การชี้แนะประเด็นผ่านสื่อเพื่อผลักดันนโยบายควบคุมการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ใกล้สถานศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อเพื่อผลักดันนโยบายควบคุมการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ใกล้สถานศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาพัฒนาการของการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อ (2) ศึกษากระบวนการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อ และ (3) ศึกษาปัจจัยที่เอื้อต่อความสำเร็จในการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อ การวิจัยครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ การวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์เจาะลึกผู้ให้ข้อมูลหลักที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการชี้แนะผ่านสื่อ ผลการวิจัย พบว่า พัฒนาการของการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อในบริบทของนโยบายสุขภาพด้านการควบคุมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ใกล้สถานศึกษาเกิดขึ้นหลังจากกระทรวงสาธารณสุขบังคับใช้พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551 โดยพระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวไม่ได้บ่งชี้ถึงระยะห่างของร้านจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จากสถานศึกษา อันนำไปสู่การตื่นตัวของกลุ่มเฝ้าระวังธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในการดำเนินมาตรการชี้แนะประเด็นผ่านสื่ออย่างต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 7 ปี จนเกิดผลการเปลี่ยนแปลงที่เป็นรูปธรรมเมื่อรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติมีคำสั่ง คสช.ที่ 22/2558 ควบคุมการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ใกล้สถานศึกษา ผลการวิจัย พบว่า กระบวนการชี้แนะประเด็นผ่านสื่อเพื่อผลักดันนโยบาย ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การจัดตั้งทีมวางแผนชี้แนะประเด็นผ่านสื่อ (2) การวิเคราะห์สถานการณ์ ผู้อำนาจและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับนโยบาย (3) การกำหนดเป้าหมายและกลุ่มเป้าหมาย (4) การกำหนดประเด็นและการกำหนดผู้สื่อสาร (5) การสื่อสารผ่านสื่อแบบบูรณาการ (6) การติดตามผล คือ การติดตามกระบวนการและการติดตามนโยบาย นอกจากนั้น ผลการวิจัยยังพบปัจจัยที่เอื้อต่อความสำเร็จ ได้แก่ (1) ความสามารถของทีมงานในด้านการเกาะติดประเด็น (2) ความพร้อมของข้อมูล (3) ความร่วมมือของสื่อมวลชนในการรายงานข่าว และ (4) สถานการณ์และกระแสสังคมสนับสนุน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จารึก ไชยรักษ์. (2552). การชี้แนะสาธารณะเพื่อผลักดันมาตรการห้ามตั้งแสดงบุหรี่ ณ จุดขายในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์) บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
จุติพร ปริญโญกุล. (2554). กลยุทธ์การบริหารประเด็นเพื่อผลักดันพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551. วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชวาลา ภวภูตานนท์ ณ มหาสารคาม. (2557). กระบวนการผลักดันและขับเคลื่อน “ร่างพระราชบัญญัติ ควบคุมการบริโภคยาสูบ พ.ศ.....”. (เอกสารอัดสำเนา)
ณัฐวิภา สินสุวรรณและปาริชาต สถาปิตานนท์. (2550). กระบวนการเรียกร้องผ่านสื่อของกลุ่มสนับสนุนการไม่สูบบุหรี่ในการขับเคลื่อนกฎหมายควบคุมการบริโภคยาสูบในประเทศไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 25(1), 66-81.
นิธิตา สิริพงศ์ทักษิณ. (2554). การเมืองในนโยบายสื่อสาธารณะขององค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประเทือง ม่วงอ่อน. (2547). การเปลี่ยนแปลงนโยบายสุรา: ศึกษากรณีการผลักดันนโยบายโดยกลุ่มเครือข่ายเหล้าพื้นบ้านแห่งประเทศไทย. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปาริชาต สถาปิตานนท์. (2551). การสื่อสารประเด็นสาธารณะและการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วดี ภิญโญทรัพย์ และธาตรี ใต้ฟ้าพูล. (2557). กลยุทธ์การสื่อสารทางสังคมเพื่อการคัดค้านการขนถ่ายถ่านหินที่บางปะกงและศรีราชา. วารสารการประชาสัมพันธ์และการโฆษณา, 7(1), 91-104.
ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ม.ป.ป.). ทำไมต้องควบคุมร้านขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รอบสถานศึกษา. (เอกสารอัดสำเนา)
Arnott, D., Dockrell, M., Sandford, A., & Willmore, I. (2007). Comprehensive smoke-free legislation in England: how advocacy won the day. Tobacco control, 16(6), 423–428, doi:10.1136/tc.2007.020255.
Babor, T. F., Robaina, K., & Noel, J. (2018). The role of the alcohol industry in policy interventions for alcohol-impaired driving. In: Negussie, Y., Geller, A., & Teutsch, S. M. (Eds), Getting to zero alcohol-impaired driving fatalities: a comprehensive approach to a persistent problem (pp.C1-37). Washington (DC): National Academies Press.
Berteletti, F., King, J., Burch, J., & Friedlaender, A. T. (2017). Campaign for a revised Tobacco Products Directive in the European Union: lessons learnt. Tobacco Control, 26(4), 464-467, doi:10.1136/tobaccocontrol-2016-053078.
Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40, doi:10.3316/QRJ0902027.
Chapman, S., & Lupton, D. (1994). The fight for public health: principle & practice of media advocacy. London: BMJ Publishing Group.
Crosbie, E., Sebrié, E. M., & Glantz, S. A. (2011). Strong advocacy led to successful implementation of smokefree Mexico City. Tobacco Control, 20(1), 64-72, doi:10.1136/tc.2010.037010.
Cross, R., Davis, S., & O’Neil, I. (2017). Health Communication: theoretical and critical perspectives. Cambridge: Polity Press.
DeJong, W. (1996). MADD Massachusetts Versus Senator Burke: a media advocacy case study. Health Education Quarterly, 23(3), 318-329.
Holder, H. D., & Treno, A. J. (1997). Media advocacy in community prevention: news as a means to advance policy change. Addiction, 92(6s1), 189-199, doi:10.1046/j.1360-0443.92.6s1.3.x.
Jernigan, D. H., & Wright, P. A. (1996). Media advocacy: lessons from community experiences. Journal of Public Health Policy, 17(3), 306-330.
Jiang, N., & Ling, P. (2013). Alliance between tobacco and alcohol industries to shape public policy. Addiction, 108(5), 852–864, doi.org/10.1111/add.12134.
Kapin, A., & Ward, A. S. (2013). Social change anytime everywhere: how to implement online multichannel strategies to spark advocacy, raise money and engage your community. San Francisco: Jossey-Bass.
Lewis, B., & Lewis, J. (2015). Health communication: a media and cultural studies approach. London: Palgrave.
Mattson, M., & Lam, C. (2016). Health advocacy: a communication approach. New York: Peter Lang.
Naderifar, M., Goli, H., & Ghaljaie, F. (2017). Snowball Sampling: a purposeful method of sampling in qualitative research. Strides Dev Med Educ, 14(3), e67670, doi: 10.5812/sdme.67670.
Parvanta, C. F., Nelson, D. E., & Harner, R. N. (2018). Public health communication: critical tools and strategies. Burlington, MA: Jones & Bartlett Learning.
UCLA Center for Health Policy Research. (2002). Media advocacy to advance public health policy. Los Angeles, CA: Health Data Program.
Vathesatogkit, P., & Charoenca, N. (2011). Tobacco control: lessons learnt in Thailand. Indian Journal of Public Health, 55(3), 228–233.
Wallack, L. (1994). Media advocacy: A strategy for empowering people and communities. Journal of Public Health, 15(4), 420-436.
Wallack, L., & Dorfman, L. (2001). Putting policy into health communication. In: Rice, R. E., & Atkin, C. K. (Eds), Public communication campaigns (pp.389-401). Thousand Oaks, California: Sage Publication.
Wallack, L., & Dorfman, L. (1996). Media advocacy: a strategy for advancing policy and promoting health. Health Education Quarterly, 23(3), 293-317.
Wallack, L., Dorfman, L., Jernigan, D., & Themba, M. (1993). Media advocacy and public health: power for prevention. Newbury Park: Sage.
Wise, M. (2001). The role of advocacy in promoting health. Promotion & Education, 8(2), 69-74, doi:10.1177/102538230100800204.
World Health Organization. (2008). Tobacco industry interference with tobacco control. Geneva: WHO Press.
