ข้อสังเกตบางประการในการจัดทำร่างพระราชบัญญัติเพื่อปรับเปลี่ยนสถานภาพมหาวิทยาลัยที่เป็นส่วนราชการไปเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการนำเสนอหลักการและแนวคิดพื้นฐานสำหรับการจัดทำร่างพระราชบัญญัติเพื่อปรับเปลี่ยนสถานภาพมหาวิทยาลัยที่เป็นส่วนราชการไปเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ ซึ่งมีสาระสำคัญเพื่อปรับเปลี่ยนสถานะของมหาวิทยาลัยจากเดิมที่เป็นส่วนราชการมาเป็นหน่วยงานในกำกับของรัฐที่ไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมและกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณและกฎหมายอื่น โดยมีเป้าหมายสำคัญเพื่อให้มหาวิทยาลัยเกิดความคล่องตัวในการบริหารจัดการด้านบุคคล การเงิน การจัดการศึกษา และการประกันคุณภาพการศึกษา ภายใต้การกำกับดูแลของสภามหาวิทยาลัย และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดยในการจัดทำร่างพระราชบัญญัติจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องดำเนินการให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ ขั้นตอน และวิธีการที่มาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย รวมถึงพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 และพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2562 และกฎหมายลำดับรองที่ออกตามพระราชบัญญัติดังกล่าวกำหนดไว้ นอกจากนี้ การจัดทำเนื้อหาในร่างพระราชบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภารกิจและหน้าที่ของมหาวิทยาลัยภายหลังจากที่มีการเปลี่ยนสถานภาพ จะต้องคำนึงถึงความสอดคล้องกับแนวนโยบายแห่งรัฐ ยุทธศาสตร์ชาติ แผนปฏิรูปประเทศ ตลอดจนแผนด้านการอุดมศึกษาเพื่อผลิตและพัฒนากำลังคนของประเทศ และแผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ และอยู่ภายใต้กรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ คำนึงถึงภาระต้นทุนในการจัดการศึกษา โอกาส และความเท่าเทียมในการเข้าถึงการศึกษาของผู้เรียน รวมถึงสิทธิประโยชน์ของข้าราชการ พนักงานมหาวิทยาลัย และลูกจ้างของมหาวิทยาลัยที่อาจได้รับผลกระทบต่อการปรับเปลี่ยนสถานภาพของมหาวิทยาลัยมาประกอบการพิจารณาในการจัดทำร่างกฎหมายด้วย อันจะทำให้ร่างพระราชบัญญัติสอดคล้องกับหลักการกลางสำหรับมหาวิทยาลัยของรัฐ และสามารถทำให้มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ สามารถกำหนดทิศทางการพัฒนาตนเองตามบริบทในแต่ละพื้นที่ได้อย่างมีคุณภาพ เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง สามารถผลิตและพัฒนากำลังคนที่มีคุณภาพและตอบโจทย์การพัฒนาประเทศได้อย่างยั่งยืน