แนวคิดการประพันธ์เดี่ยวซออู้ เพลงกล่อมนารี สามชั้น

Main Article Content

ประชากร ศรีสาคร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายงานวิจัยเรื่องการสร้างแบบฝึกเพื่อพัฒนาทักษะการบรรเลงเดี่ยวซออู้ มีวัตถุประสงค์ในการนำเสนอแนวคิดการประพันธ์เดี่ยวซออู้เพลงกล่อมนารี สามชั้น เพื่อใช้ในการเตรียมความพร้อมก่อนเรียนเพลงเดี่ยวขั้นสูงให้กับนักเรียนโรงเรียนพิจิตรพิทยาคม โดยใช้แนวคิดบุกไพรเบิกทางการประพันธ์เพลงของรองศาสตราจารย์พิชิต ชัยเสรี อันแสดงให้เห็นถึงความถวิลหาเสรีด้วยความภักดีต่อขนบ การดำเนินการวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการลงพื้นที่ สัมภาษณ์ บันทึกโน้ต และการค้นคว้าเอกสารงานวิชาการ ผลการวิจัยพบว่า การประพันธ์เดี่ยวซออู้ เพลงกล่อมนารี สามชั้น เป็นเพลงท่อนเดียวบรรเลง 2 เที่ยว ผู้ประพันธ์จึงวางทำนองเที่ยวแรกเป็นทางโอด และเที่ยวหลังเป็นทางพัน โดยทางโอดมีลีลาเอื้อนดำเนินทำนองช้า ๆ และทางพันมีลีลาหยอกล้อ เย้าแหย่อย่างพิศวง นอกจากนี้ผู้ประพันธ์ได้แทรกเม็ดพรายไว้ในเพลงเดี่ยวทั้งหมด 8 เม็ดพราย ได้แก่ พรมจาก พรมปิด พรมเปิด สะบัด สะอึก รูดสายขึ้น รูดสายลง และกระทบเสียง ซึ่งเม็ดพรายต่าง ๆ นี้ถือเป็นสิ่งสำคัญที่นักดนตรีพึงมีอันแสดงถึงศักยภาพในการบรรเลงเพลงเดี่ยวเพื่ออวดฝีมือ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศรีสาคร ป. (2023). แนวคิดการประพันธ์เดี่ยวซออู้ เพลงกล่อมนารี สามชั้น. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 15(1), 71–90. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fakku/article/view/254445
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

พิชิต ชัยเสรี. (2557). การประพันธ์เพลงไทย. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิชิต ชัยเสรี. (18 พฤษภาคม 2563). สัมภาษณ์. ข้าราชการบำนาญ, รองศาสตราจารย์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ธรณัส หินอ่อน. (2561). เดี่ยวซอด้วง. ขอนแก่น : คลังนานาวิทยา.

บุญช่วย โสวัตร. (2531). ลักษณะพิเศษของเพลงเดี่ยว. ใน มหาวิทยาลัยมหิดล, กรมศิลปากร, และสมาคมนักแต่งเพลงแห่งประเทศไทย. มหากรรมเดี่ยวเพลงไทยชัยมงคล. (หน้า 7). กรุงเทพฯ : รักษ์สิปป์.

ประชากร ศรีสาคร (2560). การร้อยเรียงสอดทำนองซออู้. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 4(1), 15-34.

มนตรี ตราโมท. (2531). เพลงเดี่ยว. ใน มหาวิทยาลัยมหิดล, กรมศิลปากร, และสมาคมนักแต่งเพลงแห่งประเทศไทย. มหากรรมเดี่ยวเพลงไทยชัยมงคล. (หน้า 5). กรุงเทพฯ : รักษ์สิปป์.