สัมพันธบทในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อเมริกันแนวแวมไพร์ร่วมสมัย
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาสัมพันธบทของการเล่าเรื่อง ในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อเมริกันแนวแวมไพร์ร่วมสมัย โดย ศึกษาจากภาพยนตร์แนวแวมไพร์รูปแบบเก่า 1 เรื่อง และภาพยนตร์ชุด อีก 1 เรื่อง มีทั้งหมด 4 ภาค และละครโทรทัศน์ 2 เรื่อง เรื่องละ 2 ฤดูกาล รวมทั้งสิ้น 68 ตอน และศึกษาองค์ประกอบที่เป็นลักษณะ พิเศษของแนวแวมไพร์ร่วมสมัย และศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อน ออกมาจากภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง
ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะสัมพันธบทการเล่าเรื่อง จากแนวแวมไพร์รูปแบบเก่าสู่แนวแวมไพร์ร่วมสมัย มีการคงเดิม ขยายความ ตัดทอน และปรับเปลี่ยน ในองค์ประกอบการเล่าเรื่องที่ชัดเจนที่สุด ได้แก่ โครงเรื่อง ตัวละคร และฉาก ส่วนองค์ประกอบที่มีความชัดเจน เป็นรองลงมา ได้แก่ แก่นเรื่อง ความขัดแย้ง สัญลักษณ์ และมุมมองในการเล่าเรื่อง รวมถึงการสร้างตัวละคร แวมไพร์ก็มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนมากที่สุดเช่นกัน
ต่อมาคือการศึกษาองค์ประกอบที่เป็นรูปแบบ พิเศษเฉพาะของการเล่าเรื่องแนวแวมไพร์ร่วมสมัย ผลการวิจัยพบว่า มีการเล่าเรื่องผ่าน 5 ลักษณะสําคัญ ได้แก่ เล่าเรื่องด้วยความรักของชายหญิง การลบเลือน เส้นแบ่งความหมายแห่งคู่ตรงข้าม แก่นเรื่องความเป็น มนุษย์ ตัวละครหญิงที่เป็นจุดศูนย์กลางของเรื่อง และ ตัวละครแวมไพร์ที่มีความงามเหนือกว่า สุดท้ายคือการ ศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อนออกมาจากภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง
ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะสัมพันธบทการเล่าเรื่องจากแนวแวมไพร์รูปแบบเก่าสู่แนวแวมไพร์ร่วมสมัย มีการคงเดิม ขยายความ ตัดทอน และปรับเปลี่ยน ในองค์ประกอบการเล่าเรื่องที่ชัดเจนที่สุด ได้แก่ โครงเรื่อง ตัวละคร และฉาก ส่วนองค์ประกอบที่มีความชัดเจน เป็นรองลงมา ได้แก่ แก่นเรื่อง ความขัดแย้ง สัญลักษณ์ และมุมมองในการเล่าเรื่อง รวมถึงการสร้างตัวละคร แวมไพร์ก็มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนมากที่สุดเช่นกัน
ต่อมาคือการศึกษาองค์ประกอบที่เป็นรูปแบบ พิเศษเฉพาะของการเล่าเรื่องแนวแวมไพร์ร่วมสมัย ผลการวิจัยพบว่า มีการเล่าเรื่องผ่าน 5 ลักษณะสําคัญ ได้แก่ เล่าเรื่องด้วยความรักของชายหญิง การลบเลือน เส้นแบ่งความหมายแห่งคู่ตรงข้าม แก่นเรื่องความเป็น มนุษย์ ตัวละครหญิงที่เป็นจุดศูนย์กลางของเรื่อง และ ตัวละครแวมไพร์ที่มีความงามเหนือกว่า สุดท้ายคือการ ศึกษาระบบคิดของสังคมที่สะท้อนออกมาจากภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์ทั้ง 3 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่า มีระบบ คิดทั้งหมด 4 ประการ ได้แก่ ความงามของรูปลักษณ์ การแบ่งแยกสีผิว การมีคุณงามความดี และบทบาททางเพศ
ทั้งนี้ ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์แนวแวมไพร์มี พัฒนาการอย่างต่อเนื่องและเข้าสู่รูปแบบร่วมสมัยด้วย การลบเลือนเส้นแบ่งระหว่างความจริงและจินตนาการ ร่วมกับการดึงตัวละครมาสู่ชีวิตจริง โดยตัวละครเอก แวมไพร์จากแนวแวมไพร์ร่วมสมัยนั้นมีการเชื่อมโยง จากตัวละครแวมไพร์ในรุ่นก่อนที่มีลักษณะเป็นผู้ที่ ประสบกับวิกฤตอัตลักษณ์ หรือเป็นลักษณะดาร์ค-ฮีโร่ ที่ถ่ายทอดมาจากนวนิยายอเมริกันในสมัยก่อน โดยได้ ผสมเข้ากับภาพของความเป็นชายในอุดมคติ จนกลาย เป็นตัวละครแนวร่วมสมัยดังกล่าว ซึ่งเสริมลักษณะ สัมพันธบทยุคหลังสมัยใหม่ที่ผลผลิตของสื่อบันเทิงคดีนั้น ไม่มีของใหม่โดยสมบูรณ์ แต่เป็นการเชื่อมโยงผ่านกฏ แห่งการเลือกสรรและผสมผสานมาดัดแปลงและสื่อ ความหมายใหม่ร่วมกัน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. สัมพันธบท (Intertextuality) เหล้าเก่าในขวดใหม่ในสื่อสารศึกษา. ใน แนวพินิจใหม่ในสื่อสารศึกษา กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์, 2558.
กาญจนา แก้วเทพ. สื่อสารมวลชน : ทฤษฎีและแนวทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2552.
จิธิวดี วิไลลอย. ประดิษฐกรรมในการเล่าเรื่องและสุนทรียรสในภาพยนตร์ชุดดิเอ็กซ์ไฟล์ส. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
ฉลองรัตน์ ทิพย์พิมาน. วิเคราะห์โครงสร้างการเล่าเรื่องในภาพยนตร์อเมริกันที่มีตัวเอกเป็นสตรี วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2535.
ณัฐพร ลิ้มประสิทธิ์วงค์. การเล่าเรื่องและการสร้างลักษณะตัวละครในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ที่มีตัวเอกเป็นสตรีจากเทพปกรณัมกรีก. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554.
ถิรนันท์ อนนวัชศิริวงศ์, จิรยุทธ์ สินธุพันธ์, สุกัญญา สมไพบูลย์ และ ปรีดา อัครจันทรโชติ. สุนทรียนิเทศศาสตร์การสื่อสารการแสดงและสื่อจินตคดี. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: จรัญสนิทวงศ์ การพิมพ์, 2547.
ทัศนัย กุลบุญลอย, การสร้างเทพนิยายสมัยใหม่ในภาพยนตร์ชุดสตาร์วอร์ส. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2544.
นับทอง ทองใบ. นวลักษณ์ในการเล่าเรื่องและเอกลักษณ์ในภาพยนตร์แอนิเมชั่นของ ฮายาโอะ มิยาซากิ วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวาทวิทยา คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548.
นพพร ประชากุล. มายาคติ Mythologies ของ Roland Barthes ; แปลจากภาษาฝรั่งเศส โดย วรรณพิมลอังคศิริสรรพ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: คบไฟ, 2551.
ศศิวิมล สันติราษฎร์ภักดี. การศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบการถ่ายทอดวัฒนธรรมไทยผ่านสื่อนิยายและสื่อละคร
โทรทัศน์เรื่อง “สี่แผ่นดิน” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539.
อุมาพร มะโรณีย์. สัมพันธบทในการเล่าเรื่องในสื่อการ์ตูน ละครโทรทัศน์ และนวนิยาย. วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, สาขาวิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551.
ภาษาอังกฤษ
Anthony. Masters. The Natural history of the vampire. New York: Berkley, 1972.
M. Carmen Gomez-Galisteo. Vampire meets girl: gender roles and the vampire's side of the story in Twilight, Midnight sun and The Vampire diaries. Universidad de Alcalcá (Spain).
J. Gordon Melton. The Vampire Book: The Encyclopedia of the Undead. Detroit: Visible Ink Press, 1994
Jessica Marie Landers. The modern vampire phenomenon paradox: Simultaneous contradiction and unlimited limits. Rutgers, The State University of New Jersey, 2011.
Julia Pearlman. Happily (For) ever after: Constructing conservative youth ideology in the Twilight
Series. Wesleyan University, 2010.
Lauren Rocha. Bite Me : Twilight stakes feminism. Bridgewater State University, 2011.
Rick Worland. The Horror film and introduction. Malden, MA.: Blackwell, 2007.