ปฏิภาณทางภาษาเชิง “สองแง่สองง่าม” ในคำร้องเพลงลูกทุ่งไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง ปฏิภาณทางภาษาเชิง “สองแง่สองง่าม” ในคำร้องเพลงลูกทุ่งไทย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ผู้วิจัยมีจุดมุ่งหมายในการศึกษา 3 ประการ ประการแรก เพื่อ
ศึกษาการใช้ปฏิภาณทางภาษาเชิงสองแง่สองง่ามในคำร้องเพลงลูกทุ่งไทย ประการต่อมาเพื่อเปรียบเทียบการใช้ปฏิภาณทางภาษาเชิงสองแง่สองง่ามในคำร้องเพลงลูกทุ่งไทยที่ต่างสมัยกัน และประการสุดท้ายวิเคราะห์วัฒนธรรมทางเพศวิถีที่สะท้อนผ่านภาษาเชิงสองแง่สองง่ามในคำร้องเพลงลูกทุ่งไทย ซึ่งแบ่งยุคเพลงได้เป็น 3 ยุค คือ ยุคแรก (ราว พ.ศ. 2500 - 2519) ยุคกลาง (ราว พ.ศ. 2520 - 2549) และยุคปัจจุบัน (ราว พ.ศ. 2550 – ปัจจุบัน) โดยใช้เครื่องมือวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) และการวิเคราะห์ตัวบท (Textual analysis)
จากกลุ่มตัวอย่างเพลงลูกทุ่งไทยที่ศึกษาจำนวน 33 เพลง ประการแรกพบการใช้ปฏิภาณทางภาษาเชิงสองแง่สองง่าม 8 ประเภท ได้แก่ 1) สัญลักษณ์ 2) คำผวน 3) การเปลี่ยนเสียงสระ/พยัญชนะแต่เห็นเค้าคำสังวาส 4) คำพ้องเสียง 5) คำคุณศัพท์ที่สื่อนัยทางเพศ 6) หักข้อรอจังหวะ 7) การเล่าเรื่อง และ 8) การเลียนเสียงธรรมชาติ ประการที่สองยุคปัจจุบันพบการใช้คำร้องภาษาเชิงสองแง่สองง่ามที่ตรงไปตรงมามากขึ้นเช่นเพลง “ปูหนีบอีปิ๊” และ“Yesแน่นอน”เพราะความคลี่คลายของยุคสมัยเนื่องจากอิทธิพลโลกาภิวัตน์และโดยเฉพาะสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) เช่น Youtube ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถแสดงศิลปะของตนอย่างเสรีมากขึ้นและปราศจากการควบคุมจากสถาบันรัฐ และประการสุดท้าย วัฒนธรรมทางเพศวิถี พบว่าภาพลักษณ์และพฤติกรรมทางเพศ สถานที่ และความเชื่อเรื่องเพศ สะท้อนอำนาจของฝ่ายชายหรือสังคมปิตาธิปไตย (Patriarchy) ที่สังคมอนุญาตให้เป็นผู้เริ่มปฏิบัติการทางเพศตั้งแต่ฝากรักไปจนถึงการร่วมเพศ อย่างไรก็ตาม ในหลาย ๆ บทเพลงโดยเฉพาะยุคกลางและยุคปัจจุบัน เช่น เพลง“ผู้ชายในฝัน”,“ปล่อยน้ำใส่นาน้อง” ก็พบว่าฝ่ายหญิงท้าทายสังคมปิตาธิปไตยซึ่งเป็นผู้เริ่มปฏิบัติการทางเพศก่อนดังนั้น ในบางแง่ของเพลงลูกทุ่งไทยกำลังยกระดับความเท่าเทียมกันทางเพศวิถีหญิงชายไทย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. (2544). ผู้หญิง/ผู้ชาย:ที่บ้าน/ที่สาธารณะ. ในสตรีศึกษา 2 ผู้หญิงกับประเด็นต่าง ๆ. กรุงเทพฯ: คณะกรรมส่งเสริมและประสานงานสตรีแห่งชาติ สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี.
คำ ผกา. (2556). กระทู้ดอกทอง. กรุงเทพฯ: อ่าน.
คำ ผกา. (2560). ผู้บริโภคอันสำส่อน. กรุงเทพฯ: มติชน.
จิรเวทย์ รักชาติ และกาญจนา แก้วเทพ. (2559). กรอบความรู้เรื่องเพศสภาวะในเพลงไทย. วารสารนิเทศศาสตร์ คณะนิเทศ-ศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 34(1)
ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์. (2551). ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี:ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/เรื่องเพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ:มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง.
ทิพย์พธู กฤษสุนทร. (2553). การวิเคราะห์การปรับตัวของสื่อพื้นบ้าน : ศึกษากรณีเพลงโคราช จังหวัดนครราชสีมา. วารสารนิเทศศาสตร์ 28(1). คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2559). เพศ:จากธรรมชาติสู่จริยธรรมจนถึงสุนทรียะ. กรุงเทพฯ: สมมติ.
นคร ถนอมทรัพย์ และคณะ. (2544). มหกรรมดนตรีเพลงไทยยุคทอง. สมาคมนักแต่งเพลง.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2545). คำมีคม : ว่าด้วยภาษา วัฒนธรรม และอำนาจ. กรุงเทพฯ: มติชน.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2557). โขน, คาราบาว, น้ำเน่าและหนังไทย. กรุงเทพฯ: มติชน.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2557). ผ้าขาวม้า, ผ้าซิ่น, กางเกงใน, และ ฯลฯ. กรุงเทพฯ: มติชน.
พงษ์ศักดิ์ พงษ์สุวรรณ (เท่ง เถิดเทิง). ศิลปินตลกและนักประพันธ์เพลง. สัมภาษณ์, 18 เมษายน 2561.
พิชิต วิจิตรบุญยรักษ์. (ม.ป.ป.). สื่อสังคมออนไลน์:สื่อแห่งอนาคต. มหาวิทยาลัยกรุงเทพ. Executive Journal.
รัชนีกร แซ่วัง. (2560). นิยายอีโรติกออนไลน์: เส้นทางแห่งการจ้องมองและเพศวิถีของสตรี. วารสารไทยคดีศึกษา. 14(2).
ศิริพร กรอบทอง. (2547). วิวัฒนาการเพลงลูกทุ่งในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: พันธกิจ.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. สืบค้นจาก http://www.royin.go.th/dictionary/
สุกัญญา ภัทราชัย. (2540). เพลงปฏิพากย์: บทเพลงแห่งปฏิภาณของชาวบ้านไทย.กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2560). เซ็กซ์ดึกดำบรรพ์ ของบรรพชนไทย. กรุงเทพฯ: นาตาแฮก.
สุพรรณ พันธุ์ศรี. (2548). บท (x) อัศจรรย์ในวรรณคดี. กรุงเทพฯ: มติชน.
สุวรรณี ลัคนวณิช. (2554). การส่งเสริมความเสมอภาคหญิงชายในระดับอุดมศึกษา. วารสารนักบริหาร. 31(2).
เอนก นาวิกมูล. (2550). เพลงนอกศตวรรษ. นนทบุรี: มติชน.
อุดม ชมดง และอรทัย เพียยุระ. (2557). เพศวิถีและสังคมไทยในวรรณกรรมเพลงลูกทุ่ง. วารสารบัณฑิตศึกษา มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์. 3(2).
อิศราวุฒิ กิจเจริญ. (2016). กลยุทธ์การสื่อสารช่อง Gutumdai เพื่อสร้างรายได้ผ่านเว็บไซต์ Youtube ในรูปแบบรายการโทรทัศน์. Journal of Communication and Management NIDA. 2(2).
อมรา พงศาพิชญ์. (2553). สิทธิมนุษยชนในมิติวัฒนธรรม. ในแด่ศักดิ์เสมอกันทุกชนชั้น:วรรณกรรมกับสิทธิมนุษยชน.กรุงเทพฯ: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์.
อวยพร เขื่อนแก้ว (2555). วัฒนธรรมชายเป็นใหญ่. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2561.จาก http://muslimchiangmai.net/index.php?topic=7723.0
BrandThinkBiz. เพลงสองแง่สองง่าม ทะลึ่งทะลุล้านวิว. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2561 จาก https://brandthinkbiz.com/p/เพลงสองแง่สองง่าม-ทะลึ่งทะลุล้านวิว-uxscle
ภาษาอังกฤษ
Cook, P.,&Heilmann, C. (2013). Two types of self-crnsorship: Public and private. Political Studies. Vetter, H. (1971). language behavior and communication an introduction. F. E. Peacock Publishers.
