ฟ้อนบวงสรวงกู่พันนา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติความเป็นมาของปราสาทขอมกู่พันนา 2) สร้างสรรค์กระบวนท่าฟ้อนสำหรับใช้ในการบวงสรวงปราสาทขอมกู่พันนาโดยศึกษารูปแบบและลักษณะของการสร้างสรรค์งานฟ้อนสักการะในการวิจัยเชิงคุณภาพ จากเอกสาร ตำรา วรรณกรรมพื้นถิ่น เพื่อนำมาใช้การวิเคราะห์และเป็นแนวคิดสำคัญในการประดิษฐ์ท่ารำเป็นเอกลักษณ์ของผลงานและผู้วิจัยได้ใช้แนวคิดจากกระบวนประดิษฐ์ท่าการฟ้อนแม่บทอีสานของฉวีวรรณ ดำเนิน (พันธุ) ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดงพื้นบ้าน (หมอลำ) ประจำปี 2536 มาประดิษฐ์ท่าฟ้อนรำและนำข้อมูลทั้งหมดนำเสนอเป็นรูปแบบนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานโดยใช้นักแสดงทั้งหมด 2 คน ชาย 1 คน หญิง 1 คน เพื่อเป็นต้นแบบการฟ้อนรำทั้งชายและหญิงในด้านการแต่งกาย ผู้วิจัยได้แนวคิดและแรงบันดาลใจจากลักษณะการแต่งกายของผู้ชายและผู้หญิงชาวอีสานของท้องถิ่นซึ่งได้แต่งกายด้วยผ้าครามพื้นเมืองและเสื้อแขนกระบอกสีขาว ได้แบ่งการแสดงออกเป็น 3 ช่วง ดังนี้ ช่วงที่ 1) สื่อให้เห็นถึงการกราบไหว้บูชาขอขมาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ดูแลปกปักรักษาปราสาทขอมกู่พันนาและชาวบ้านพันนาช่วงที่ 2) สื่อให้เห็นถึงประวัติความเป็นมาของปราสาทขอมกู่พันนาช่วงที่ 3) สื่อให้เห็นถึงความร่วมแรงร่วมใจจัดงานบุญข้าวจี่ยักษ์ เพื่อบวงสรวงองค์ปราสาทขอมกู่พันนา

          ผลการวิจัยพบว่า ปราสาทขอมกู่พันนาเป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญเป็นแหล่งยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านตำบลพันนาและพื้นที่ใกล้เคียง ผู้วิจัยได้ประดิษฐ์กระบวนท่ารำหลักซึ่งได้นำกระบวนท่ารำจากท่ารำฟ้อนแม่บทอีสานจำนวน 7 ท่า จากกระบวนฟ้อนทั้งหมด 78 ท่า ตามจังหวะห้องดนตรี ได้แก่ ท่าพระพรหมสี่หน้า ท่าช้างเทียมแม่ ท่าคนขาแหย่ง ท่าพิเภกถวยครู ท่ากินรีชมดอกไม้ ท่าหนุมานถวายแหวนและท่าอุ่นมโนราห์ เพื่อเป็นผลงานสร้างสรรค์ที่ทรงคุณค่าต่องานศิลปะการแสดงในโอกาสต่อไป