กระบวนทัศนของการออกแบบฉากการแสดงโขน : กรณีศึกษาโขนตามแนวพระราชเสาวนียของสมเด็จ พระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ Paradigm of Khon Performance Scene Design:Case Study of Khon Performances under the Order of Her Majesty Queen Sirikit
Main Article Content
Abstract
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อวิเคราะหกระบวนทัศน (Paradigm) ของการ ออกแบบงานฉากการแสดงโขนโดยมีกรณีศึกษาคือโขนตามแนวพระราชเสาวนียของ สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใชระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ พิจารณา ภาคสนามเชิงสํารวจถึงโลกทัศน (Worldview) คานิยม การรับรู มโนทัศน (Concepts) อันสงผลตอวิธีคิดและกระบวนการออกแบบฉากของผูออกแบบฉากการแสดงโขนที่ ผานมาจนถึงปจจุบัน เพื่อนํามาเปรียบเทียบกับการออกแบบฉากโขนในการจัดแสดง โขนตามแนวพระราชเสาวนียของสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถและ สรุปวิเคราะหขอมูลเปนกระบวนทัศนของการออกแบบฉากของการแสดงโขนตาม แนวพระราชเสาวนียของสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ผลการศึกษาพบวาเมื่อวิเคราะหเปรียบเทียบกระบวนทัศนของ อาจารยสุดสาคร ชายเสม ซึ่งเปนผูออกแบบฉากการแสดงโขนตามแนวพระราชเสาวนียฯ กับกระบวน ทัศนของผูออกแบบฉากการแสดงโขนของไทยในอดีตจะเห็นไดวาปจจัยที่เปนองค ประกอบของกระบวนทัศนหลายประการมีความคลายคลึงกับในอดีต แตดานที่มี ความแตกตางออกไปจากในอดีตอยางเห็นไดชัดเจนที่สุดคือดานการวางมโนทัศน (Concepts) และการปฏิบัติ โดยเฉพาะปจจัยดานงบประมาณ ทีมงานหลักในการ บริหารจัดการ และเทคโนโลยีเปนสําคัญ สําหรับกระบวนทัศน (Paradigm) ของการออกแบบฉากการแสดงโขนของ การจัดแสดงโขนตามแนวพระราชเสาวนียฯ โดยการสรางสรรคผลงานของ อาจารย สุดสาคร ชายเสม นั้นพบวาทานมีทักษะโดดเดนดานศิลปกรรมไทย มีความสอดคลอง กับยุคสมัย และสถานการณที่กําลังเกิดขึ้น ดวยปจจัยสงเสริมทุกองคประกอบนับ ตั้งแตดานโลกทัศน (Worldview) ประสบการณ คานิยม ความเขาใจรับรู การวาง มโนทัศน อันสงผลใหผลงานจากการปฏิบัติเปนที่ยอมรับของผูชมในปจจุบัน
This qualitative research, “Paradigm of Khon Performance Scene Design: Case Study of Khon Performances under the order of Her Majesty Queen Sirikit aims to study and analyze the paradigm of Khon performance scene design by employing three case studies of Khon performances during two research years. The research is emphasized on fi eldwork to explore perspectives, values, perceptions and thought concept which have infl uence on the thought concept and paradigm of scene performance from the past to the present time. The information collected is later used in comparison and analysis for the conclusion of three Khon performance cases under the order of Her Majesty Queen Sirikit; the scene designer is Mr. Soodsakorn Chaisem. Research materials for data collection are various, in-depth interview of targeted groups of respondents for some signifi cant information and independent observation. The research found that the paradigm of Khon scene design of Khon scene designer in the past were similar and have infl uence on the paradigm of Khon scene designer in the present in many aspects. However, presentation technology, management and political status are the factors on the changing impact in designing paradigm for Khon performance under the order of her Majesty Queen Sirikit. As a consequence, the changing of production design paradigm according to the mentioned factors fi nally contributes to different aesthetical production features from the past.
Article Details
Content and information in articles published in the Journal of Fine and Applied Arts of Khon Kaen University is regarded as the opinion and sole responsibility of the author(s) directly; therefore, editors are not obliged to agree to or share any responsibility with regard to the content and information that appears within these articles.
All articles, information, content, image, etc. that have been published in the Journal of Fine and Applied Arts of Khon Kaen University is the copyright of the Journal of Fine and Appllied Arts of Khon Kaen University. Any person or organization who wishes to distribute all or parts of the articles for further dissemination or other usage must first receive permission from the Journal of Fine and Applied Arts of Khon Kaen University before proceeding to do so.