ความต้องการข่าวสาร การใช้สื่อ และนิสัยการเปิดรับสื่อของผู้สูงอายุไทย
Main Article Content
Abstract
The research on 'Information Need, Media Uses and Media Habit of Thai Elderly' has the following objectives: (1) To study information need of Thai elderly; (2) To examine media habit of Thai elderly; (3) To explain media uses of Thai elderly. This research project is a survey research that relies on a questionnaire as a tool technique. The survey is a one-shot case study and the samples of this research are 406 elderly over 60 years old who reside in Bangkok and Nakhon Ratchasima Province which have the most elderly residence in the top two rank of Thailand.
The descriptive data and results from the research hypothesis test lead to the following findings:
- Thai elderly has high seeking information need in several fields such as domestic news, health and disease, religion, medical care, relaxing activity, environment, mental health, nutrition and public welfare such as social security.
The research hypotheses testing result indicate that information need in fields of environment, law, finance, life insurance, home, current affairs and domestic news of Thai elderly are different with statistical significance at .05.
- Thai elderly has the most media habit in 3 categories; television, intimate friends and family and mobile phone. Hence, almost Thai elderly watch television as the first priority and usually watch news program through channel 3 and channel 7 at around 5 pm.-9 pm. or about 1-3 hours daily. They also exchange opinion and have conversation with family and often contact with their family through mobile phone at around 1 pm.-5 pm. generally.
The research hypotheses testing result reveal that media exposure of Thai elderly via radio, newspaper and mobile phone relate with different age range of Thai elderly with statistical significance
at .05.
- Media uses of Thai elderly overall can summarize in 7 categories; (1) exchanging opinion with others (2) decreasing life insecurity concern (3) creating happiness with friends, family and society (4) acknowledging current situation and daily life (5) comprehending and creating inspiration for themselves (6) relaxing, entertaining and spending time and (7) escaping from loneliness and society.
- The opinion of Thai elderly toward media reveal that television and personal media give high knowledge, inspiration and entertaining while radio, newspaper, magazine, film and internet provide knowledge, inspiration and entertaining with average rate.
Article Details
References
กระทรวงสาธารณสุข. (2549). โครงการวิจัยการสํารวจและศึกษาภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ 4 ภาคของไทย, ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จํากัด. กระทรวงสาธารณสุข, กรมการแพทย์, สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ.
นิภา วินิจ และนาฏยา ตนานนท์. (2531), บทบาทของโทรทัศน์ที่มีต่อผู้สูงอายุในเมืองและชนบท จังหวัดเชียงใหม่,รายงานวิจัย, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ภาควิชาการสื่อสารมวลชน, คณะมนุษยศาสตร์.
บรรลุ ศิริพานิช. (2548). คู่มือผู้สูงอายุฉบับสมบูรณ์. พิมพ์ครั้งที่ 20 กรุงเทพฯ : หมอชาวบ้าน (พิมพ์เนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระชนมายุครบ 72 พรรษาและในโอกาสที่องค์สหประชาชาติประกาศให้เป็นปีผู้สูงอายุสากล 2542.
ประมวญ พิรัชพันธุ์. (2543). การวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทยด้านที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อม. รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ปราโมทย์ ประสาทกุล และปัทมา ว่าพัฒนวงศ์. (2553). นิยามผู้สูงอายุด้วยช่วงชีวิตข้างหน้า ใน สุชาดา ทวีสิทธิ์ และสวรัย บุณยมานนท์ (บรรณาธิการ), คุณค่าผู้สูงอายุในสายตาสังคมไทย. (น. 15-28), มหาวิทยาลัยมหิดล, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เดือนตุลา จํากัด.
ปรีชา อุปโยคิน. (2551). ความสุขของผู้สูงอายุ ใน สมศักดิ์ วรคามิน และคณะ (บรรณาธิการ), การดูสุขภาพผู้สูง
อายุแบบบูรณาการ. (น. 31-36), นนทบุรี : สํานักการแพทย์ทางเลือก ปี 2568 รับมือผู้สูงอายุล้นเมือง. (15 ตุลาคม 2553). แนวหน้า. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2554, จาก www.naewna.com/
พรเพ็ญ พยัคฆาภรณ์. (2539), การเปิดรับการใช้ประโยชน์และความพึงพอใจจากสื่อมวลชนของผู้สูงอายุไทย.วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะนิเทศศาสตร์.
เพ็ญพิไล ฤทธนาคณานนท์. (2549). พัฒนาการมนุษย์, กรุงเทพฯ : คณะจิตวิทยา, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มารตี ถิรธนกุล. (2548). ความต้องการ การใช้ประโยชน์ และความพึงพอใจ รายการวิทยุกระจายเสียงสําหรับผู้สูงอายุ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2551). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2551. กรุงเทพฯ :
ทีคิวพี จํากัด มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2558) รายงานประจําปีสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2553. กรุงเทพฯ : ที่คิวพี จํากัด
ยุบล เบ็ญจรงค์กิจ. (2534). การวิเคราะห์ผู้รับสาร. เอกสารอัดสําเนา, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะนิเทศศาสตร์
ยุบล เบ็ญจรงค์กิจ และคณะ. (2552, ตุลาคม), การศึกษาพฤติกรรมการเปิดรับ ความต้องการการใช้และความพึงพอใจต่อรายการโทรทัศน์ของผู้สูงวัยในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารนิเทศศาสตร์ มสธ, 1(1), 116-130,
ยุวดี กฤษวัฒนากรณ์. (2537), การสนับสนุนทางสังคมของครอบครัวที่มีต่อผู้สูงอายุในเคหะชุมชนทุ่งสองห้องวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์.
เล็ก สมบัติ. (2545). การดําเนินงานด้านผู้สูงอายุของประเทศ ใน ผู้สูงอายุในประเทศไทยรายงานการทบทวนองค์ความรู้และสถานการณ์ในปัจจุบันตลอดจนข้อเสนอแนะทางนโยบายและการวิจัย รายงานการวิจัย
สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) วฤนลักษณ์ นพประเสริฐ. (2552). ความคาดหวังและความพึงพอใจต่อการเปิดรับข่าวสารจากสื่อมวลชนของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่, วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, คณะมนุษยศาสตร์.
ศิรินันท์ กิตติสุขสถิต. (2553). คุณภาพชีวิตและระดับสุขภาพจิตของผู้สูงอายุไทย. ใน สุชาดา ทวีสิทธิ์และสวรัยบุณยมานนท์ (บรรณาธิการ), คุณค่าผู้สูงอายุในสายตาสังคมไทย. (น. 149-165), มหาวิทยาลัยมหิดล.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา จํากัด ศรีเรือน แก้วกังวาน. (2549), จิตวิทยาพัฒนาการชีวิตทุกช่วงวัย. พิมพ์ครั้งที่ 9 กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศิริวรรณ ศิริบุญ. (2543). การตอบสนองต่อปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุ:ศึกษากรณีตัวอย่างการจัดตั้งศูนย์บริการทางสังคมสําหรับผู้สูงอายุ, กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, วิทยาลัยประชากรศาสตร์, ศูนย์ข้อมูลข่าวสารปฏิรูปประเทศไทย. รัฐบาลตั้งหลัก 5 เรื่อง รับการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมผู้สูงอายุ สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2554, จาก http://www.thaireform.in.th
สมควร กวียะ. (2523). นิสัยการรับข่าวสารของประชาชนในหมู่บ้านชนบทไทย. รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, สถาบันไทยคดีศึกษา.
สมมาตร คงชื่นสิน. (2539). การเปิดรับและความต้องการรายการโทรทัศน์ของผู้สูงอายุในกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะนิเทศศาสตร์.
สุมาลี สังข์ศรี. (2543). การวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมไทยด้านการรับการศึกษาความรู้ข่าวสาร ข้อมูล. รายงานการวิจัย,มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สุรกุล เจนอบรม. (2534), วิทยาการผู้สูงอายุ (Gerontology), กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะครุศาสตร์, ภาควิชาการศึกษานอกโรงเรียน.
สํานักงานสถิติแห่งชาติ. (2550). รายงานการสํารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2550. กลุ่มสถิติ 4.
สํานักสถิติเศรษฐกิจสังคมและประชามติ 1, สํานักงานสถิติแห่งชาติ.
อรนุช เลิศจรรยารักษ์. (2552). การจัดการข้อมูลข่าวสารเพื่อการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. รายงานการวิจัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะวารสารศาสตร์และ สื่อสารมวลชน
อาชัญญา รัตนอุบล และคณะ. (2553). การเตรียมความพร้อมเมื่อเข้าสู่วัยผู้สูงอายุของผู้ใหญ่วัยแรงงาน. ใน สุชาดา ทวีสิทธิ์และสวรัย บุณยมานนท์ (บรรณาธิการ), คุณค่าผู้สูงอายุในสายตาสังคมไทย. (น. 221-235) มหาวิทยาลัยมหิดล, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เดือนตุลา จํากัด
ภาษาอังกฤษ
Anderson, P. A. (1984). The Role of Television in The Lives of Older Homebound Individuals. Ph.D. Thesis, State University of New York at Buffalo, Abstract Retrieved June 3, 2011, from ProQuest Databases.
Barbato, C. A & Perse, E. M. (August, 1992). Interpersonal Communication Motives and The Life Position of Elders. Communication Research, 19(4), 516-531.
Burnett, J. J. (1991, October/November). Examining the Media Habits of the Affluent Elderly. Journal of advertising research, 31(5), 33-41.
Carmichael, C. W. (1976, Spring). Communication and Gerontology: Interfacing Disciplines. Western Speech Communication, 40(2), 121-129.
Dahmen, N. S & Cozma, R. (Eds). (2008). Media Takes: On Aging. International Longevity Center -USA and Aging Services of California.
Frase, R. (2004, May). The Information World of Senior Citizens A Review of the Literature. Drexel University, retrieved June 3, 2011, from www.pages.drexel.edu/~rmf29/ Information WorldSeniors.doc
Fraze, T & Wong, N. (2008). Seeking and Scanning for Lifestyle Information From Media Sources: Healthy-Weight, Overweight, and Obese Older Americans. Retrieved August 9, 2010, from http://research.allacademic.com
Goodman, R. I. (1990, Spring). Television News Viewing by Older Adults. Journalism Quarterly, 67(1), 137-141.
Goodman, R. I. (1992). The Selection of Communication Channels by the Elderly to obtain Information. Educational Gerontology, 18(7), 701-714.
Graney, M. J. (1974). Media Use As a Substitute Activity in Old Age. Journal of Gerontology, 29(3), 322-324.
Hasselquist, A. H. (1992). Older Adults and Television use. M.A. Thesis University of Calgary (Canada), Abstract retrieved June 3, 2011, from ProQuest Databases.
Hilt, M. L & Lipschultz, J. H. (2005). Mass Media, an Aging Population, and the Baby Boomers. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers USA.
Hwang, J. C. (1974, July). Aging and Information Seeking. Communication, 3(1), 72-83,
Hwang, J. C. (1977, July). Mass Media and the Elderly. Communication, 6(2), 31-46.
Katz, E., Gurevitch, M. & Haas, H. (1973). On the Use of Mass Media for Important Things. American Sociological Review, 38, 164-181.
Khocharat, T. (1990). A Study of The Interest and Method of the Elderly in Formation Receiving : A Case study of Muang Lopburi Municipal Area. Abstract Retrieved December 15, 2011, from http://www.riclib.nrct.go.th
Koçak, A. & Terkan B. (2009). Media Use Behaviors of Elderly: A Uses and Gratifications Study on Television Viewing Behaviors and Motivations. Journal on Social & Psychological Gerontology, retrieved June 3, 2011, from http://gerobilim.com/
Laurion, S. K. (1993). The Effects of Age, Age Orientation of Message Content and Level of Audio Production on Memory for Radio News, and the Effects of Age on Metamemory. Ph.D. Thesis, University of Wisconsin-Madison, Abstract retrieved October 26, 2011, from ProQuest Databases.
Lange, R. (2008). Media Habit: Driven by Goals, Not Circumstance. Retrieved June 3, 2011, from http://www.allacademic.com
Larose, R. (2010, May). The Problem of Media Habits. Communication Theory, 20(2), 194-222.
Long, L. W. et al. (1988). A Comparative Analysis of Young, Middle-Aged, and Elder Adulta's Interpersonal Communication Motives. Abstract retrieved June 3, 2011, from http://www.eric.ed.gov/
McQuail, D. (1987). Mass Communication Theory: An Introduction. 2nd ed. UK: SAGE Publications.
McQuail, D. (2000). Mass Communication Theory: An Introduction. 4" ed. UK: SAGE Publications.
Nussbaum, J. F. (1985, Fall). Successful Aging : A Communication Model. Communication Quarterly, 33(4), 262-269.
Ngandu, K. M & O'Rourke, B. (1987, Dec). Reading Attitudes, Habits, Interests, and Motivations of the Elderly. Journal of Reading, 31(3), 280-283.
Nippon Hoso Kyokai. (NHK) (2004). What Are the Drama Viewing Patterns of Elderly Citizens in their 70s and 80s? NHK Broadcasting Culture Research Institute, Japan Broadcasting Corporation.
Oestlund, B., Jönsson, B., & Waller, P. (n.d.). Watching Television in Later Life: A Deeper Understanding of the Meaning of TV Viewing for Design in Geriatric Contexts. Rehabilitation Engineering, Department of Design Sciences, Lund University, Sweden.
Rahtz, D. R., Sirgy, M. J & Meadow, H. L. (1989). The Elderly Audience : Correlatation of Television Orientation. Journal of Advertising, 18(3), 9-20.
Reid, K. (n.d.) Lifeline or Leisure?: TV's Role in the Lives of the Elderly. Retrieved November 26, 2011, from http://www.medialit.org/
Robinson, J. D., Skill, T & Turner., J. W. (2004). Media Usage Patterns and Portrayals of Seniors. In J. F. Nussbaum, & J. Coupland (Eds.), Handbook of Communication and Aging Research. (pp. 423-446) Lawrence Erlbaum Associates, 2nd ed Publishers USA.
Rubin, A. M & Rubin, R. B. (April 1982). Older Person's TV Viewing Patterns and Motivations, Communication Research, 9(2), 287-313.
Salisbury, P. A. (1980). Aging and Communication: An Exploratory Study of Mass Media Uses And Gratification in Late Life. Ph.D. Thesis, Columbia University, Abstract retrieved June 3, 2011, from ProQuest Databases.
Salisbury, P. A. (1981, October). Older Adults as Older Readers: Newspaper Readership After Age 65. Newspaper Research Journal, 3, 38-44.
Woodress, F. A. (1989). The Impact of the Media on the Elderly (over 60) Population in America's Middletown. D.Ed. Thesis, Ball State University, Adult & Community Education.
Wright, C. R. (1988). Social Surveys and the Use of the Mass Media: The Case of the Aged. Retrieved August 9, 2012, from http://repository.upenn.edu