“บ้าน”: ภาพแทนสภาวะหลอกหลอนของ “ความเป็นชาย” ในสังคมทุนนิยมเสรีนิยมใหม่ ในเรื่องสั้น “ผีอยู่ในบ้าน” และภาพยนตร์เรื่อง “ลัดดาแลนด์

Main Article Content

tanawut panyanant

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มุ่งศึกษาความอิหลักอิเหลื่อระหว่าง “ความเป็นชายตามขนบ” และ “ความเป็นชายแบบใหม่ (?)” ที่ถูกประกอบสร้างภายใต้เงื่อนไขของสังคมทุนนิยมเสรีนิยมใหม่ในสังคมไทย เพื่อเผยให้เห็นปัญหาและความอ่อนแอของเพศชายที่ถูกถ่ายทอดผ่านงานเขียนและภาพยนตร์ โดยการศึกษาภาพแทนประกอบกับการวิเคราะห์ตัวบท พบว่าตัวละครชายกำลังประสบปัญหาสภาวะหลอกหลอนภายใต้แรงกดดันจาก “ความเป็นชายแบบใหม่?” อันเกิดจากการปะทะรวมกันระหว่างความเป็นชายตามขนบและความเป็นชายที่ทุนนิยมสร้างความคาดหวังให้เป็น ทั้งจากแรงกดดันภายในตนเองและจากคนรอบข้าง สภาวะหลอกหลอนดังกล่าวถูกอธิบายผ่านภาพแทนของ “บ้าน” ซึ่งถูกทำให้คาดหวังถึงความสุขและความสมบูรณ์แต่กลับนำมาซึ่งวิกฤติและโศกนาฏกรรม นอกจากนี้ภาวะวิกฤติดังกล่าวยังช่วยตั้งคำถามต่ออำนาจปิตาธิปไตยและชี้ให้เห็นพลังการต่อสู้ของอำนาจมาตาธิปไตยในสังคมไทย

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

กนกพงศ์ สงสมพันธุ์. (2559). ผีอยู่ในบ้าน. ใน แผ่นดินอื่น (พิมพ์ครั้งที่ 20). กรุงเทพฯ: นาคร.

กร ศิริวัฒโณ. (2561) พิมพ์ครั้งแรก 2560. คนในนิทาน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: นาคร.

ข่าวสด. (2560). เถียงกันมัน! จวกสาวโพสต์ถามทำไมผู้ชายไม่ลุกให้ผู้หญิงนั่งบนรถเมล์-ไม่สงสารกันเหรอ. วันที่เข้าถึงข้อมูล 22 ตุลาคม 2561 แหล่งที่มาhttps://www.khaosod.co.th/special-stories/news_505371

ข่าวสด. (2561). ผัวเมียดวงเฮง รวย 90 ล้าน เผยเคยถูกหวย 8 งวดติด รับซื้อตามความฝัน. วันที่เข้าถึงข้อมูล 1 พฤศจิกายน 2561แหล่งที่มา https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_1770276

ชุติมา ประกาศวุฒิสาร. (2559). ปีศาจทุนนิยมและ “การกินมนุษย์ด้วยกันเอง” ความรุนแรงเชิง เศรษฐกิจในสวยลากไส้ และเหยื่อมาร. ใน สุวรรณา สถาอานันท์และสุรเดช โชติอุดมพันธ์ (บ.ก.), หนึ่งทศวรรษ เวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทย แว่นตา อารมณ์ สังคม ความจริง (น.241- 284). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย(สกว.).

ไทวิกา อิงสันเทียะ. (2555). บริโภคนิยมที่ก่อให้เกิดวิกฤตความเป็นชายในนวนิยายเรื่องไฟล์คลับ และอเมริกันไซโค. ใน สุรเดช โชติอุดมพันธ์ (บ.ก.) 257-280, ศาสตร์แห่งวรรณคดีคือตรีศิลป์ : ทฤษฎี สุนทรียะ สังคม. 241- 284 กรุงเทพฯ: ศูนย์วรรณคดีศึกษา.

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2558). วิพากษ์ “ความเป็นหญิง” ของหญิงในร่างชาย. วันที่เข้าถึงข้อมูล 1 พฤศจิกายน 2561 แหล่งที่มา https://www.sac.or.th/databases/anthropology-concepts/articles/9

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2560). เพศในเขาวงกต แนวคิดทฤษฎีเพศในวัฒนธรรมบริโภค. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2561). ร่างกายความเป็นชาย: ภายใต้อำนาจรัฐและชายขอบจารีตประเพณี. วันที่เข้าถึงข้อมูล 6 พฤศจิกายน 2561 แหล่งที่มา https://waymagazine.org/gender-neo-liberalism/

นิวส์เอ็มไทย. (2015). หนุ่มใจหล่อ! รณรงค์ขอสาว ๆ สละที่นั่งรถเมล์ให้คนท้อง. วันที่เข้าถึงข้อมูล 22 ตุลาคม 2561 แหล่งที่มา https://news.mthai.com/social-news/454298.html

ศุภกิจ เจนนพกาญจน์. (2556). “วิกฤติความเป็นชายและการแสวงหาความยุติธรรมผ่านบทพูดเดี่ยว (Monologue) ในเรื่องสั้น ผีอยู่ในบ้าน (2535) ของกนกพงศ์ สงสมพันธุ์”. การประชุมหาดใหญ่วิชาการ ครั้งที่ 4, ณ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่, จังหวัดสงขลา, 10 พฤษภาคม. 155-167.

เสนาะ เจริญพร. (2548). ผู้หญิงกับสังคมในวรรณกรรมไทยยุคฟองสบู่. กรุงเทพฯ : มติชน.

อาทิตยา จารุจินดา. (2555). การสร้างภาพความเป็นหญิงในนวนิยายไทย สมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต (ศิลปวัฒนธรรมวิจัย) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ภาษาอังกฤษ

Barthes, Roland. (1988). Mythologies. Lavers, Annette (Translator). New York: Noonday Press.

Connell, R. W. (2005). Masculinities. Cambridge: Polity.

Linneman, Laura. (2010). The Fear of Castration and Male Dread of Female Sexuality: The Theme of the 'vagina dentate. in C. Herr and A. DeLong (Ed.), Dracula in journal of Dracula studies, 12(1).

Stuart Hall (2003). Representation: cultural representations and signifying practices. London: SAGE Publications; Thousand Oaks: The Open University.