สังข์ศิลป์ชัย: การใช้วรรณกรรมพื้นบ้านในกระบวนการสร้างสรรค์งานละครฐานชุมชน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เรื่องสังข์ศิลป์ชัยเป็นวรรณกรรมเอกในสมัยราชอาณาจักรลาวล้านช้างที่ยังคงได้รับการสืบทอดจนถึงปัจจุบัน จากการศึกษาและลงพื้นที่พบว่า ชุมชนดงบัง ตำบลดงบัง อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม มีภาพ ฮูปแต้มเรื่องสังข์ศิลป์ชัยบนผนังโบสถ์ที่มีความสมบูรณ์และงดงามอย่างยิ่ง ภาพฮูปแต้มนี้เป็นต้นแบบของการผลิตหุ่นหนัง กลอนหมอลำ และการจัดแสดงหนังประโมทัยของคณะเพชรอีสาน แต่ทว่าชาวบ้านในชุมชนดงบังกลับขาดความเข้าใจในเรื่องสังข์ศิลป์ชัยอย่างชัดเจน งานวิจัยจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหากลวิธีในการสร้างและนำเสนอผลงาน ละคร-กระบวนการ ที่ใช้เรื่องสังข์ศิลป์ชัยเป็นแกนและพัฒนาร่วมกับผู้มีส่วนร่วมจากชุมชน โดยมีเยาวชนคณะเพชรอีสานจำนวน 15 คน เป็นผู้มีส่วนร่วมในกระบวนการ โดยกิจกรรมละครฐานชุมชนแบ่งออกเป็นสามช่วงคือ 1.การศึกษาวิเคราะห์เรื่องสังข์ศิลป์ชัย 2.การรวบรวมข้อมูลชุมชนเพื่อสร้างเรื่องสังข์ศิลป์ชัยใหม่ 3.การฝึกซ้อมและการจัดแสดงแก่ผู้ชมในชุมชน ผลการดำเนินงานพบว่า การสร้างและนำเสนอ “ละคร-กระบวนการ” เรื่องสังข์ศิลป์ชัย ได้นำประเด็นปัญหาเรื่อง “การโกหกเพื่อหวังผลประโยชน์” จากกลุ่มเยาวชนผู้มีส่วนร่วมมาเป็นประเด็นหลักและเชื่อมโยงเทียบเคียง กับตัวละครกุมารห้า-กุมารหก แล้วสร้างเรื่องสังข์ศิลป์ชัยที่เป็นภาพแทนของบุคคล ครอบครัว และชุมชนดงบัง ซึ่งละครสามารถสื่อสารประเด็นปัญหาร่วมสมัยและแก่นความคิดไปสู่ผู้ชมได้ อีกทั้งผู้มีส่วนร่วมยังได้ศึกษาเรียนรู้เรื่องสังข์ศิลป์ชัยอย่างลึกซึ้ง ได้เรียนรู้ เข้าใจ และตระหนักถึงปัญหาชุมชน นำไปสู่การพัฒนาและเปลี่ยนแปลงตนเองในทิศทางที่ดีขึ้น
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
พิชญาณี เชิงคีรี. (2542). การศึกษาวรรณกรรมนิทานไทยตามทฤษฎีโครงสร้างของวลาดิมีร์ พรอพพ์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรรัตน์ ดำรุง. (2555). การละครประยุกต์. เอกสารประกอบคำสอนรายวิชาสัมมนาการละครประยุกต์ หลักสูตรมหาบัณฑิต สาขาศิลปการละคร คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มั่น จงเรียน. (ม.ป.ป). สังข์ศิลป์ชัยฉบับนักศึกษา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์พิทักษ์อักษร.
Nicholson, H. (2005). Applied Drama: The Gift of Theatre. NY: Palgrave Macmillan.
