การสร้างสรรค์นวัตกรรมการสื่อสารสําหรับละครหุ่นจากเรื่อง “แอนโดรคลิสกับสิงโต”
Main Article Content
Abstract
This creative research aims to explore the creative and design process for puppet theatre through a combination of a variety of media and design technologies. The research methodologies involve the creation of a puppet performance based on a Roman fable “Androcles and the Lion” and a survey of audience attitudes towards the performance. The research shows that puppet theatre can be used to communicate complex issues and messages. The form has an advantage over other form of live performances in terms of visual communication and its ability to unleash the audience imagination. The efficiency of a puppet performance is a result of a well designed puppet and its animation by puppeteers. The designer should closely observe movements and gestures of her subject in order to design the appearance and mechanism of a puppet character. The puppeteer should also explore a wider range of actions and gestures of a puppet, and learning to act through the puppet. The survey of audience attitudes shows that most people chose to attend puppet performance for its spectacle. 81.1 percent of the audience members have positive review of the performance in terms of its subject, the design and construction of the puppet, as well as the quality of its visual communication.
Article Details
Section
Articles
References
ภาษาไทย
เกศินี โชติเสถียร. หุ่นเชิดมือ. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์, 2521.
กฤษรา วริศราภูริชา, งานฉากละคร 1. ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551. คอลิด มิดํา, กระบวนการสร้างสรรค์ละครนะซีฮัดในชุมชนมุสลิม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553.
คอลิด มิดํา, นักแสดง นักการละครคณะแปดคูณแปด. สัมภาษณ์, 17 สิงหาคม 2554.
จานีน ยโสวันต์, ความอาลัยแด่พระพี่นางฯ. 2552. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.archives.Scene4.com/dec-2008/html/janineyasovantthail208.html. [2553, พฤศจิกายน 19].
ชิตพล เปลี่ยนศิริ. อาจารย์ ภาควิชาศิลปะการแสดง เอกนาฏศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. สัมภาษณ์, 11 สิงหาคม 2554.
ถิรนันท์ อนวัชศิริวงศ์ และคณะ. สุนทรียนิเทศศาสตร์ การศึกษาสื่อสารการแสดงและสื่อจินตคดี. พิมพ์ครั้งที่ 2กรุงเทพมหานคร : จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์, 2547.
วรกมล เหมศรีชาติ. การแสดงหุ่นกระบอกคณะชูเชิดชํานาญศิลป์ จังหวัดสมุทรสงคราม, วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, ภาควิชานาฏยศิลป์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2545.
วศิน มิตรสุพรรณ. นักการละครหุ่นคณะแกะดําดํา, สัมภาษณ์, 6 สิงหาคม 2554.
ศึกษาธิการ กระทรวง. กรมการศึกษานอกโรงเรียน, กองพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน เอกสารวิชาการ เรื่อง ละครหุ่นเพื่อชุมชน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อักษรไทย, 2531.
ศึกษาธิการ กระทรวง. กรมการศึกษานอกโรงเรียน, กองพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน, ละครหุ่น กศน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อักษรไทย, 2531.
นงค์นุช ไพรพิบูลยกิจ. หุ่นกระบอก. กรุงเทพมหานคร: เอส.ที.พี เวิลด์ มีเดีย, 2551.
นิกร แซ่ตั้ง. ศิลปินศิลปาธร สาขาศิลปะการแสดง ปี 2558. สัมภาษณ์, 11 สิงหาคม 2554.
ปาริชาต สถาปิตานนท์, ระเบียบวิธีวิจัยการสื่อสาร. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.
ปนิธดา สมตระกูล, ศึกษาการสร้างสรรค์คุณลักษณะของตัวละคร และการออกแบบด้านศิลปกรรมในการสร้างสรรค์งานแอนิเมชั่นจากพุทธประวัติ วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดงสาขาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2552.
ประภาศรี ดําสะอาด. หุ่นกระบอกพม่า. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สหธรรมิก, 2542.
ประภัสสร จันทร์สถิตพร. อาจารย์ ภาควิชาวาทวิทยาและสาขาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย. สัมภาษณ์, 18 สิงหาคม 2554.
พงษ์พรรณ บุญเลิศ. หุ่น จุลสาร : ศิลปะของโลกเอกลักษณ์แต่ละชนชาติ : หุ่นหลวง-หุ่นเก่าแก่ของไทย : หุ่นเอเชีย-ยุโรป 16 ประเทศ. กรุงเทพมหานคร: หนังสือพิมพ์เดลินิวส์, 2545.
เมืองไทย. คอม. “คนสร้างหุ่น การแสดงตอนใหม่ของ นาฏย ศาลา หุ่นละครเล็ก (โจหลุยส์) ” 2553. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.muangthai.com/. [19 พฤศจิกายน 2553].
วดี กัณหทัติ และ ชัยณรงค์ ชวนะชิต, การเล่นหุ่น. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าของคุรุสภา, 2529.
ศักดา ปั้นเหน่งเพ็ชร. การศึกษาวิวัฒนาการหุ่นกระบอกไทย : สื่อพื้นบ้านในภูมิภาคตะวันตก. วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยา คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2535.
ศิริมงคล นาฏยกุล. การจัดแสง สี ในงานศิลปะการแสดง, กรุงเทพมหานคร: เดือนตุลา, 2549.
สกนธ์ ภู่งามดี. การออกแบบและผลิตงานโฆษณา. กรุงเทพมหานคร: แซทโฟร์พริ้นติ้ง, 2546.
สน สีมาตรัง, หุ่นไทย. กรุงเทพมหานคร: หอศิลป์ พีระศรี.
สน สีมาตรัง และคณะ, หุ่นละครเล็ก : สื่อลีลาศิลป์ สืบทอดจิตวิญญาณไทย. กรุงเทพมหานคร: แปลน โมทิฟ, 2540.
สมพร ฟูราจ. Mime: ศิลปะท่าทางและการเคลื่อนไหว, กรุงเทพมหานคร: สามลดา, 2554.
สินีนาฎ เกษประไพ. นักการละครจากพระจันทร์เสี้ยวการละคร. สัมภาษณ์, 7 สิงหาคม 2554.
สุรพล วิรุฬห์รักษ์. นาฏยศิลป์ปริทรรศน์, กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์, 2547.
อารี สุทธิพันธุ์. ผลึกความคิดทางศิลปะ, กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2551.
ภาษาอังกฤษ
Babylonbaroque. Archive for the Punch & Judy Category. [Online]. 2011. Available form: http://babylonbaroque.wordpress.com/category/punch-judy/ [21 September 2011].
Barbican London. Handspring Puppet Company | Woyzeck on the Highveld | 6-10 Sep 11. [Online]. 2010. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=Lda-PH8QeNI (15 January 2010].
BC Puppets. BC Puppets, Your Store for Folkmanis Puppets. [Online]. 2010. Available form: http://www.bcpuppets.ca/index.php?main_page=products_all [2010, November 9].
Eileen Blumenthal. Puppetry and Puppets : An Illustrated World Survey. London: Thames & Hudson Ltd, 2005.
David Currell. Puppets and Puppet Theatre. The Crowood Press Ltd, 2002.
Frantisek Staud. world / Africa. [Online]. Available form: http://www.photostaud.com /africa/ (15 January 2010).
Japan National Tourism Organization. Traditional Culture. [Online]. Available form: http://www.jnto.go.jp/eng/indepth/cultural/experience/z.html[2010, November 9].
Jeffrey Hays. Bunraku, Japanese Puppet Theatre. [Online]. 2010. Available form: http://factsanddetails.com/japan.php?itemid=713&catid=20&subcatid=131 [9 November 2010].
Jezebel. 10 Awesome Moments from Sesame Street. [Online]. 2009. Available form: http://jezebel.com/5270444/10-awesome-moments-from-sesame-street Available form: http://www.hamillgallery.com/ index.html [15 January 2010].
Ntdiscovertheatre. Breathing Puppets. [Online]. 2011. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=AiFGATFzgfU&feature=related [15 June 2010].
TEDtalksDirector. Handspring Puppet Company: The Genius Puppetry Behind War Horse. [Online].2009. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=h7u6N-CSWtY (19 November 2011].
The Japan Arts Council. An Introduction the World of Bunraku. [Online]. 2010. Available form: http://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/bunraku/en/index.html [9 November 2010].
เกศินี โชติเสถียร. หุ่นเชิดมือ. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์, 2521.
กฤษรา วริศราภูริชา, งานฉากละคร 1. ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551. คอลิด มิดํา, กระบวนการสร้างสรรค์ละครนะซีฮัดในชุมชนมุสลิม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553.
คอลิด มิดํา, นักแสดง นักการละครคณะแปดคูณแปด. สัมภาษณ์, 17 สิงหาคม 2554.
จานีน ยโสวันต์, ความอาลัยแด่พระพี่นางฯ. 2552. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.archives.Scene4.com/dec-2008/html/janineyasovantthail208.html. [2553, พฤศจิกายน 19].
ชิตพล เปลี่ยนศิริ. อาจารย์ ภาควิชาศิลปะการแสดง เอกนาฏศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. สัมภาษณ์, 11 สิงหาคม 2554.
ถิรนันท์ อนวัชศิริวงศ์ และคณะ. สุนทรียนิเทศศาสตร์ การศึกษาสื่อสารการแสดงและสื่อจินตคดี. พิมพ์ครั้งที่ 2กรุงเทพมหานคร : จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์, 2547.
วรกมล เหมศรีชาติ. การแสดงหุ่นกระบอกคณะชูเชิดชํานาญศิลป์ จังหวัดสมุทรสงคราม, วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, ภาควิชานาฏยศิลป์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2545.
วศิน มิตรสุพรรณ. นักการละครหุ่นคณะแกะดําดํา, สัมภาษณ์, 6 สิงหาคม 2554.
ศึกษาธิการ กระทรวง. กรมการศึกษานอกโรงเรียน, กองพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน เอกสารวิชาการ เรื่อง ละครหุ่นเพื่อชุมชน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อักษรไทย, 2531.
ศึกษาธิการ กระทรวง. กรมการศึกษานอกโรงเรียน, กองพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน, ละครหุ่น กศน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อักษรไทย, 2531.
นงค์นุช ไพรพิบูลยกิจ. หุ่นกระบอก. กรุงเทพมหานคร: เอส.ที.พี เวิลด์ มีเดีย, 2551.
นิกร แซ่ตั้ง. ศิลปินศิลปาธร สาขาศิลปะการแสดง ปี 2558. สัมภาษณ์, 11 สิงหาคม 2554.
ปาริชาต สถาปิตานนท์, ระเบียบวิธีวิจัยการสื่อสาร. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.
ปนิธดา สมตระกูล, ศึกษาการสร้างสรรค์คุณลักษณะของตัวละคร และการออกแบบด้านศิลปกรรมในการสร้างสรรค์งานแอนิเมชั่นจากพุทธประวัติ วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดงสาขาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2552.
ประภาศรี ดําสะอาด. หุ่นกระบอกพม่า. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สหธรรมิก, 2542.
ประภัสสร จันทร์สถิตพร. อาจารย์ ภาควิชาวาทวิทยาและสาขาสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย. สัมภาษณ์, 18 สิงหาคม 2554.
พงษ์พรรณ บุญเลิศ. หุ่น จุลสาร : ศิลปะของโลกเอกลักษณ์แต่ละชนชาติ : หุ่นหลวง-หุ่นเก่าแก่ของไทย : หุ่นเอเชีย-ยุโรป 16 ประเทศ. กรุงเทพมหานคร: หนังสือพิมพ์เดลินิวส์, 2545.
เมืองไทย. คอม. “คนสร้างหุ่น การแสดงตอนใหม่ของ นาฏย ศาลา หุ่นละครเล็ก (โจหลุยส์) ” 2553. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.muangthai.com/. [19 พฤศจิกายน 2553].
วดี กัณหทัติ และ ชัยณรงค์ ชวนะชิต, การเล่นหุ่น. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าของคุรุสภา, 2529.
ศักดา ปั้นเหน่งเพ็ชร. การศึกษาวิวัฒนาการหุ่นกระบอกไทย : สื่อพื้นบ้านในภูมิภาคตะวันตก. วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, ภาควิชาวาทวิทยา คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2535.
ศิริมงคล นาฏยกุล. การจัดแสง สี ในงานศิลปะการแสดง, กรุงเทพมหานคร: เดือนตุลา, 2549.
สกนธ์ ภู่งามดี. การออกแบบและผลิตงานโฆษณา. กรุงเทพมหานคร: แซทโฟร์พริ้นติ้ง, 2546.
สน สีมาตรัง, หุ่นไทย. กรุงเทพมหานคร: หอศิลป์ พีระศรี.
สน สีมาตรัง และคณะ, หุ่นละครเล็ก : สื่อลีลาศิลป์ สืบทอดจิตวิญญาณไทย. กรุงเทพมหานคร: แปลน โมทิฟ, 2540.
สมพร ฟูราจ. Mime: ศิลปะท่าทางและการเคลื่อนไหว, กรุงเทพมหานคร: สามลดา, 2554.
สินีนาฎ เกษประไพ. นักการละครจากพระจันทร์เสี้ยวการละคร. สัมภาษณ์, 7 สิงหาคม 2554.
สุรพล วิรุฬห์รักษ์. นาฏยศิลป์ปริทรรศน์, กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์, 2547.
อารี สุทธิพันธุ์. ผลึกความคิดทางศิลปะ, กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2551.
ภาษาอังกฤษ
Babylonbaroque. Archive for the Punch & Judy Category. [Online]. 2011. Available form: http://babylonbaroque.wordpress.com/category/punch-judy/ [21 September 2011].
Barbican London. Handspring Puppet Company | Woyzeck on the Highveld | 6-10 Sep 11. [Online]. 2010. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=Lda-PH8QeNI (15 January 2010].
BC Puppets. BC Puppets, Your Store for Folkmanis Puppets. [Online]. 2010. Available form: http://www.bcpuppets.ca/index.php?main_page=products_all [2010, November 9].
Eileen Blumenthal. Puppetry and Puppets : An Illustrated World Survey. London: Thames & Hudson Ltd, 2005.
David Currell. Puppets and Puppet Theatre. The Crowood Press Ltd, 2002.
Frantisek Staud. world / Africa. [Online]. Available form: http://www.photostaud.com /africa/ (15 January 2010).
Japan National Tourism Organization. Traditional Culture. [Online]. Available form: http://www.jnto.go.jp/eng/indepth/cultural/experience/z.html[2010, November 9].
Jeffrey Hays. Bunraku, Japanese Puppet Theatre. [Online]. 2010. Available form: http://factsanddetails.com/japan.php?itemid=713&catid=20&subcatid=131 [9 November 2010].
Jezebel. 10 Awesome Moments from Sesame Street. [Online]. 2009. Available form: http://jezebel.com/5270444/10-awesome-moments-from-sesame-street Available form: http://www.hamillgallery.com/ index.html [15 January 2010].
Ntdiscovertheatre. Breathing Puppets. [Online]. 2011. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=AiFGATFzgfU&feature=related [15 June 2010].
TEDtalksDirector. Handspring Puppet Company: The Genius Puppetry Behind War Horse. [Online].2009. Available form: http://www.youtube.com/watch?v=h7u6N-CSWtY (19 November 2011].
The Japan Arts Council. An Introduction the World of Bunraku. [Online]. 2010. Available form: http://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/bunraku/en/index.html [9 November 2010].