ผญาอีสาน: การตีความในบริบทร่วมสมัยสู่การสร้างสรรค์ศิลปะสื่อผสม

บทคัดย่อ

โครงการวิจัยสร้างสรรค์ ผญาอีสาน: การตีความในบริบทร่วมสมัยสู่การสร้างสรรค์ศิลปะสื่อผสม เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยโดยกำหนดขอบเขตทางด้านแนวความคิดในการสร้างศิลปะสื่อผสมจากการตีความหมายใหม่ในบริบทร่วมสมัย โดยใช้ทฤษฎีสัญวิทยาในการตีความหมาย มีวิธีในการดำเนินงาน โดยการศึกษาข้อมูลผญาอีสานซึ่งมี 2 ประเภท ได้แก่ ผญาคำสอน และผญาปรัชญา คำคมหรือ ปริศนา รวมทั้งสิ้น 328 บท คำผญาประเภทคำสอน 153 บท และผญาปรัชญา คำคมหรือปริศนา 175 บท นำไปสู่การตีความหมายใหม่ในบริบทร่วมสมัยผ่านผญาอีสาน จำนวน 12 บท โดยใช้ทฤษฎีสัญวิทยา งานวิจัยมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1. การตีความหมายใหม่ในบริบทร่วมสมัยผ่านผญาอีสาน จำนวน 12 บท  2. ออกแบบกระบวนการสร้างสรรค์จากความหมายที่ได้ในผญา 12 บท และ 3. สร้างสรรค์ผลงานสื่อผสมจากผญาอีสาน การวิจัยสร้างสรรค์ ประกอบด้วย การทบทวนวรรณกรรม ผ่านบริบทปัจจุบันของเรื่องเล่าในอดีต สร้างความหมายผ่านวัตถุชนิดต่าง ๆ โดยมองผ่านระบบสัญญะ และมองวัตถุตามหน้าที่เดิมในฐานะที่เป็นภาพตัวแทน แสดงถึงความลำบาก ความอดทน ผลการวิจัยพบว่าการศึกษาผญาอีสานโดยเฉพาะผญาอีสานในบทที่ให้กำลังใจ เพื่อการต่อสู้ การตีความเป็นความหมายในเชิงสัญญะ, อุปลักษณ์ และมองวัตถุตามหน้าที่เดิมในฐานะที่เป็นภาพตัวแทน แสดงถึงความลำบาก ความอดทน สู่การออกแบบการสร้างสรรค์จากความหมายที่ได้ในผญา 12 บท และสร้างสรรค์ศิลปะสื่อผสมจำนวน 12 ชิ้น ผลงานวิจัยสร้างสรรค์ในชุดนี้ จึงเป็นการหยิบยกเนื้อหาของผญาอีสานในประเด็นที่ให้กำลังใจ ในการต่อสู้กับความลำบากของชีวิต ผ่านการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ เพื่อที่จะสื่อสารกับคุณรุ่นใหม่อีกครั้ง เป็นการศึกษาผญาอีสานเพื่อนำไปสู่การสร้างสรรค์เป็นแนวทางหนึ่งในการอนุรักษ์