การศึกษาองค์ประกอบและวิเคราะห์การแสดงละครนอกแบบหลวง เรื่อง มหาภารตะ ตอนสาปอรชุน

บทคัดย่อ

การศึกษาองค์ประกอบและวิเคราะห์การแสดงละครนอกแบบหลวง เรื่อง มหาภารตะ ตอนสาปอรชุน    มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบและวิเคราะห์การแสดงละครนอกแบบหลวง และ 2) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบการแสดงละครนอกแบบหลวง ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ใช้กระบวนวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เอกสารและตัวบทการแสดงละครนอกแบบหลวง ผลการศึกษา พบว่า

1. องค์ประกอบของการแสดงละครนอกแบบหลวง พบว่า เป็นละครนอกแบบหลวงเป็นรูปแบบละครนอกที่ปรับปรุงขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยละครนอกเป็นละครที่มีการปรับปรุงมาจากละครโนห์ราชาตรี ซึ่งเกิดขึ้นในภาคใต้ และเป็นละครที่นิยมอย่างแพร่หลาย โดยใช้ผู้ชายแสดงล้วน องค์ประกอบต่าง ๆ ของการแสดง เช่น การแต่งกาย วงดนตรี สถานที่แสดง ละครนอกเป็นการแสดงเพื่อความสนุกสนานบันเทิงใจ จึงได้มุ่งการดำเนินเรื่องอย่างรวดเร็วและตลกขบขัน ถ้อยคำในบทละครเป็นคำตลาดอย่างชาวบ้าน ใช้คำเปรียบเปรยในเชิงหยาบโลน และขบขันถึงใจผู้ชมได้มาก โดยไม่ต้องคำนึงถึงแบบแผนรักษาจารีตประเพณี

2. องค์ประกอบละครนอกแบบหลวงเรื่องมหาภารตะ ตอนสาปอรชุน พบว่า เป็นละครที่เกิดจากการปรับปรุง และดัดแปลงมาจากละครนอกดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีลักษณะของละครนอกคือการดำเนินเรื่องอย่างรวดเร็ว แต่มีกระบวนพรรณนา เช่น การชมตัวละคร การชมธรรมชาติหรือสถานที่ การลงสรงทรงเครื่อง ตามแบบละครใน และมีบทตลกขบขันอย่างไม่หยาบโลน องค์ประกอบของละครเรื่องมหาภารตะ ตอนสาปอรชุน มีลักษณะตามแบบละครนอกแบบหลวงดังกล่าว แสดงแนวคิดว่าการพนันเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการสูญเสียทุกอย่างและทำให้ชีวิตเดือดร้อน ดังพระอรชุนซึ่งต้องถูกนางฟ้าอุรวศีสาปให้เป็นกะเทย