ท้าวผาแดงทรงเครื่อง: การประกอบสร้างนาฏศิลป์ไทยจากวรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประกอบสร้างนาฏศิลป์ไทยจากวรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน ชุด ท้าวผาแดงทรงเครื่อง รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยสร้างสรรค์ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสาร ตำรา งานวิจัย และข้อมูลภาคสนาม กำหนดผู้ให้ข้อมูลด้วยการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง แบบประเมิน และการสนทนากลุ่ม นำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์และภาพประกอบ ผลการวิจัยพบว่า ท้าวผาแดงทรงเครื่องมีแรงบันดาลใจมาจากวรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน เรื่อง ผาแดง - นางไอ่ นำมาประกอบสร้างเป็นนาฏศิลป์ไทยแนวจารีตเพื่อนำเสนอการอาบน้ำแต่งตัวของท้าวผาแดง การแสดงแบ่งเป็น 3 ช่วง ได้แก่ 1.ทรงสุคนธ์ 2.ทรงเครื่อง และ 3.ทรงอาชา การประกอบสร้างแบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1.ขั้นเตรียมการ 2.ขั้นดำเนินการ และ 3.ขั้นประเมินผล องค์ประกอบการแสดงและนาฏยลักษณ์ยึดแบบแผนละครพันทาง กระบวนท่ารำปรับปรุงจากท่ารำพื้นฐานและท่ารำที่สร้างสรรค์ขึ้นใหม่ จำแนกเป็นการรำบทลงสรงทรงเครื่อง จำนวน 15 ท่าหลัก และ การรำประกอบเพลงบรรเลง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
ไกรลาส จิตร์กูล และคณะ. (2562). ไซอิ๋ว : การสร้างสรรค์ละครข้ามวัฒนธรรม. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่. ทุนอุดหนุนการวิจัยจากสำนักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ.
ณันทิกา นทีธร. (2563). การศึกษารูปแบบแนวคิดเรื่องชาติพันธุ์ในเพลงไทยสำเนียงภาษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชามานุษยดุริยางควิทยา คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ธนกร สุวรรณอำภา. (2566). ละครพันทางหลังยุคจารีตนิยม เรื่อง เจ้าแม่สร้อยดอกหมาก. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชานาฏศิลป์ สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์.
นฤมล ขันสัมฤทธิ์. (2559). การสร้างสรรค์การแสดง ชุด พระลอลงสรง. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยนาฏศิลป สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์.
บัณฑิต เข็มทอง. (2555). บทบาทหนุมานลงสรงในการแสดงโขน. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตร มหาบัณฑิต ภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปณิตา น้อยหลุบเลา. (2560). ผาแดงนางไอ่ : พลวัตวรรณกรรมท้องถิ่นอีสานกับบทบาทการสร้างพลังชุมชน. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปรีชา พิณทอง. (2524). วรรณคดีอีสาน เรื่อง ผาแดง - นางไอ่. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์ศิริธรรมออฟเซ็ท
ศิริมงคล นาฏยกุล และคณะ. (2565). การสร้างสรรค์งานทางนาฏศิลป์. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.
สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อิศเรศ ดลเพ็ญ. (2562). “โลก - ธรรม” - “ทุกข์ - สุข” และภูมิปัญญาด้านภาษาในกาพย์เซิ้งบั้งไฟ ผาแดงนางไอ่. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม. 8(1), 176-211.
