Historical Discourse Analysis of Lesbian in Thai Media from 1996 to 2020

Main Article Content

Nahathai Sanmongkol
Chanettee Tinnam

Abstract

The purpose of the research article is to analyze the conditions and formation of the gender identity discourse of lesbians in Thai media texts. The research used an analytical framework based on Michel Foucault's genealogical approach by analyzing statements in Thai media texts published between 1996 and 2020, including newspapers, magazines, novels, television dramas and series, movies, news media websites, and variety shows. The results show that the gender identity discourse of lesbians in Thai society is shaped by power and knowledge under a system of gender binary, heterosexual norms, patriarchy, and homophobia which is reinforced by society's sexual morality combined with modern scientific knowledge such as psychoanalysis and behavioral science. The gender identity of lesbians thus emerges as an object of discourse linked to emotional disorder, sexual deviance, and cultural decline. On the other hand, this discursive situation allows the gender identity of lesbians to form its subjectivity through the reinforcement of rights, liberalism, and individualism, resulting in a social network of lesbians in alternative communication spaces such as Anjaree. In the context of the growth of the commercial entertainment media industry in 2007, identity became a space of consumption and commodification. A lesbian gender identity may anchor itself in the discursive space by integrating itself into the moral and cultural knowledge framework of society, such as being good, beautiful, handsome, successful in life, and skilled. It also integrates itself into the normative definition of romantic love of heterosexual love. However, integrating the self into the moral and cultural framework of society creates a situation that deceives one into believing that freedom is already available. The existence of this identity still faces tensions such as being discriminated against in the law and being expected to assume the role of woman and man according to the gender binary. Ultimately, this tension gives rise to another discourse dynamic influenced by Queer Theory that proposes a gender diversity ontology. The binary gender system is questioned. And there has been a movement to make the gender identity of lesbians a space that is more open and inclusive of gender diversity, no longer being tied to the straight female.

Article Details

Section
Articles

References

กศินี ดำริสถลมารค. (2555). ภาพลักษณ์ของหญิงรักร่วมเพศที่ปรากฏอยู่ในภาพยนตร์เอเชียตะวันออก. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

กันตพงศ์ เชี่ยวพิมลพร. (2564, 5 กุมภาพันธ์). GMM เซนเซอร์ผู้หญิงจูบกันออก เพราะเหตุผล ‘ผิดต่อศีลธรรมอันดี’ สู่การตั้งคำถามต่อ

ซีรีส์เรื่องว่าหญิงจูบหญิงไม่ดียังไง? พอเป็นฉาก ชายจูบชาย ตบ-จูบ ข่มขืน กลับฉายได้ปกติ. ประชาไท. แหล่งที่มา https://spectrumth.com/13499/.

กรมศิลปากร. (2507). กลอนเพลงยาว เรื่อง หม่อมเป็ดสวรรค์ และพระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ. พระนคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ศิวพร.

กฤษณา อโศกสิน. (2517). รากแก้ว. กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.

คงเดช จาตุรันต์รัศมี, & เกียรติ ศงสนันทน์. (2546). สยิว. [ภาพยนตร์]. ไทย: สหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนล.

เครือข่ายความหลากหลายทางเพศแห่งประเทศไทย. (2557, 29 มิถุนายน). จดหมายเปิดผนึก เรียน ศูนย์ข้อมูลและข่าวสืบสวนเพื่อสิทธิพลเมือง TCIJ เรื่อง การนำเสนอข่าวที่ไม่ถูกต้องและเหมาะสม, สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

จารึก สงวนพงษ์. (2540). ขังแปด [ละครโทรทัศน์]. ไทย: อัครมีเดีย.

จุฑามาศ ไชยมงคล. (2555). การวิเคราะห์อัตลักษณ์ทางเพศสภาพและพื้นที่ของหญิงรักหญิงในสื่อนวนิยาย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.

ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์. (2551). ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี : ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/เรื่องเพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง.

ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล. (2550). รักแห่งสยาม [ภาพยนตร์]. ไทย: สหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนล.

ฐิติพงศ์ ใช้สติ, สรเทพ เวศวงศ์ษาทิพย์, & สำคัญ โชติกสวัสดิ์. (2555). THREE DAY TWO NIGHT สามวัน สองคืน รัก-เลิก-เลย [ภาพยนตร์]. ไทย: พระนครฟิล์ม.

ทรงยศ สุขมากอนันต์. (2558). ฮอร์โมน วัยว้าวุ่น ฤดูกาลที่ 3 [ละครซีรีส์]. ไทย: จีทีเอชและนาดาวบางกอก.

ทรงยศ สุขมากอนันต์. (2557). ฮอร์โมน วัยว้าวุ่น ฤดูกาลที่ 2 [ละครซีรีส์]. ไทย: จีทีเอชและนาดาวบางกอกใ

ทีมข่าวกรมประชาสัมพันธ์. (2548, 12 พฤศจิกายน). นิด้าเผยผลวิจัย นักเรียนที่รักเพศเดียวกัน มีความคิดอยากฆ่าตัวตายมากกว่ากลุ่มรักต่างเพศ ถึง 7 เท่า. สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวข่าวสด. (2540, 24 มกราคม). นักจิตวิทยาหนุนต้านครูตุ๊ด ชี้ภัย นร.เลียนแบบ ระบุมีผลกระทบ! ตั้งแต่ นร.อนุบาล. ข่าวสด. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวข่าวสด. (2555, 13 ธันวาคม). แห่วิวาห์ฤกษ์สวยบูชาราหู12 12 12. ข่าวสด. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวคมชัดลึก. (2551, 5 เมษายน). หมอรามาประณามหมอตลาดมืดตัด เต้า ไข่ผิดจริยธรรม. คมชัดลึก. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวคมชัดลึก. (2552, 3 กันยายน). ของจริงไม่สน! ดาราชอบของเทียม. คมชัดลึก. วันที่เข้าถึงข้อมูล แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวคมชัดลึก. (2561, 14 พฤศจิกายน). ดัน พ.ร.บ.คู่ชีวิต ดึงคะแนนจากกลุ่ม LGBT. คมชัดลึก, แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2540, 11 กันยายน). เผยวิธีทดสอบ นศ.ครู ผิดปกติทางเพศ. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2542, 3 มิถุนายน). สาวทอมพ่ายรักโดดตึกแถวฆ่าตัวตาย. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2547, 7 มิถุนายน). หมายเหตุประชาชน :ถึงคิว...ชาวสีม่วงถูกจัดระเบียบ (1) สื่อมีอิทธิพลต่อการเลียนแบบ. เดลินิวส์.แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2549, 18 กุมภาพันธ์). คอลัมน์เฮฮาหน้าทะเล้น : เซ็กซ์เหินเวหา. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2549, 6 สิงหาคม). คอลัมน์สกู๊ปหน้า 1 'นางงาม' เป็น 'ทอม' 'ค้นพบตัวเอง' หญิงชายก็ไม่แตกต่าง. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2551, 5 เมษายน). ตัดอัณฑะเสี่ยงมะเร็ง เตือนทอมเฉือนเต้า! อาจมีผลกระทบจิตใจ. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวเดลินิวส์. (2564, 3 กุมภาพันธ์). ดราม่าซีรีส์ดัง! ถูกตัดฉาก'หญิงจูบกัน'อ้างผิดศีลธรรม. เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.dailynews.co.th/entertainment/823166

ทีมข่าวไทยพีบีเอส.(2560, 4 พฤษภาคม). กระแสซีรีส์วายไทยบุกตลาดเอเชีย. ไทยพีบีเอส. แหล่งที่มา https://news.thaipbs.or.th/content/262184

ทีมข่าวไทยพีบีเอส. (2563, 8 กรกฎาคม). โซเชียลเดือด หลัง ครม.ไฟเขียวร่าง "พ.ร.บ.คู่ชีวิต". ไทยพีบีเอส. แหล่งที่มา https://news.thaipbs.or.th/content/294382

ทีมข่าวไทยโพสต์. (2548, 3 มิถุนายน). แฉรสนิยมหญิง 2005 หันนิยมเกย์กะเทย. ไทยโพสต์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวไทยรัฐ. (2544, 7 เมษายน). 'ดร.ปุ' กู่ไม่กลับเอาใจเกย์ แต่งกันถูก กม. ไอเดียสุดจั๊กจี้ เลสเบี้ยนด้วย จดทะเบียนได้ สส.สว.รุมค้าน,ไทยรัฐ. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์. (2547, 5 มิถุนายน). ร่วมเพศกรี๊ดต่อต้านกีดกัน. ไทยรัฐออนไลน์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์. (2547, 15 มิถุนายน). บทบรรณาธิการ: รัฐกับวัฒนธรรม. ไทยรัฐออนไลน์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์. (2554, 2 กุมภาพันธ์). ทอมแห่ต่อจู๋เทียม. ไทยรัฐออนไลน์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวบางกอกทูเดย์. (2547, 30 ตุลาคม). น.ร.ชายตกป๋อง กระแสคลั่งทอมมาแรง. บางกอกทูเดย์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวบางกอกทูเดย์. (2549, 3 สิงหาคม). ทอมอินเทรนด์แห่เฉือนนมทิ้ง. บางกอกทูเดย์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวบ้านเมือง. (2555, 9 กันยายน). ชีวิตคู่หญิงรักหญิง : อุปสรรคที่ก้าวผ่านได้. บ้านเมือง. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/.

ทีมข่าวผู้จัดการสุดสัปดาห์ 360 องศา. (2553, 18 กันยายน). 'รักนวลสงวนจุ๋ม'สาวบันเทิงคบ 'ทอม' โลด! ผู้จัดการสุดสัปดาห์ 360 องศา. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวมติชน. (2544, 9 เมษายน). กุนซือข้างกาย "ทักษิณ" ผู้ชาย "นะยะ!" "ผู้นำเกย์" แฉมีหลายคน โต้ถูกหาอารมณ์ผิดปกติ. มติชน.แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวสยามธุรกิจ. (2549, 4 สิงหาคม). สังคมไทยวิปริตหนัก คนกลายพันธุ์ระบาด แหล่งฮิตทำแมน 'ยันฮี สมิติเวช BNH'. สยามธุรกิจ.แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

ทีมข่าวสยามรัฐ. (2554, 5 กรกฎาคม). คอลัมน์หนึ่ง ธนาธร : ใหม่ กะ หม่ำ โดนกะโดนความสัมพันธ์ในสังคมหลากหลายเพศ. สยามรัฐ.แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2560). เพศในเขาวงกต: แนวคิดทฤษฎีเพศในวัฒนธรรมบริโภค. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสินธร.

นัยนา สุภาพึ่ง. (2563). สิทธิมนุษยชน ในเรื่องอัตลักษณ์และวิถีทางเพศ กับความคุ้มครองและรับรองภายใต้บทบัญญัติของกฎหมายไทย. จุลนิติ, (กันยายน-ตุลาคม), 1-26.

ปุณยิกา ขจิตระบิน. (2562). การสื่อความหมายค่านิยมทางสังคมของหญิงรักหญิง และกลวิธีการนำเสนอในละครโทรทัศน์ คลับ ฟรายเดย์ เดอะ ซีรีย์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยรังสิต, ปทุมธานี.

ผกา สัตยธรรม. (2516). การเปรียบเทียบความสัมพันธ์ในครอบครัวที่ให้การอบรมเลี้ยงดู ของบุคคลที่รักร่วมเพศกับบุคคลปกติ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

พิมพกา โตวิระ. (2546). คืนไร้เงา [ภาพยนตร์]. ไทย: จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์

เพื่อน ๆ ของเรา. (2544). คุยกันฉันท์เพื่อน. จดหมายข่าวอัญจารี, 2(12), 16-17.

มารยาท ไทยนิวัฒน์วิไล. (2551). ฮะเก๋า [ภาพยนตร์]. ไทย: สหมงคลฟิล์ม.

มธุรส ชมดวง. (2546). การศึกษาวิถีชีวิตของหญิงที่มีพฤติกรรมรักร่วมเพศ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.

มัทนา เชตมี. (2539). วิถีชีวิตและชีวิตครอบครัวของหญิงรักหญิง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

มีนาม. (2558). พิษรัก. กรุงเทพฯ: T&M.

มุทิตา เชื้อชั่ง. (2555, 6 ธันวาคม). เปิดปม ‘ซีเอ็ด’ แบนเรื่องเพศ: มุมมอง LGBT และอื่นๆ-คำขอโทษจากผู้บริหาร. ประชาไท. แหล่งที่มา https://prachatai.com/journal/2012/2012/44075

เมษชัย ใจสำราญ. (2559). แนวคิดปิตาธิปไตยในพระวินัยปิฎก. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, อุบลราชธานี.

ยงยุทธ ทองกองทุน. (2543). สตรีเหล็ก [ภาพยนตร์]. ไทย: โมโน ฟิล์ม.

รัชนีชล ไชยลังการ์. (2553). การสร้างอัตลักษณ์ทางเพศในแบบหญิงรักหญิง: ฉากชีวิตที่แตกต่างหลากหลายของกลุ่มแรงงานหญิงในนิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือ จังหวัดลำพูน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.

รังรอง งามศิริ. (2532). พฤติกรรมทางเพศและเจตคติของนักเรียนวัยรุ่น : กรณีศึกษาพฤติกรรมรักร่วมเพศ เขตการศึกษา 7. (รายงานวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

ลลนา. (2547). Yes...รักนี้ใช่เลย. กรุงเทพฯ: สีม่วงอ่อน.

วรภัทรา บูรณะกิจเจริญ. (2543). พัฒนาการพฤติกรรมหญิงรักร่วมเพศ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

วิภาวดี. (2547, 24 กุมภาพันธ์). คอลัมน์บันเทิงฟรีสไตล์ : "ถึงลูกถึงมุม". เดลินิวส์. แหล่งที่มา https://www.iqnewscenter.com/

สรัสวดี วงศ์สมเพ็ชร. (2553). Yes or No อยากรักก็รักเลย [ภาพยนตร์]. ไทย: พระนครฟิลม์.

สุภาณี ยาตรา. (2548). การแสดงอัตลักษณ์ทางเพศสภาพของกลุ่มหญิงรักหญิงผ่านสื่อเว็บไซต์ในสังคมไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์, กรุงเทพฯ.

สุมาลี โตกทอง. (2549). การให้ความหมายและการต่อรองในชีวิตคู่ของหญิงรักหญิง. (วิทยาพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัย

ธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

สุไลพร ชลวิไล. (2545). ตัวตนในเรื่องเล่า : การต่อรองทางอัตลักษณ์ของหญิงรักหญิง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัย

ธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

สุวัฒนา ศรีพื้นผล. (2534). พฤติกรรมทางเพศและเจตคติของนักเรียนวัยรุ่น : กรณีศึกษาพฤติกรรมรักร่วมเพศ เขตการศึกษา 8 (รายงานวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

อาทิตยา อาษา. (2562). ครอบครัวเควียร์: พหุอัตลักษณ์ ความสัมพันธ์ และยุทธศาสตร์ ครอบครัวเลสเบี้ยนชนชั้นแรงงาน (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2546). อัตลักษณ์ (identity). กรุงเทพ: สำนักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ.

อรุณศักดิ์ อ่องลออ. (2557). 1448 Love Among Us รักเรา...ของใคร [ภาพยนตร์]. ไทย: สตาร์ลิงส์.

อัญชัน. (2547). นางเอก. กรุงเทพฯ: พิมพ์ลักษณ์.

อุษณา เพลิงธรรม. (2508). เรื่องของ จัน ดารา. กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.

Bhasin, K. (2006). What Is Patriarchy. New Delhi: Women Unlimited.

Bleys, R. (1996). The Geography of Perversion. NY: NYU Press.

Butler, J. (1990). Gender Trouble. London: Routledge.

Duggan, L. (2002). The New Homonormativity: The Sexual Politics of Neoliberalism, In R. Castronovo & D. Nelson, Materializing Democracy: Toward a Revitalized Cultural Politics (pp. 175-194). Durham: Duke University Press.

Enteen, J. (2007). Lesbian Studies in Thailand. Lesbian Studies in Thailand, 11(3-4), 255-263.

Foucault, M. (1978). The History of Sexuality Volume 1: An Introduction. NY: Pantheon.

Foucault, M. (1984). Nietzsche, Genealogy, History. In P. Rabinow, The Foucault Reader (pp. 78-90). London: the Penguin Group.

Griffin, P., D'Errico, K. H., Harro, B., & Schiff, T. (2007). Heterosexism Curriculum Design, In M. Adams, L. A. Bell, & P. Griffin. Teaching for Diversity and Social Justice (pp. 195-218). London: Routledge.

Grossberg, L., Wartella, E., Whitney, D. C., & Wise, J. M. (2006). Media Making: Mass Media in a Popular Culture. London: Sage Publications.

Keats, T. (2016). Lesbophobia as a Barrier to Women in Coaching. Taboo: The Journal of Culture and Education, 15(1), 79-92.

Levi-Strauss, C. (1955). The Structural Study of Myth. The Journal of American Folklore, 68(270), 428-444.

Sinnott, M. (1999). Masculinity and Tom Identity in Thailand. Journal of Gay and Lesbian Social Services, 9(2-3), 97-119.

Sinnott, M. (2004). Toms and Des: Transgender Identity and Female Same-Sex Relationships in Thailand. Hawaii: University of Hawaii Press.

Sinnott, M. (2011). The Language of Rights, Deviance, and Pleasure: Organizational Responses to Discourses of Same-Sex Sexuality and Transgenderism in Thailand, In P. A. Jackson, Queer Bangkok: 21th Century Markets, Media, and Right (pp. 205-228). Chiang Mai: Silkworm Books.

Sedgewick, E. K. (1990). Epistemology of the Closet. Berkeley. CA: University of California Press.

Suvannathat, Chancha & Plitplotphai, Praphan. (1988). History and Achievements of the Institute of Research in Behavioral Sciences (Original the International Institute for Child Study). Bangkok: Institute of Research in Behavioral Sciences, Srinakharinwirot University Prasarnmit Campus.

Walby, S. (1990). Theorizing Patriarchy. Oxford: Blackwell Publishers Ltd.

Warner, M. (1993). Fear of a Queer Planet: Queer Politics and Social Theory. Minneapolis: University of Minnesota.

Warner, M. (1998). The Trouble with Normal. New York: Free Press.

Weinberg, G. (1973). Society and the Healthy Homosexual. NY: Anchor Press/Doubleday.