สังคีตลักษณ์การประพันธ์ทางโอดปี่ในชุดเพลงทยอยโศกสำหรับการแสดงโขน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยเรื่อง “สังคีตลักษณ์การประพันธ์ทางโอดปี่ในชุดเพลงทยอยโศกสำหรับการแสดงโขน” ฉบับนี้ เพื่อศึกษาสำนวนทางโอดปี่ในประเภทเพลงทยอยสู่การประพันธ์ทางโอดปี่ใน ชุด เพลงทยอยโศกสำหรับการแสดงโขน ใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์กลุ่มผู้เชี่ยวชาญปี่ใน กลุ่มศิลปินอาวุโสที่มีประสบการณ์การสอนและบรรเลงประกอบการแสดงโขน แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์สังเคราะห์องค์ความรู้ เพื่อนำไปประพันธ์ทางโอดปี่ในชุดเพลงทยอยโศกสำหรับการแสดงโขน
ผลจากการวิเคราะห์สังคีตลักษณ์เพลงทยอยพบว่าโครงสร้างทำนองเพลงทยอย เป็นเพลงประเภทหน้าทับสองไม้ แบบมีโยน อัตราจังหวะสองชั้น โดยหนึ่งประโยคเพลงเท่ากับ หนึ่งจังหวะหน้าทับสองไม้ ทำนองเพลงประกอบด้วย 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มทำนองเนื้อเพลง และ กลุ่มทำนองโยน ใช้ในอารมณ์โศกเศร้าคร่ำครวญ ขณะผู้แสดงเคลื่อนที่ การบรรเลงใช้วงปี่พาทย์ไม้แข็งผสมซออู้ ในการสื่ออารมณ์โศกเศร้าจะใช้ปี่ในบรรเลงเพลงทยอยเนื่องจากเป็นเครื่องดนตรีที่สื่ออารมณ์โศกได้ดี กำกับจังหวะด้วยฉิ่ง และควบคุมจังหวะหน้าทับด้วยตะโพน
หลักการประพันธ์ทางโอดปี่ในชุดเพลงทยอยโศก พบว่า 1)ใช้หลักการประพันธ์เพลงไทยหน้าทับสองไม้ จังหวะสองชั้น 2)ใช้ทำนองหลักและเสียงลูกตกจากเพลงทยอยเป็นกรอบในการประพันธ์ทางโอด ปี่ใน 3)นำรูปแบบสำนวนทางโอดในเพลงเดี่ยว และกระบวนแห่งลำนำมาร้อยเรียงเป็นทางโอดที่สอดคล้องกับการแสดงโขน 4)นำกลวิธีของปี่ในสอดแทรกไปในสำนวนทางโอดเพื่อสื่ออารมณ์โศกให้กลมกลืนสอดคล้องกับลีลาอารมณ์ของผู้แสดง 5)ใช้ช่วงเสียงแหบของปี่ในเป็นหลักในการรังสรรค์สำนวนทางโอด
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลที่ได้รับการเผยแพร่ในวารสารวิพิธพัฒนศิลป์ ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้แต่งเท่านั้น โดยกองบรรณาธิการวารสารไม่มีส่วนรับผิดชอบต่อเนื้อหาหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในบทความ
References
กิตติ คงตุก. (2550). เพลงทยอยใน 3 ชั้นในมุมมองสัญวิทยา. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล]. Mahidol IR. https://repository.li.mahidol.ac.th/items/fdbbecee-8917-4537-b705-1720fe1a137f
บุญเสก บรรจงจัด. (2567). สังคีตลักษณ์การประพันธ์ทางโอดปี่ใน ชุด เพลงทอยโศกสำหรับการแสดงโขน. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์]. สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์.
พิชิต ชัยเสรี. (2525). ดนตรีในปรัชญา ในหนังสือนุสรณ์ในการเสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงศพ นายเทียบ คงลายทอง. เลี่ยงเชียง.
มนตรี ตราโมท และวิเชียร กุลตัณฑ์ (2555). ฟังและเข้าใจเพลงไทย. อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิซซิ่ง.
มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ. (2562). การแสดงโขน ตอน สืบมรรคา. มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ.
อุทิศ นาคสวัสดิ์. (2511). ทฤษฎีและการปฏิบัติดนตรีไทยภาค 1 ว่าด้วยหลักและทฤษฎีดนตรีไทย. เทพนิมิตการพิมพ์.
David, M. (1976). The Traditional Music of Thailand. https://www.google.co.th/books/edition/The Traditional Music of Thailand