นวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย

Main Article Content

จุฑามาศ ดอนอ่อนเบ้า
จิรวัฒน์ พิระสันต์

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง นวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษานวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมือ จังหวัดเลย และเพื่อพัฒนานวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลยอีกทั้งยังเพื่อประเมินกระบวนการสร้างสรรค์นวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย โดยกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยคือ ประชากร คือ กลุ่มผู้ผลิตสินค้าผลิตภัณฑ์ชุมชนในอำเภอเชียงคาน จังหวัดเลยประกอบไปด้วย 8 ตำบล และกลุ่มตัวอย่าง คือ กลุ่มผู้ผลิตผ้าฝ้ายทอมือ ในพื้นที่วิจัยและช่างฝีมือ นักวิชาการ นักออกแบบ โดยการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงในการพัฒนานวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลยประกอบด้วย ผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือของชุมชนในพื้นที่ตำบลเชียงคาน ผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือของชุมชนในพื้นที่ตำบลธาตุ ผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือชุมชนในพื้นที่ตำบลนาซ่าว ประชากรและกลุ่มตัวอย่างเพื่อประเมินกระบวนการพัฒนานวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย โดยเครื่องมือในการวิจัยครั้งนี้ คือ เครื่องมือเก็บรวมรวมข้อมูลในการวิเคราะห์  ประกอบด้วยเครื่องมือดังนี้ แบบสัมภาษณ์เจาะลึก แบบสอบถามกึ่งสนทนากลุ่ม (Focus Group)และแบบประเมินผลิตภัณฑ์ชุมชน (OPC)


          ผลการวิจัยพบว่า นวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัด เป็นการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือด้วยนวัตกรรม ภายใต้แนวคิด การใช้ความรู้ทางด้าน เทคโนโลยีและนวัตกรรม ร่วมกับการออกแบบในเชิงสร้างสรรค์ ผสมผสานวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น อัตลักษณ์ของจังหวัดเลย เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายทอมือให้มีรูปแบบมาตรฐานสากลร่วมสมัย เพื่อเพิ่มมูลค่าของฝ้าฝ้ายทอมือ สร้างความแตกต่าง การยกระดับผลิตภัณฑ์สิ่งทอด้วยนวัตกรรมให้เป็นสินค้าที่เป็นที่ต้องการของตลาดในวงกว้างเพิ่มมากขึ้น เพื่อให้สินค้าที่มีอยู่นั้นขยายขอบเขตทางการค้าและตรงกับความต้องการของลูกค้าให้เพิ่มขึ้น ดังนั้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ในกลุ่มผ้าทออีสานจะกระตุ้นและส่งเสริมให้ผู้ประกอบการเกิดการเรียนรู้และเข้าถึงนวัตกรรมใหม่ๆและพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาสให้มากขึ้นด้วยการคิดต่างและผลิตงานที่ตรงกับความต้องการของตลาด ก็จะสามารถต่อยอดมูลค่าทางการขายได้มากขึ้น สร้างศักยภาพและความยั่งยืนให้กับสินค้าท้องถิ่นผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นโดยการนำกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมโดยมีหน่วยงานภายนอกหรือหน่วยงานภาครัฐมีส่วนร่วมในโครงการในการพัฒนาสิ่งที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือ โดยกลุ่มสมาชิกทอผ้ามีส่วนร่วมในการร่วมสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ผ้าทออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลยเพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีความน่าสนใจยิ่งขึ้น ทั้งนี้ในด้านการออกแบบและพัฒนานวัตกรรมผ้าฝ้ายทอมือทำให้เกิดกระบวนการในการผลิตที่มีความเป็นอัตลักษณ์โดยวิเคราะห์จากปัญหาที่เกิดขึ้น อีกทั้งการจัดกิจกรรมฝึกอบรมความรู้โดยให้ชุมชนมีส่วนร่วมจึงเป็นการทาให้เกิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์และกระบวนการผลิตและจากการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ดอนอ่อนเบ้า จ., & พิระสันต์ จ. (2020). นวัตกรรมการพัฒนาผ้าฝ้ายทอมืออัตลักษณ์ท้องถิ่นจังหวัดเลย. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 12(2), 22–42. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fakku/article/view/220286
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2550). โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์และต้นแบบบรรจุภัณฑ์. กรุงเทพฯ : โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์.

คณะกรรมการอำนวยการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์แห่งชาติ. (2549). แนวทางและหลักเกณฑ์การคัดสรรสุดยอด หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี พ.ศ. 2549. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการอำนวยการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์แห่งชาติ.

จิรวัฒน์ พิระสันต์. (2543). ทฤษฎีและการวิจัยทางด้านศิลปะและการออกแบบ. พิษณุโลก : ภาควิชาศิลปะและการออกแบบ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร.

จิรวัฒน์ พิระสันต์. (2547). การพัฒนารูปแบบภารกิจของมหาวิทยาลัยในการพัฒนาศิลปกรรมท้องถิ่น: กรณีศึกษามหาวิทยาลัยนเรศวร. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนเรศวร.

จิรวัฒน์ พิระสันต์. (2552). ปฏิสัมพันธ์ของการเรียนรู้ศิลปกรรมท้องถิ่นในชุมชนและมหาวิทยาลัย. พิษณุโลก : คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

นิรัช สุดสังข์. (2548ก). การวิจัยการออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.

นิรัช สุดสังข์. (2548ข). ออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.

บูรชัย ศิริมหาสาคร. [ม.ป.ป.]. การทำ CoP เพื่อจัดการความรู้ในองค์กรโดยใช้เทคนิคการเล่าเรื่องความสำเร็จ. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา (สคบศ.).

ประเสริฐ ศีลรัตนา. (2538). ของที่ระลึก. กรุงเทพฯ : โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์.

พัชรี เจริญเดช. [ม.ป.ป.]. การจัดการความรู้. กรุงเทพฯ : ศูนย์บริการสารสนเทศทางเทคโนโลยี.

พิชญ์ สมพอง. (2529). สังคมวิทยาว่าด้วยการพัฒนา. กรุงเทพฯ : กิ่งจันทร์การพิมพ์

วิบูลย์ ลี้สุวรรณ. (2546). ศิลปะชาวบ้าน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : อมรินทร์.

วิบูลย์ ลี้สุวรรณ. (2538). ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : ต้นอ้อ.

วิบูลย์ ลี้สุวรรณ. (2550). เครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม.

ศักดิ์ชาย สิกขา. (2548). แนวทางการพัฒนางานหัตถกรรมไม้ในวิถีชีวิตคนอีสาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปประยุกต์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบผลิตภัณฑ์ คณะศิลปประยุกต์และการออกแบบ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

สุภางค์ จันทวานิช. (2549). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อมร รักษาสัตย์ และขัตติยา กรรณสูต. (2515). ทฤษฎีและแนวความคิดในการพัฒนาประเทศ กรุงเทพฯ : ชุมชนสหกรณ์การขายและการซื้อแห่งประเทศไทย.

เอกวิทย์ ณ ถลาง. (2540). ภูมิปัญญาชาวบ้านสี่ภูมิภาค: วิถีชีวิตและกระบวนการเรียนรู้ของชาวบ้านไทย. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

แอนนา จุมพลเสถียร. (2547). เข้าใจถึงผู้บริโภคด้วย Focus Groups. กรุงเทพฯ : เอ.อาร์ อินฟอร์มเมชั่น.