์ทั้งการพิมพ์ข้อความ การเข้าร่วมกลุ่มต่างๆ และพฤติกรรมการเปิดรับสื่อออนไลน์เพื่อให้ได้รับข้อมูลข่าวสารได้ทันท่วงทีรวมถึงการค้นหาข้อมูลต่าง ที่ไม่ได้อยู่ในแค่สื่อเก่า ส่งผลให้เกิดรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์ทั้งการติดตามข่าวสารข้อมูลทันเหตุการณ์ และความสนใจในการเรียนรู้สิ่งใหม่ โดยผู้สูงอายุมีความคิดเห็นว่า คนเราควรพึ่งพาตนเอง ความสำเร็จในบั้นปลายชีวิตคือการมีครอบครัวที่อบอุ่นและไม่มีใครแก่เกินเรียนอีกทั้งการสื่อสารออนไลน์มีคุณสมบัติในกระบวนการสื่อสารที่สามารถถ่ายทอดอารมณ์ ความรู้สึก กระตุ้นให้เกิดการแสดงตัวตนในสังคมที่ชัดเจนเข้าใจง่าย ทำให้ส่งผลต่อการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพรวดเร็ว ฉับไว ส่งเสริมความรู้สึกได้ซึ่งทำให้ พฤติกรรมการเปิดรับสื่อ การแสดงตัวตนในสังคม และรูปแบบการดำเนินชีวิตออนไลน์มีความสัมพันธ์กันในระดับมาก
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชัชวาลย์ หลิวเจริญ. (2559). การใช้ “โซเชี่ยล แมสเสจจิง” ในการสื่อสารเพื่อสร้างความร่วมมือและจัดการความขัดแย้งระหว่างบุคคลในองค์กร. วารสารนักบริหาร, 36(1), 79 – 87.
ชนัญญา เภกะนันทน์. (2556). รูปแบบการดำเนินชีวิต การเปิดรับสื่อ และการยอมรับนวัตกรรมของผู้บริโภค(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บุหงา ชัยสุวรรณ. (2561). ที่ศึกษาการจัดกลุ่มและหาคุณลักษณะของกลุ่มดิจิทัลอิมมิแกรนท์ตามพฤติกรรมการสื่อสารในบริบทออนไลน์ และปัญหาทางความสัมพันธ์กับสังคม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์.
ภาสกร จิตรใคร่ครวญ. (2553). เทคโนโลยีของสื่อใหม่และการนำเสนอตัวตนต่อสังคมกับพฤติกรรมการสื่อสารบนเครือข่ายสังคมออนไลน์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2559. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.
เลิศหญิง หิรัญโญ. (2545). รูปแบบการดำเนินชีวิต พฤติกรรมการเปิดรับสื่อ และพฤติกรรมการบริโภคสินค้าของผู้สูงอายุ.วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เล็ก สมบัติ และคณะ. (2554). ภาวะสูงวัยอย่างมีคุณประโยชน์ กับการพัฒนาสังคม และเศรษฐกิจในประเทศไทย. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เสนอสำนักมาตรฐานการ พัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์สำนักงาน ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์.
วิศปัตย์ ชัยช่วย. (2560). การใช้LINEของผู้สูงอายุ: การศึกษาเชิงปรากฏการณ์วิทยา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). ข้อมูลสถิติจำนวนผู้สูงอายุประเทศไทย ปี 2559. วันที่เข้าถึงข้อมูล 7 มีนาคม 2561, แหล่งที่มา https://www.dop.go.th/th/know/1/51
อารีย์ มยังพงษ์ และเกื้อกูล ตาเย็น. (2559). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความต้องการเรียนรู้สื่อเทคโนโลยีของผู้สูงอายุในยุคหลอมรวมเทคโนโลยี. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร.
อุษา กิตติพันธ์โสภณ. (2557). อิทธิพลของการรับรู้ตัวตนบนเครือข่ายสังคมที่มีผลต่อความตั้งใจ ซื้อสินค้าบนเครือข่ายสังคมออนไลน์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Brandinside. (2559). วิเคราะห์การใช้อินเทอร์เน็ตของคนไทย 2559 เรื่องที่แบรนด์ต่างๆ ต้องรู้. วันที่เข้าถึงข้อมูล 7 มีนาคม 2561, แหล่งที่มา https://brandinside.asia/survey-internet-thailand-user-2559
ภาษาอังกฤษ
Betsy Baugess. (2015). Examining Social Network Site Usage by Older Adults: A Phenomenological Approach. Nova Southeastern University, New York.
Biocca, et al. (2001). The Networked Minds Measure of Social Presence: Pilot Test of the Factor Structure and Concurrent Validity. Michigan State University, New York.
Cheung, C. M., Chiu, P. Y., & Lee, M. K., (2011). Online social networks: Why do students use facebook. Hong kong Baptist University. Hongkong.
Cowgill. (1974) Aging and Modernization. Appleton-Century-Crofts, New York.
Gunawardena, C. N. (1995). Social Presence Theory and lmplications for Interaction and Collaborative Leaning in Computer Conferences. International Journal of Educational Telecommunications, 1(2), 147-166. Charlottesville, VA: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Moen, P., Dempster - McClain, D., & Williams, R. W., Jr. (1992). Successful aging: A life course perspective on women’s multiple roles and health. American Journal of Sociology, 97, 1612-1638.
