การดำเนินทำนองระนาดเอกในเพลงเรื่องทะแยกลองโยน กรณีศึกษาเอกสารการบันทึกโน้ตเพลงไทยเป็นโน้ตสากล

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างทำนองเพลงเรื่องทะแยกลองโยน วิเคราะห์การดำเนินทำนองระนาดเอกในเพลงเรื่องทะแยกลองโยน กรณีศึกษาเอกสารการบันทึกโน้ตเพลงไทยเป็นโน้ตสากล โดยคณะกรรมการตรวจสอบและบันทึกโน้ตเพลงไทยเป็นโน้ตสากล โดยการวิเคราะห์ต้องอิงกับทำนองหลักควบคู่กันไปตามหลักองค์ประกอบทางดนตรีโดยแบ่งการศึกษาออกเป็นหัวข้อสำคัญดังนี้  1.กลุ่มเสียง 2.จังหวะ 3.ลีลาสำนวนทำนอง และ4.ทิศทางทำนอง

ผลการวิจัยพบว่า เพลงทะแยกลองโยนหรือทะแย 7 ท่อน จัดอยู่ในประเภทเพลงเรื่อง และเพลงเรื่องทะแย 7 ท่อนนี้เป็นประเภทที่เกิดขึ้นก่อนและเก่าแก่ที่สุดกว่าเพลงทะแยประเภทอื่น เป็นเพลงอัตราจังหวะสองชั้นหน้าทับปรบไก่ เป็นเพลงโบราณ อีกทั้งยังเป็นต้นกำเนิดของเพลงทะแยประเภทอื่นๆ อีกมากมาย เต็มไปด้วยทำนองหลักที่มีลักษณะคล้ายกัน หรือทำนองซ้ำกันหลายๆครั้ง จึงเป็นเพลงที่เปิดโอกาสให้ผู้บรรเลงระนาดเอกได้แสดงถึงไหวพริบปฏิภาณในการสร้างทำนองที่หลากหลาย การดำเนินทำนองของระนาดเอกในเพลงเรื่องทะแยกลองโยนนี้มีลักษณะเฉพาะพิเศษที่ท้าทายความสามารถของนักระนาดเอกในการผูกสำนวนกลอน ซึ่งการดำเนินทำนองระนาดเอกอาจจะไม่ดำเนินทำนองตามทำนองหลักตลอดทุกวรรคซึ่งในแต่ละท่อนมีทำนองหลักที่มีทำนองซ้ำกันหลายๆครั้ง สามารถสรุปเอกลักษณ์สำคัญของเพลงเรื่องทะแยกลองโยนทางระนาดเอก ได้ดังนี้ คือ 1) การดำเนินกลอนแบบเรียงเสียง มีลักษณะการใช้โน้ตที่เรียงเสียงกันซึ่งจะหลีกเลี่ยงการข้ามเสียงเกิน 5 เสียง การเคลื่อนที่ของโน้ตจะมีลักษณะเรียงเสียงกันในคู่ 2 คู่ 3 และคู่ 4  2)การดำเนินกลอนมีการวางสัมผัสกระสวนทำนอง 3)การดำเนินกลอนแบบผูกสัมผัสไปทีละคำ หรือทีละห้องผูกต่อเนื่องกัน 4)การดำเนินกลอนแบบเป็นชุดกลอนฝาก  ผู้บรรเลงจะต้องใช้องค์ความรู้ที่สามารถบรรเลงด้วยกลอนที่มีความไพเราะหลากหลาย ซึ่งจะสะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญาและวิธีการดำเนินทำนองเฉพาะของระนาดเอกได้อย่างสมบูรณ์ ก็จะสามารถสะท้อนถึงความสามารถ ความชำนาญและความมีไหวพริบปฏิภาณของผู้บรรเลง