สัมพันธบทในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อเมริกันแนวแวมไพร์ร่วมสมัย

Main Article Content

นิชย์นาวิน จุลละพราหมณ์
โสภาวรรณ บุญนิมิตร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาสัมพันธบทของการเล่าเรื่อง ในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อเมริกันแนวแวมไพร์ร่วมสมัย โดย ศึกษาจากภาพยนตร์แนวแวมไพร์รูปแบบเก่า 1 เรื่อง และภาพยนตร์ชุด อีก 1 เรื่อง มีทั้งหมด 4 ภาค และละครโทรทัศน์ 2 เรื่อง เรื่องละ 2 ฤดูกาล รวมทั้งสิ้น 68 ตอน และศึกษาองค์ประกอบที่เป็นลักษณะ พิเศษของแนวแวมไพร์ร่วมสมัย และศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อน ออกมาจากภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง


ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะสัมพันธบทการเล่าเรื่อง จากแนวแวมไพร์รูปแบบเก่าสู่แนวแวมไพร์ร่วมสมัย มีการคงเดิม ขยายความ ตัดทอน และปรับเปลี่ยน ในองค์ประกอบการเล่าเรื่องที่ชัดเจนที่สุด ได้แก่ โครงเรื่อง ตัวละคร และฉาก ส่วนองค์ประกอบที่มีความชัดเจน เป็นรองลงมา ได้แก่ แก่นเรื่อง ความขัดแย้ง สัญลักษณ์ และมุมมองในการเล่าเรื่อง รวมถึงการสร้างตัวละคร แวมไพร์ก็มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนมากที่สุดเช่นกัน


ต่อมาคือการศึกษาองค์ประกอบที่เป็นรูปแบบ พิเศษเฉพาะของการเล่าเรื่องแนวแวมไพร์ร่วมสมัย ผลการวิจัยพบว่า มีการเล่าเรื่องผ่าน 5 ลักษณะสําคัญ ได้แก่ เล่าเรื่องด้วยความรักของชายหญิง การลบเลือน เส้นแบ่งความหมายแห่งคู่ตรงข้าม แก่นเรื่องความเป็น มนุษย์ ตัวละครหญิงที่เป็นจุดศูนย์กลางของเรื่อง และ ตัวละครแวมไพร์ที่มีความงามเหนือกว่า สุดท้ายคือการ ศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อนออกมาจากภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง


          ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะสัมพันธบทการเล่าเรื่องจากแนวแวมไพร์รูปแบบเก่าสู่แนวแวมไพร์ร่วมสมัย มีการคงเดิม ขยายความ ตัดทอน และปรับเปลี่ยน ในองค์ประกอบการเล่าเรื่องที่ชัดเจนที่สุด ได้แก่ โครงเรื่อง ตัวละคร และฉาก ส่วนองค์ประกอบที่มีความชัดเจน เป็นรองลงมา ได้แก่ แก่นเรื่อง ความขัดแย้ง สัญลักษณ์ และมุมมองในการเล่าเรื่อง รวมถึงการสร้างตัวละคร แวมไพร์ก็มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนมากที่สุดเช่นกัน


          ต่อมาคือการศึกษาองค์ประกอบที่เป็นรูปแบบ พิเศษเฉพาะของการเล่าเรื่องแนวแวมไพร์ร่วมสมัย ผลการวิจัยพบว่า มีการเล่าเรื่องผ่าน 5 ลักษณะสําคัญ ได้แก่ เล่าเรื่องด้วยความรักของชายหญิง การลบเลือน เส้นแบ่งความหมายแห่งคู่ตรงข้าม แก่นเรื่องความเป็น มนุษย์ ตัวละครหญิงที่เป็นจุดศูนย์กลางของเรื่อง และ ตัวละครแวมไพร์ที่มีความงามเหนือกว่า สุดท้ายคือการ ศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อนออกมาจากภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่า มีระบบ คิดทั้งหมด 4 ประการ ได้แก่ ความงามของรูปลักษณ์ การแบ่งแยกสีผิว การมีคุณงามความดี และบทบาททางเพศ


          ทั้งนี้ ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์แนวแวมไพร์มี พัฒนาการอย่างต่อเนื่องและเข้าสู่รูปแบบร่วมสมัยด้วย การลบเลือนเส้นแบ่งระหว่างความจริงและจินตนาการ ร่วมกับการดึงตัวละครมาสู่ชีวิตจริง โดยตัวละครเอก แวมไพร์จากแนวแวมไพร์ร่วมสมัยนั้นมีการเชื่อมโยง จากตัวละครแวมไพร์ในรุ่นก่อนที่มีลักษณะเป็นผู้ที่ ประสบกับวิกฤตอัตลักษณ์ หรือเป็นลักษณะดาร์ค-ฮีโร่ ที่ถ่ายทอดมาจากนวนิยายอเมริกันในสมัยก่อน โดยได้ ผสมเข้ากับภาพของความเป็นชายในอุดมคติ จนกลาย เป็นตัวละครแนวร่วมสมัยดังกล่าว ซึ่งเสริมลักษณะ สัมพันธบทยุคหลังสมัยใหม่ที่ผลผลิตของสื่อบันเทิงคดีนั้น ไม่มีของใหม่โดยสมบูรณ์ แต่เป็นการเชื่อมโยงผ่านกฏ แห่งการเลือกสรรและผสมผสานมาดัดแปลงและสื่อ ความหมายใหม่ร่วมกัน

Article Details

ประเภทบทความ
Articles
ประวัติผู้แต่ง

นิชย์นาวิน จุลละพราหมณ์

นิชย์นาวิน จุลละพราหมณ์ (นศ.ม. การภาพยนตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554)

โสภาวรรณ บุญนิมิตร, คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อ.ดร.โสภาวรรณ บุญนิมิตร ปัจจุบันดํารง ตําแหน่งอาจารย์ประจําภาควิชาการภาพยนตร์และภาพนิ่ง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย
กาญจนา แก้วเทพ. สัมพันธบท (Intertextuality) เหล้าเก่าในขวดใหม่ในสื่อสารศึกษา. ใน แนวพินิจใหม่ในสื่อสารศึกษา กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์, 2558.
กาญจนา แก้วเทพ. สื่อสารมวลชน : ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2552.
จิธิวดี วิไลลอย. ประดิษฐกรรมในการเล่าเรื่องและสุนทรียรสในภาพยนตร์ชุดดิเอ็กซ์ไฟล์ส. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
ฉลองรัตน์ ทิพย์พิมาน. วิเคราะห์โครงสร้างการเล่าเรื่องในภาพยนตร์อเมริกันที่มีตัวเอกเป็นสตรี วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2535.
ณัฐพร ลิ้มประสิทธิ์วงค์. การเล่าเรื่องและการสร้างลักษณะตัวละครในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ที่มีตัวเอกเป็นสตรีจากเทพปกรณัมกรีก. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554.
ถิรนันท์ อนนวัชศิริวงศ์, จิรยุทธ์ สินธุพันธ์, สุกัญญา สมไพบูลย์ และ ปรีดา อัครจันทรโชติ. สุนทรียนิเทศศาสตร์การสื่อสารการแสดงและสื่อจินตคดี. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: จรัญสนิทวงศ์ การพิมพ์, 2547.
ทัศนัย กุลบุญลอย, การสร้างเทพนิยายสมัยใหม่ในภาพยนตร์ชุดสตาร์วอร์ส. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2544.
นับทอง ทองใบ. นวลักษณ์ในการเล่าเรื่องและเอกลักษณ์ในภาพยนตร์แอนิเมชั่นของ ฮายาโอะ มิยาซากิ วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวาทวิทยา คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548.
นพพร ประชากุล. มายาคติ Mythologies ของ Roland Barthes ; แปลจากภาษาฝรั่งเศส โดย วรรณพิมลอังคศิริสรรพ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: คบไฟ, 2551.
ศศิวิมล สันติราษฎร์ภักดี. การศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบการถ่ายทอดวัฒนธรรมไทยผ่านสื่อนิยายและสื่อละคร
โทรทัศน์เรื่อง “สี่แผ่นดิน” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539.
อุมาพร มะโรณีย์. สัมพันธบทในการเล่าเรื่องในสื่อการ์ตูน ละครโทรทัศน์ และนวนิยาย. วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551.

ภาษาอังกฤษ
Anthony. Masters. The Natural history of the vampire. New York: Berkley, 1972.
M. Carmen Gomez-Galisteo. Vampire meets girl: gender roles and the vampire's side of the story in Twilight, Midnight sun and The Vampire diaries. Universidad de Alcalcá (Spain).
J. Gordon Melton. The Vampire Book: The Encyclopedia of the Undead. Detroit: Visible Ink Press, 1994
Jessica Marie Landers. The modern vampire phenomenon paradox: Simultaneous contradiction and unlimited limits. Rutgers, The State University of New Jersey, 2011.
Julia Pearlman. Happily (For) ever after: Constructing conservative youth ideology in the Twilight
Series. Wesleyan University, 2010.
Lauren Rocha. Bite Me : Twilight stakes feminism. Bridgewater State University, 2011.
Rick Worland. The Horror film and introduction. Malden, MA.: Blackwell, 2007.