the วิถีการผลิตและการถ่ายทอดมรดกศิลปหัตถกรรมของหมู่บ้านน้ำ (Kampong Ayer) ประเทศบรูไนดารุสซาลาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิถีการผลิตและการถ่ายทอดมรดกศิลปหัตถกรรมของหมู่บ้านน้ำ (Kampong Ayer) ในประเทศบรูไนดารุสซาลาม โดยใช้วิธีเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและภาคสนาม โดยการสังเกต สัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มเป้าหมายเป็นช่างฝีมือ 3 คน ชาวบ้าน 12 คน ผู้นำหมู่บ้าน 2 คน เจ้าหน้าที่รัฐ 4 คน นำมาตรวจสอบข้อมูลและสรุปเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ศิลปหัตถกรรมหมู่บ้านน้ำมีหลายชนิด ตัวอย่างเช่น เครื่องจักสาน เครื่องโลหะ และผ้าทอ แต่ละชนิดมีวิถีการผลิตต่างกัน เครื่องจักสานที่เด่นคือฝาชีหรือตูดุงดูลัง (Tudung Dulang) ทำจากพืชตระกูลเตย นำมาถากเป็นแผ่นบางๆ ย้อมสี ขึ้นโครงด้วยต้นจาก นำแผ่นเตยมาสานเป็นฝาชี เครื่องโลหะที่เด่นคือกริช ใบกริชทำจากเหล็กโดยใช้ค้อนทุบขณะที่ร้อนจนแบน นำมาขัดผิวแล้วแช่น้ำส้มสายชูก่อนใช้ ด้ามและปลอกทำด้วยไม้เนื้อละเอียดและทนทาน ผ้าทอผลิตจากใยฝ้ายสีต่างๆ ผ่านเครื่องทอเหมือนทั่วไป ที่โดดเด่นคือลายจงซารัต (Jongsarat) ซึ่งปัจจุบันนิยมใช้ในพระราชพิธีสุลต่านสวมมงกุฎ พิธีแต่งงาน บางครั้งนำไปตกแต่งห้อง เป็นของที่ระลึก การถ่ายทอดมรดกศิลปหัตถกรรมมีลักษณะการถ่ายทอดตามอัธยาศัยภายในครอบครัว โดยการเลียนแบบ ลองผิดลองถูก สาธิต และการถ่ายทอดในระบบสถาบัน โดยจัดตั้งศูนย์อบรมศิลปหัตถกรรมบรูไน ภายใต้การควบคุมของสำนักพระมหากษัตริย์ เพื่อให้ประชาชนสำนึกมรดกวัฒนธรรมของตน สนใจสืบสาน จัดหลักสูตรอบรม ให้คนบรูไนมารับการถ่ายทอดจากผู้รู้ไปสร้างธุรกิจ เพิ่มมูลค่า และเผยแพร่ศิลปหัตถกรรมบรูไนให้รู้จักมากขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
ตรีพูลศักดิ์ เอกโรจนกุล. (ผู้แปล). (ม.ป.ป.). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมและการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์การยูเนสโก. ค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2563 จาก https://ich.unesco.org/doc/src/34299-TH.pdf
ปิ่นรัฐ กาญจนัษฐิติ. (2552). การอนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมและชุมชน. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รมิดา ชั้นพรภักดี และทรงชัย ทองปาน. (2563). Wawasan Brunei 2035 และโอกาสด้านการค้าและการลงทุนของประเทศไทย. วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา, 2(1), 1-9.
สมศักดิ์ ศรีสันติสุข. (2552). การศึกษาสังคมและวัฒนธรรม แนวความคิด วิธีวิทยา และทฤษฎี. ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สุภางค์ จันทวานิช. (2558). ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Ahmad, M. D. B. (1996). Traditional Handicrafts of Brunei Darussalam. Bandar seri Begawan : The Information Development Prime, Minister’s Office Brunei Darussalam.
Binchin, P. (1998). The role of the Brunei Art and Handicraft Training Centre in preserving traditional crafts. In Thumboo, Edwin, T. (Ed.) Culture in ASEAN & The 21stcentury. Singapore: UniPress NVS.
Brunei Arts and Handcrafts Training Centre. (2010). Brunei Arts and Handcrafts. Bandar Seri Begawan : BAHT Centre.
Haji Ibrahim, A. L. (1971). Variations and changes in the name and locations of the wards of Brunei’s Kampong Ayer over the last century. The Brunei Museum Journal, 2(3), 56-73.
Haji Julaini, S. S. B. (2014). Traditional Handicraft of Brunel Darussalam. 4th ed. Bunda seri Begawan : Information Department Prime Minister’s Office Brunei Darussalam.
Haji Wahsalfelah, S. N. (2005). Invention of Traditions: Re-Construction of National Identity through Traditional Textile in Brunei Darussalam. Retrieved September 7, 2016, from http://rgdoi.net/10.13140/2.1.4451.9202
Mansurnoor, L. A. (2012). Sharing, preserving, and transforming the past: Brunei’s islamic model of cultural dialogue and development. Journal of Historical Studies, 3(2), 13-24.
Martie, G. H. (2016). Developing the Cultural and Creative Industries in Brunei Darussalam. Retrieved September 15, 2016, from https://www.researchgate.net/public
Mohd Jaafar, D. P. H. M. H. B. (2013). Brunei: Call for Sustainable Development of Culture and Heritage Industry. Retrieved September 16, 2020, from https://culture360.asef.org/ news-events/brunei-call-sustainable-development-culture-and-heritage-industry/
The Brunei Times. (2010). The Malay kris: Sacred and Ceremonial. Retrieved July 6, 2018, from https://www.asiaone.com/News/Latest%2BNews/Asia/Story/A1Story20100522
UNESCO Office Jakarta and Regional Bureau for Science in Asia and the Pacific. (2018). Brunei Darussalam: UNESCO Country Strategy, 2018-2021. Retrieved September 17, 2020, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000263492?1=null&queryId=edfacd2e- dafe-49d1-be9e-e6412978cef2
Vienne, M. S. (2016). Brunei: From the Age of Commerce to the 21st Century. Singapore : NUS Press.
Yunos, R. (2009). The Golden Wasisan Brunei Darrussalam, volume 2. Bandar Seri Begawan : Asia Printer.
Armani. (23 July 2016). Interview. Weaver. Brunei Arts and Handicraft Training Centre.
Bengiran, Haji Ayub Bin. (25 July 2016). Interview. Village headman, Peramu village.
Najla. (23 July 2016). Interview. Head of Production. Brunei Arts and Handicraft Training Centre.
Novaini. (30 September 2015). Interview. Village sage. Peramu village
Rosmil. (23 July 2016). Interview. Basket worker. Craft house in Kampong Ayer.
Shan, Azizul. (27 July 2016). Interview. Public relations officer. Kampong Ayer Cultural and Tourism Centre.
