พื้นที่ชุ่มน้ำในเขตเมือง: วิถีชีวิต ผู้คน มายาคติ ความเป็นชายขอบและปฏิบัติการต่อรอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาวิถีชีวิตผู้คนในเขตเมืองกับการใช้ประโยชน์จากพื้นที่ชุ่มน้ำ 2) ศึกษาวาทกรรมมายาคติในการสร้างความเป็นชายขอบให้กับพื้นที่ชุ่มน้ำในเขตเมือง 3) ศึกษาปฏิบัติการต่อรองของชุมชนต่อวาทกรรมมายาคติเกี่ยวกับพื้นที่ชุ่มน้ำในเขตเมือง การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการใช้แบบสัมภาษณ์ แบบสำรวจและแบบบันทึกสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า
1) ระบบนิเวศของพื้นที่ชุ่มน้ำบริเวณนี้เป็นฐานของทรัพยากรที่สำคัญในการดำรงชีวิตของผู้คนและชุมชน ด้วยเป็นระบบนิเวศ “ป่าบุ่งป่าทาม” ซึ่งมีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของคนในชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มที่จำเป็นต้องพึ่งพาทรัพยากรในป่าบุ่งป่าทามเป็นหลักเพื่อการเลี้ยงชีพ
2) พื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้ไม่อยู่ในสารบบของรัฐ จึงนำไปสู่มายาคติที่สร้างวาทกรรมความเป็นชายขอบให้กับผู้คนและพื้นที่แห่งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างมายาคติว่าพื้นที่ชุ่มน้ำนี้เป็นพื้นที่น้ำท่วม หรือชุมชนที่อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่ชุ่มน้ำเป็นต้นเหตุสำคัญของน้ำท่วมเมืองอุบลราชธานี หรือว่าพื้นที่ชุ่มน้ำนี้เป็นพื้นที่ที่ไม่มีระบบสิทธิที่ชัดเจน สามารถเปิดโอกาสให้มีการเข้าถึงอย่างเสรี รวมทั้งมองว่าพื้นที่ชุ่มน้ำในเขตเมืองมีความหลากหลายทางชีวภาพน้อย
3) ชาวบ้านในชุมชนบางกลุ่มพยายามต่อรองกับวาทกรรมที่สร้างความเป็นชายขอบให้กับพวกตนหลากหลายรูปแบบ เพื่อนิยามความหมายของกลุ่มและสร้างคุณค่าใหม่ให้กับตนเองและพื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้
Article Details
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารศิลปการจัดการ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ ยินยอมว่าบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศิลปการจัดการ
เอกสารอ้างอิง
Chinnak, K., & Chinnak, S. (2011). Wetlands: Sociological and anthropological perspectives. Ubon Ratchathani Printing House.
Chinnak, S. (2012). The mythical discourse produced of wetland in urban areas and the marginalized and negotiation practices of indigenous knowledge systems. paper presented at the academic seminars “local wisdom for isan development #1”, February 17, 2012, at the Faculty of Liberal Arts, Ubon Ratchathani University.
Chinnak, S., & Tai Baan Researcher. (2005). Ways of life, people, and wetlands: The dynamics of resource management in oxbow lake ecosystem of urban communities in the urban area of Ubon Ratchathani Municipality and Warin Chamrap Municipality, Ubon Ratchathani Province. A Final Research Report Propose to the Thailand Research Fund (TRF).
Dhamwicha, S. (2008). Interview. August, 27.
Foundation for Ecological Recovery. (2003). Before the actual shooting: Mega-project in water diversion Project; Kok, Ing, Nan. Nopburi Printing.
Ganjanapan, A. (2000). “Rights”. In the department of sociology and anthropology. Basic concepts of society and culture. Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University.
Ganjanapan, A. (2001). Community dimension: Local thinking about rights, power and resource management. Thailand Research Fund (TRF).
Hankun, K, Manorom, K, & Kittivetchakul, N. (2013). Power negotiating fields of an urban poor community in Ubon Ratchathani province. Journal of Liberal Arts, Ubon Ratchathani University, 9(1), 43-73.
Kunurat, P. et al. (1993). A study of environment and utilization of pa bung pa tam forest in the central Mun River area. Research report submitted to the Canadian international affairs administration (CIDA) Research and Development Institute, Khon Kaen University.
Matichon. (2020, January 31). Wetland City for Sustainable Development. pp. 7.
Nammai, T., & Ratri, P. (2008). Draft report on the results of knowledge synthesis. “Pa Bung Pa Tam”, Mun River. The Public Policy Promotion Project to Restore the Tam Moon Wetlands. (Copy document)
Pholprom, P. (2000). Natural rights, possession and use in pa tam forest areas[Master of Arts Thesis, Graduate School, Chiang Mai University].
Pirapak, K. (2006). The dynamics of local wisdom in water and soil resource management in Pa Bung Pa Tam forest area in the lower Mun River basin[Master's Thesis in Geography, Graduate School, Chiang Mai University].
Promboon, S. et al. (2000). Research project for book development and homepage in social development series according to the royal initiative. Srinakharinwirot University.
Santasombatra, Y. (2003). Community rights: Development and paradigm shift in anthropology (Satyawadhna, C., Ed.). Community rights dynamics: A paradigm in anthropology. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre (Public Organization).
Siang Ubon Newspaper (The sound of Ubon). “Recurring Floods”. Year 1, Issue No. 1. NA.
Silarak, P. (2002). Local knowledge and utilization of natural resources in the Tam Rasi Salai forest area. Tam Moon Project.
Srisinurai, S. (1999). Discourse Practice of Villagers: a Case Study of ‘Pa Taam Kut Peng’[Thesis on Sociology and Anthropology, Thammasat University].
Tanason, P. (2008). Interview. August, 27.
Ubon Ratchathani’s Slum Communities Network. (2006). “Pli Bai”: Children and youth, a small powers for community and society: A commemorative book published in honor of the Pha Pa event namely “Gathering Kindness for the Young No. 3” to raise funds for the breath of the Lap Lae Community Childcare Center, September 2-3, 2006.
Veeravaitaya, N. et al. (2005). The legal and institutional basis for wetlands governance in Thailand and the economic value of wetlands in Surin and Buriram provinces, Northeast Thailand. The World Fish Center.
