การดำรงอยู่ของศิลปะการแสดงกันตรึมในสังคมเขมรถิ่นไทยจังหวัดสุรินทร์

Main Article Content

พงศธร ยอดดำเนิน

บทคัดย่อ

กันตรึม คือ ศิลปะการแสดงพื้นบ้านของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรถิ่นไทยโดยเฉพาะในจังหวัดสุรินทร์ กันตรึม
มีเนื้อร้องเป็นภาษาเขมรถิ่นไทย เครื่องดนตรีหลักคือซอและกลองโทน กันตรึมมีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตของชาวสุรินทร์ในด้านพิธีกรรมความเชื่อ การละเล่นกันตรึมมีการปรับเปลี่ยนจากการละเล่นในพิธีกรรม และมหรสพสมโภชงานพิธีต่างๆ มีการนำเอากันตรึมมาประกอบการแสดงศิลปวัฒนธรรมโดยเฉพาะการแสดงนาฏยศิลป์พื้นเมืองต่างๆ เพื่อเป็นสื่อนำเสนอถึงอัตลักษณ์ของชุมชน อีกทั้งปัจจุบันการละเล่นกันตรึมมีการนำเอาเครื่องดนตรีสากลมาร่วมบรรเลง และการขับร้องที่ใช้ภาษาอื่นเข้ามาผสมลักษณะคล้ายเพลงลูกทุ่ง การร่ายรำได้ปรับเปลี่ยนเป็นการเต้นแบบหางเครื่อง ซึ่งเป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับรูปแบบดั้งเดิม สิ่งเหล่านี้เป็นการปรับเปลี่ยนเพื่อการดำรงอยู่ของศิลปินท่ามกลางกระแสความนิยมที่เปลี่ยนไป ส่งผลต่อรูปแบบการละเล่นกันตรึมที่เปลี่ยนไปด้วย การอนุรักษ์ที่สำคัญ ปัจจุบันมีการนำการละเล่นกันตรึม บรรจุเป็นหลักสูตรการเรียนการสอนของสถานศึกษาทั้งระดับมัธยมศึกษาและอุดมศึกษา เพื่อเป็นอีกแนวทางในการอนุรักษ์การละเล่นกันตรึมแบบดั้งเดิมให้ดำรงอยู่ในสังคมเขมรถิ่นไทยจังหวัดสุรินทร์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ยอดดำเนิน พ. (2020). การดำรงอยู่ของศิลปะการแสดงกันตรึมในสังคมเขมรถิ่นไทยจังหวัดสุรินทร์. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 12(2), 259–280. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fakku/article/view/238365
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

เครือจิต ศรีบุญนาค. (2533). วัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล: กรณี เขมร ลาว ส่วย สุรินทร์. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ.].

ศูนย์วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น. (2562). ฐานข้อมูลศิลปินมรดกอีสาน: สมชาย คงสุขดี (ดาร์กี้ กันตรึมร็อค). ขอนแก่น: ศูนย์วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พรรณราย คำโสภา. (2540). กันตรึม กับเพลงประกอบการแสดงพื้นบ้านจังหวัดสุรินทร์. สุรินทร์: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.

สมจิตร พ่วงบุตร. (2527). เพลงพื้นบ้านและการละเล่นพื้นบ้านจังหวัดสุรินทร์. กรุงเทพฯ: กรุงสยามการพิมพ์.

สำนักพัฒนาการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เขตการศึกษา 1. (2538). การแสดงพื้นบ้านอีสานใต้: ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เขตการศึกษา 1.

สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม. (2550). ประวัติศาสตร์เมืองสุรินทร์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

สุทัศน์ กองทรัพย์. (2543). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสุรินทร์ (พ.ศ.2302-2450). สุรินทร์: สถาบันราชภัฏสุรินทร์.

Spotify. (2563). ดาร์กี้กันตรึม ชุด 1. ค้นเมื่อ 29 มกราคม 2563, จากhttps://open.spotify.com/album/56lpLPO7Cpu1HiKGqmOppw?nd=1&fbclid=IwAR0sJZvB5TyAeaQwVLsVBkB9yb0kGO-uqd6NrQ24ijczCBnEGfabWpYn0FE