จากการทูตภัยพิบัติสู่ “ความชอบธรรม” ทางการเมือง: ย้อนพินิจการปรับบทบาทของกองทัพไทย ผ่านกรณีการให้ความช่วยเหลืออุทกภัยในเมียนมา พ.ศ. 2558

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาการเปลี่ยนบทบาทของกองทัพไทยภายใต้คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่เริ่มหันไปดำเนินนโยบายด้านการทูตภัยพิบัติผ่านการให้ความช่วยเหลืออุทกภัยในประเทศเมียนมาปี พ.ศ. 2558 แทนที่การดำเนินภารกิจด้านการทหารดั้งเดิม โดยประยุกต์ใช้แนวคิดเรื่องปฏิบัติการทางการทหารที่นอกเหนือจากการรบ (Military Operations Other Than War – MOOTW) และแนวคิดเรื่องความชอบธรรมทางการเมือง เพื่อชี้ให้เห็นว่าการให้ความช่วยเหลือเพื่อบรรเทาภัยพิบัติในเมียนมาของรัฐบาลทหาร สะท้อนให้เห็นความพยายามของรัฐบาลทหารไทยในการสร้างความชอบธรรมทางการเมืองในระดับระหว่างประเทศ ภายหลังจากเหตุการณ์รัฐประหารในปี พ.ศ. 2557 เป็นต้นมา รัฐบาล คสช. ก็ต้องเผชิญกับแรงกดดันมหาศาลจากประชาคมระหว่างประเทศมาโดยตลอด ภายใต้สภาวการณ์ดังกล่าว สิ่งที่มีความสำคัญสูงสุดคือความพยายามในการปรับปรุงภาพลักษณ์และการสร้างความชอบธรรมให้แก่ระบอบการปกครองของรัฐบาล โดยความพยายามดังกล่าว ปรากฏให้เห็นได้อย่างชัดเจนมากที่สุดในกรณีการให้ความช่วยเหลือปัญหาอุทกภัยในเมียนมา พ.ศ. 2558 ซึ่งบทความนี้ต้องการเสนอข้อโต้แย้งที่สำคัญว่า รัฐบาลทหารมิได้ให้ความสำคัญกับความสำเร็จของภารกิจมากเทียบเท่ากับความพยายามในการแสวงหาความชอบธรรมในเวทีระหว่างประเทศ นอกจากนี้ แม้จะปรากฏให้เห็นชุดคำอธิบายที่เสนอว่าความสำเร็จในการสร้างความชอบธรรมของรัฐบาล คสช. นั้นเริ่มปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจนภายหลังการเดินทางเยือนสหรัฐอเมริกาและบรรดาชาติสมาชิกในสหภาพยุโรปอย่างเป็นทางการของนายกรัฐมนตรีประยุทธ์ จันทร์โอชา กระนั้นก็ตาม บทความนี้ต้องการเสนอว่าภารกิจในการให้ความช่วยเหลืออุทกภัยในเมียนมา ปี พ.ศ. 2558 ก็ควรถูกพิจารณาในฐานะหมุดหมายสำคัญของการสร้างความชอบธรรมทางการเมืองของรัฐบาลประยุทธ์ในเวทีการเมืองระหว่างประเทศ