การเล่าเรื่องประเด็นสังคมผ่านคลิปวิดีโอบนสื่อออนไลน์

Main Article Content

นิพัทธา อินทรักษา
พนม คลี่ฉายา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์และอธิบายการเล่าเรื่องประเด็นสังคมบริบทของการเผยแพร่ และความเชื่อมโยงของเนื้อหาในคลิปวิดีโอบนสื่อออนไลน์กับสาระหลักของประเด็นสังคมที่นำเสนอ


ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการวิเคราะห์ตัวบท (Textual Analysis) โดยวิเคราะห์คลิปวิดีโอจำนวน 15 เรื่อง ที่มีจำนวนผู้เข้าชมมากกว่า 100,000 ครั้ง และมีเนื้อหาเกี่ยวกับประเด็นสังคมที่เผยแพร่บนสื่อออนไลน์ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2558 - 2560


ผลการวิจัยพบว่า คลิปวิดีโอที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับประเด็นสังคมบนสื่อออนไลน์ มีการเล่าเรื่องผ่านเรื่องจริงและเรื่องแต่ง โดยที่การเล่าเรื่องผ่านเรื่องแต่งมี 2 ประเภท ได้แก่ เรื่องแต่งที่ได้แรงบันดาลใจจากเรื่องจริง และเรื่องแต่งจากจินตนาการ เมื่อวิเคราะห์ประเภทของเรื่อง (Genre) พบว่าเป็นแนวชีวิต แนวสารคดี แนวตลก แนวเพลง และแนวแอนิเมชั่น


สำหรับบริบทของการเผยแพร่คลิปวิดีโอพบว่า มีคุณลักษณะที่เกี่ยวข้องกับการได้รับการแชร์และมีผู้ชมจำนวนมาก ได้แก่ เนื้อหาของคลิปช่วงเวลาการเผยแพร่ตามเทศกาลและวันสำคัญ ความยาวของคลิปวิดีโอตัวหนังสือที่เป็นบทพูดประกอบการเล่าเรื่อง และการใช้แฮชแท็ก


ในด้านความเชื่อมโยงของเนื้อหาในคลิปวิดีโอบนสื่อออนไลน์กับสาระหลักของประเด็นสังคมพบว่า เป็นประเด็นเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างปัจเจกชนกับสังคม ความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มต่อกลุ่มประเด็นสังคมที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี และประเด็นสังคมที่เกิดมาจากพฤติกรรมเบี่ยงเบน นอกจากนี้เนื้อหาในคลิปวิดีโอมีความเชื่อมโยงกับสาระหลักของประเด็นสังคมที่เป็นเหตุการณ์จริงในช่วงปี พ.ศ. 2558 -2560 ได้แก่ เรื่องคุณธรรม จริยธรรม ความสงบสุขของสังคม ระบบการศึกษาที่เท่าเทียมกัน ความรุนแรงโหดร้ายในครอบครัว การหลอกลวงละเมิดและความเท่าเทียมทางเพศ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สื่อปลอดภัยสร้างสรรค์ จิตสำนึกสาธารณะ การเคารพกติกา กฎหมาย สุขภาวะและโภชนาการ

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย
กิตติ กันภัย และคณะ. (2543). มองสื่อใหม่ มองสังคมใหม่. กรุงเทพมหานคร: เอดิสัน เพรส โพรดักส์.

จิธิวดี วิไลลอย และอัศวิน เนตรโพธิ์แก้ว. (2558). การปรับแปลงความหมายผีในละครโทรทัศน์ไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 33(2), 47-69.

เจษฎา วีรบุญชัย. (2559). 14 วิธีเพิ่มยอด “SHARE” บน Facebook ที่ใครๆก็ทำได้. วันที่เข้าถึงข้อมูล 12 มกราคม 2561, แหล่งที่มา http://ohmpiangmarketing.com/14-วิธีเพิ่มยอด-share-facebook/

ณภัทร ตั้งสง่า. (2559). สร้างเงินล้านผ่านVIRAL CLIP. กรุงเทพมหานคร: สต็อคทูมอร์โรว์.

ณัฐพัชญ์ วงษ์เหรียญทอง. (2557). Content Marketing. กรุงเทพมหานคร:เนชั่น อินเตอร์เนชั่นแนล เอ็ดดูเทนเมนท์.

ไทยรัฐออนไลน์. (2559). นิด้าโพล ชี้คุณธรรมของสังคมไทยรุนแรงปานกลาง ปัญหาวัตถุนิยมควรแก้สูงสุด. วันที่เข้าถึงข้อมูล 11 มีนาคม 2561, แหล่งที่มา https://www.thairath.co.th/content/824346

ธนาคาร เลิศสุดวิชัย. (2016). แฮชแท็ก#Hashtagนี้มีความหมายปรับใช้ให้เหมาะสมในโลกธุรกิจออนไลน์. วันที่เข้าถึงข้อมูล 10 มีนาคม 2561, แหล่งที่มา https://digitalmarketingwow.com/2016/12/27/ hashtag-แฮชแท็ก-นี้มีความหมาย/

ธนาคาร เลิศสุดวิชัย. (2017). ความยาววิดีโอ ที่เหมาะสมของแต่ละ Social Media ทั้ง Instagram Facebook Twitter และ YouTube วันที่เข้าถึงข้อมูล 15 มกราคม 2561, แหล่งที่มา https://digitalmarketingwow.com /2017/07/31/ความยาววิดีโอ/

นรชาย กัจฉปานนท์. (2554). โครงการกำกับภาพยนตร์ขนาดสั้นแนวชีวิตเชิงจิตวิเคราะห์ระทึกขวัญ เรื่อง “เหวไม้สีทอง”. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นฤมล นิราทร. (2559). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและปัญหาสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ปนัดดา ตันตระกูล และกรรณิการ์ อัศวดรเดชา. (2553). ประสิทธิผลของการใช้แนวคิดความรับผิดชอบต่อสังคมขององค์กรในการสร้างภาพลักษณ์ของบริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน). วารสารนิเทศศาสตร์, 28(3), 43-56.

ปาริชาต สถาปิตานนท์. (2551). การสื่อสารประเด็นสาธารณะและการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พูนศักดิ์ สักกทัตติยกุล. (2551). วันสำคัญ. วันที่เข้าถึงข้อมูล 28พฤษภาคม 2561, แหล่งที่มา http://www.thaigoodview .com/library/teachershow/poonsak/wansamkan/index.html

มติชนออนไลน์. (2560). ดุสิตโพลเผย‘5 ปัญหาสังคมไทย’ ที่ประชาชนอยากให้แก้ไขเร่งด่วน. วันที่เข้าถึงข้อมูล 18 พฤศจิกายน 2560, แหล่งที่มาhttps://www.matichon.co.th/news/545551

รักศานต์ วิวัฒน์อุดมสิน. (2558). การเขียนบทภาพยนตร์บันเทิง. กรุงเทพมหานคร: คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สมาน งามสนิท. (2544). ประเภทของภาพยนตร์. ในมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช(บรรณาธิการ), การสร้างสรรค์และ การผลิตภาพยนตร์เบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 4, น. 190-202). นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สิรภพ แก้วมาก. (2558). การสร้างตัวละครหลักและวิธีการเล่าเรื่องชายรักชายในสื่อบันเทิงไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาการประชาสัมพันธ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักข่าวสร้างสุข. (2560). “(ไทย) ทีนสปิริต” สะท้อน 5 ประเด็นปัญหาสังคมไทย. วันที่เข้าถึงข้อมูล 20 ตุลาคม 2560, แหล่งที่มา http://www.thaihealth.or.th/Content/36473-

สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2553). เทศ. วันที่เข้าถึงข้อมูล 28 พฤษภาคม 2561, แหล่งที่มา http://www.royin.go.th/?knowledges=เทศ-๕-มิถุนายน-๒๕๕๓

อภิชา คุณวันนา. (2551). กระบวนการสื่อสารในการสร้างความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อมขององค์กรภาคธุรกิจและองค์กรพัฒนาเอกชน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาการประชาสัมพันธ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

School of Changemakers. (2559). เทคนิคใช้ภาพเล่าเรื่องเก่งดึงความสนใจแบบอยู่หมัด. วันที่เข้าถึงข้อมูล 1 กุมภาพันธ์ 2561, แหล่งที่มา https://www.schoolofchangemakers.com/knowledge/9978

United Nations Thailand. (2558). เป้าหมาย From MDGs to SDGs. วันที่เข้าถึงข้อมูล 15 ตุลาคม 2560, แหล่งที่มา http://www.un.or.th/globalgoals/th/the-goals/

ภาษาอังกฤษ

Atkin, Charles K. (2001). Theory and principle of media health campaigns. In R. E. Rice & C. K. Atkin (Eds.), Public communication campaigns (3rd ed.). Thousand Oaks: Sage.

Boggs, Joseph M., & Petrie, Dennis W. (2000). The art of watching films (5th ed.). Mountain View, Calif: Mayfield.

Dirks, Tim. (2017). Main film genres. Retrieved December 14, 2017, from http://www.filmsite.org/genres. html

Lindsay, Ffion. (2014). 8 Classic storytelling techniques for engaging presentations. Retrieved December 16, 2017, from https://www.sparkol.com/en/Blog/8-Classic-storytelling-techniques-for-engaging-presentations

Mckee, J. B. (1974). Introduction to sociology (2 nded.). New York: Holt, Rinehart and Winston.

Miller, Eric. (2011). Theories of story and storytelling. Retrieved November 4, 2017, from http://www.storytellingandvideoconferencing.com/67.pdf

Weinberg, S. Kirson. (1970). Social problems in modern urban society (2 nded.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.