จินตภาพแห่งความเชื่อและความศรัทธา

Main Article Content

ปิยนุช ไชยกาล
สุชาติ สุขนา

บทคัดย่อ

         ความเชื่อและความศรัทธาของชาวอีสานที่ดำรงอยู่ในวิถีชีวิต ประเพณีและวัฒนธรรม สะท้อนผ่านพิธีกรรมและวัตถุต่างๆ เป็นบ่อเกิดของแรงบันดาลใจ  จึงนำมาสู่การสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์เรื่อง จินตภาพแห่งความเชื่อและความศรัทธา  โดยมีจุดมุ่งหมาย  1) เพื่อศึกษาสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนาและความเชื่อพื้นถิ่น ได้แก่ รูปทรงพระธาตุ ธุง พญานาค  และ 2) เพื่อสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมที่ตอบสนองต่อแนวความคิด โดยใช้เทคนิคจิตรกรรมการจุดสีบนผ้าขาว  เพื่อสร้างบรรยากาศให้เป็นดังสรวงสวรรค์ที่ดูเบาบางและสงบ มีวิธีดำเนินการสร้างสรรค์โดยการรวบรวมข้อมูลจากสภาพแวดล้อม ได้แก่ บรรยากาศในพุทธาวาส งานบุญประเพณี รูปทรงของพระธาตุ ธุง พญานาคที่มีอยู่ภายในวัด ได้ศึกษาข้อมูลจากเอกสารเกี่ยวกับรูปทรงสัญลักษณ์ ศึกษาอิทธิพลทางด้านศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง ได้วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาความชัดเจนของแนวเรื่อง รูปทรงสัญลักษณ์ และเทคนิคกลวิธี สร้างสรรค์เป็นผลงานที่มีลักษณะเฉพาะตน  จำนวน 4 ชิ้น


         ผลการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนาและความเชื่อพื้นถิ่นพบว่า พระธาตุเจดีย์เป็นสิ่งที่ชาวพุทธสร้างขึ้นเพื่อน้อมรำลึกถึงคุณงามความดี เลื่อมใสศรัทธา ธุงเป็นสัญลักษณ์แห่งความดีงาม พญานาคเป็นสัญลักษณ์ความเชื่อของคนอีสาน ที่คอยปกปักรักษาและมีความศรัทธาต่อพุทธศาสนา เป็นสัญลักษณ์ที่ได้ศึกษามาสร้างเป็นผลงานจิตกรรม  และผลการสร้างสรรค์ตามกระบวนการที่ได้กำหนดไว้ ทำให้เกิดการเรียนรู้การแก้ไข ปรับปรุงและพัฒนาผลงานจนบรรลุวัตถุประสงค์ของการสร้างสรรค์  โดยสามารถสร้างความเป็นเอกภาพในผลงาน การใช้หลักทฤษฎีของลัทธิผสานจุดสี (Pointillism)  ค่อย ๆ ทับซ้อนผสมผสานกันของสี สร้างความความรู้สึกสะเทือนไหว เกิดประกายของสี หลอมรวมเป็นบรรยากาศบางเบาดูสงบ เกิดความรู้สึกศรัทธา เป็นจินตภาพของบรรยากาศในสรวงสวรรค์


          โดยสรุป รูปสัญลักษณ์จากความเชื่อและความศรัทธาของชาวอีสาน  สามารถนำมาผสมผสานกับความคิดและจินตนาการส่วนตน เป็นผลงานที่มีรูปแบบเชิงอุดมคติที่สามารถแสดงอัตลักษณ์ส่วนตนของผู้สร้างสรรค์ได้


 

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ไชยกาล ป., & สุขนา ส. (2020). จินตภาพแห่งความเชื่อและความศรัทธา. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 12(1), 252–270. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fakku/article/view/206070
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กิตติธนัตถ์ ญาณพิสิษฐ์. (2555). มองฮูปแต้มอีสานใน เจดีย์ พระพุทธรูป ฮูปแต้ม สิม ศิลปะลาวและอีสาน. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 4(2), 2.

ชลูด นิ่มเสมอ. (2537). องค์ประกอบศิลป์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนต์พับลิชชิ่ง.

บุญนำ สาสุด. (2556). สวรรค์ บ้าน นา. ค้นเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2561, จาก http://www.artbangkok.com

บุญยงค์ เกศเทศ. (2542). ผีวิถีคน ความเชื่อและการพึ่งพาระหว่างคนกับผี. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ประทับใจ สิขา. (2554). ธุงอีสาน. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

ภาสกร พระนุรักษ์. (2557). ทฤษฎีสี. ค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2561, จาก http://idealanna.igetweb.com/articles

วิกิพีเดียสารานุกรมเสรี. (2557). ลัทธิผสานจุดสี “pointillism”. ค้นเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2561, จาก https://wwwth.wikipedia.org.

สุพิชฌาย์ จินดาวัฒนภูมิ. (2551). ความเชื่อเรื่องนาคของชุมชนอีสานลุ่มแม่น้ำโขง. ค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2561, จาก http://www.gotoknow.org/posts/187783

อภิชาติ แสงไกร. (2555). สรวงสวรรค์. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปรรมศาสตร์ สาขาทัศนศิลป์ บัณฑิติวิทยาลัย มหาวิทยาลัมหาสารคาม.

อิทธิพล พัฒรชนม์. (2558). นิทรรศการจิตรกรรม ฮูปแต้มเลย. ค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2561, จาก http://wwwexhibition.contestwar.com

อุดม บัวศรี. (2534). อีสานฉบับพุทธศาสนา. ขอนแก่น : ศูนย์วัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น.