หนังใหญ่วัดบ้านดอน: การสร้างตัวหนังใหญ่สำหรับการแสดงหนังใหญ่ ร่วมสมัย เรื่อง “สุดสาครจับม้านิลมังกร” Large Shadow Puppets (Nang Yai) from Wat Baan Don: The Creation of Puppets for the Contemporary Shadow Puppetry “Sudsakorn Captures the Black Dragon Horse”

บทคัดย่อ

หนังใหญ่เป็นศิลปะการแสดงขั้นสูงของไทยที่มีมาอย่างช้านาน ที่ผสานศาสตร์ทางด้านวรรณศิลป์ จิตรกรรม ประติมากรรม นาฏศิลป์ และคีตศิลป์เข้าด้วยกัน ในทุกขั้นตอนของการสร้างสรรค์ตัวหนังจึงต้องอาศัยความประณีตและความชำนาญของช่างฝีมือ ในปัจจุบัน คณะหนังใหญ่วัดบ้านดอนได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้สอดคล้องกับบริบทปัจจุบันมากขึ้น โดยนำเสนอเรื่องราวพระอภัยมณี ตอนสุดสาครจับม้านิลมังกร ซึ่งเป็นงานสร้างสรรค์จากความร่วมมือระหว่างคณะหนังใหญ่วัดบ้านดอนและงานวิจัยของอาจารย์นพพล จำเริญทอง การแสดงหนังใหญ่ร่วมสมัยครั้งนี้นั้นมีการสร้างสรรค์ตัวหนังขึ้นใหม่ 3 ตัว ได้แก่ 1) หนังสุดสาคร 2) หนังม้านิลมังกร และ 3) หนังสุดสาครจับม้านิลมังกร โดยเทคนิคการสร้างสรรค์ยังคงรักษากรรมวิธีการผลิตแบบดั้งเดิม ได้แก่ การเตรียมหนัง การออกแบบลาย การฉลุลาย การลงสี และการติดไม้คาบหนัง ทั้งนี้แม้วัสดุบางส่วนจะถูกปรับเปลี่ยนเพื่อความสะดวกในการผลิต แต่แก่นแท้ของสุนทรียะในหนังใหญ่ยังคงอยู่            การสร้างสรรค์หนังใหญ่ในครั้งนี้เป็นตัวอย่างสำคัญของการผสมผสานระหว่างประเพณีดั้งเดิมและแนวคิดใหม่ ช่วยส่งเสริมให้ศิลปินรุ่นใหม่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และพัฒนาศิลปะการแสดงแขนงนี้ให้ดำรงอยู่ในสังคมไทยต่อไป