การทำทางเดี่ยวซอสามสายเพลงดอกไม้ไทร

Main Article Content

บุณฑริกา เจริญชินวุฒิ
จตุพร สีม่วง

บทคัดย่อ

เพลงดอกไม้ไทรเป็นอีกเพลงหนึ่งที่นำมาบรรเลงขับกล่อม เนื่องจากท่วงทำนอง “โอดพัน” ที่ไพเราะและเป็นที่นิยม บทเดิมนั้นมีทั้งบทชายและบทหญิงอยู่ในบทดอกสร้อยสวรรค์ เป็นลักษณะการเกี้ยวพาราสีกันระหว่างฝ่ายชายและฝ่ายหญิง เป็นเพียงบทร้องที่เป็นหลักฐานบันทึกไว้ ไม่ได้มีทางบรรเลงประกอบ ผู้เขียนจึงนำเพลงดอกไม้ไทร 3 ชั้น ทั้งทำนองทางร้องและทางบรรเลงของพระยาประสานดุริยศัพท์ มาเป็นต้นฉบับในการวิเคราะห์และทำทางเดี่ยวซอสามสายเพลงดอกไม้ไทร 3 ชั้น ซึ่งมีทั้งแนวทำนองทางหวานที่มีลักษณะช้าและทางบรรเลงที่มีลักษณะเป็นทางเก็บที่กระชับ ในทำนองเพลงมีลักษณะเฉพาะทางคีตลักษณ์ทางดนตรีไทย เรียกว่า “โอดพัน” ซึ่งเพลงที่จะเกิดความไพเราะได้นั้นต้องบรรเลงแบบ “โอดพัน” จึงจะได้อรรถรสในการฟัง และเสียงที่เกิดจากการบรรเลงออกมานั้นนิยมใช้เพียง 5 เสียง ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มเรียกว่า “ปัญจโฆษะ” เพลงดอกไม้ไทรจึงเป็นเพลงมโหรีที่ไพเราะและเป็นเพลงไทยที่ควรเรียนรู้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เจริญชินวุฒิ บ., & สีม่วง จ. (2020). การทำทางเดี่ยวซอสามสายเพลงดอกไม้ไทร . วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 12(2), 236–258. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fakku/article/view/220738
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์, สมเด็จเจ้าฟ้า. (2465). ประชุมบทมโหรีประสมวง (คอนเสิด) เรื่องรามเกียรติ์แลเรื่องอิเหนา. พระนคร : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร.

ศิลปากร. (2511). วารสารศิลปากร, 12 (3), 105-112.

อุดม อรุณรัตน์. (2548-2549). มณฑลแห่งปัญจโฆษะ: The system of pentatonic. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 25-26 (2-3), 134-141.