กลวิธีการขับร้องเพลงกระบวนทัพในละครพันทาง เรื่องราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา ของกรมศิลปากร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์เรื่อง “กลวิธีการขับร้องเพลงกระบวนทัพในละครพันทางเรื่องราชาธิราช กรมศิลปากร” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีและลีลาการขับร้องเพลงกระบวนทัพในละครพันทาง เรื่องราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา ตามแบบแผนของกรมศิลปากร โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ในการสัมภาษณ์ข้อมูลจากครูสมชาย ทับพร ผู้เชี่ยวชาญคีตศิลป์ไทย สำนักการสังคีต กรมศิลปากร ซึ่งเป็นผู้ที่มีบทบาทในการทำบท บรรจุเพลง และถ่ายทอดการขับร้อง รวมทั้งบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้อง แล้วนำข้อมูลที่ได้มาเรียบเรียงในรูปแบบการพรรณาวิเคราะห์

ผลการศึกษาพบว่า ครูสมชาย ทับพร ให้ความสำคัญในการตีความทางด้านอารมณ์ของการขับร้องให้มีความสอดคล้องกับอารมณ์ของตัวละคร ผ่านการใช้กลวิธีพิเศษในการขับร้อง 8 กลวิธี โดยจำแนกออกเป็น    2 กลุ่ม ได้แก่ 1. กลุ่มกลวิธีพิเศษเพื่อตกแต่งคำร้อง ได้แก่ การลักจังหวะ การปั้นคำ การม้วนเสียง-ม้วนคำ   การผันเสียง การเน้นเสียง-เน้นคำ 2. กลุ่มกลวิธีพิเศษเพื่อตกแตกทำนองเอื้อน ได้แก่ การกระทบเสียง        การสะบัดเสียง และการโปรยเสียง ในการศึกษาลีลาการขับร้องแบ่งออกเป็น 3 ประเด็น คือ 1. ลีลาการขับร้องในบทละครช่วงที่แสดงอารมณ์ของตัวละคร 2. ลีลาการขับร้องที่เกิดจากการแบ่งผู้ขับร้องตามบทละคร 3. ลีลาการขับร้องที่เกิดจากความสัมพันธ์ระหว่างการรับร้อง ส่งร้อง