พิธีกรรมของบุญห่อข้าวประดับดิน ในนครหลวงเวียงจันทน์ สปป ลาว

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาให้เห็นพิธีกรรมบุญห่อข้าวประดับดิน ในนครหลวงเวียงจันทน์ สปป ลาว โดยมีการศึกษาประวัติความเป็นมาและขั้นตอนพิธีกรรมบุญห่อข้าวประดับดิน โดยการรวบรวมเก็บข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลจากภาคสนาม ได้แก่ 1) เมืองสีสัดตะนาก 2) เมืองจันทะบุรีสีสัดตะนาคะนะหุด และ 3) เมืองสีโคดตะบอง ใช้เครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสำรวจ แบบสังเกต และแบบสัมภาษณ์ การนนำเสนอผลการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูล โดยนนำเสนอแบบพรรณา วิเคราะห์ประกอบรูปภาพ ผลการศึกษาพบว่า พิธีกรรมของบุญห่อข้าวประดับดินได้ถูกสร้างให้เป็น
บุญประเพณีอย่างหนึ่งในฮีต 12 เดือนทีเกี่ยวกับชีวิตหลังการวายชนม์ของคน เป็นบุญอุทิศข้าวของเครื่องเซ่นไหว้ให้แก่ ผีบรรพบุรุษ และ ผีเปรด (เผต) ในโลกที่มองไม่เห็นคือนรกตลอดพุทธันดร ซึ่งดวงวิญญาณของผีเหล่านั้นยังมีความผูกพันธ์ ระหว่างมนุษย์กับศาสนา และสังคม ทั้งยังเป็นการระลึกถึงคุณงามความดีของบรรพบุรุษ และญาติที่วายชนม์ลง ซึ่งมีความเชื่อในวรรณกรรมสมัยพระสมณโคดมพุทธเจ้าบรรพกาล และวรรณกรรมสมัยขุนบูลมสอนลูกหลานและประชาชน จากความเชื่อที่เป็นมูลเหตุดังกล่าวได้สืบทอดมาเป็นพิธีกรรมการบุญห่อข้าวประดับดิน
ของชุมชนชาวอีสาน และชุมชนชาวลาวมาจนถึงปัจจุบันจากการศึกษา พิธีกรรมของบุญห่อข้าวประดับดินพบว่ามีองค์ประกอบของขั้นตอนการปฏิบัติอยู่ 5 ส่วน คือ 1) สถานที่ทำพิธีกรรม 2) เวลาวันเดือนปีทำพิธีกรรม 3) อุปกรณเครื่องเซ่นไหว้บุญห่อข้าวประดับดิน 4) ผู้เข้าร่วมพิธีกรรม
5) ขั้นตอนปฏิบัติพิธีกรรม โดยสรุปพิธีกรรมของบุญห่อข้าวประดับดินเป็นประเพณีการรวบรวม ผลไม้ตามฤดูกาล และข้าว ปลา อาหารคาว หวานที่หลากหลายมารวมกันเป็นห่อๆ เพื่อนนำไปเซ่นไหว้ดวงวิญญาณบรรดาผีบรรพบุรุษ และณาติพี่น้อง รวมถึงผีเปรต(เผต) เริ่มตั้งแต่เวลาตี 2.00 น – 5.00 น เช้าวันแรม 15 คว่ำ เดือนเก้าในทุกๆ ปี