กลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Main Article Content

นุ่นนภา เหล่าเจริญ
พงษ์สุวรรณ ศรีสุวรรณ
ภูมิภควัธจ์ ภูมพงศ์คชศร

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ประเมินความต้องการจำเป็นพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน (2) กำหนดกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ (3) ตรวจสอบคุณภาพกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธีหลายระยะ กลุ่มตัวอย่างการวิจัยเชิงปริมาณคือ โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จำนวน 440 โรงเรียน และผู้ให้ข้อมูลสำคัญการวิจัยเชิงคุณภาพคือ ผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารการศึกษา การบริหารสถานศึกษา และการบริหารเทคโนโลยีการศึกษา จำนวน 18 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถาม แนวคำถามการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ และการสนทนากลุ่มเฉพาะ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า (1) องค์ประกอบของการพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรที่มีความต้องการจำเป็นพัฒนา ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลัก 10 องค์ประกอบย่อย (2) กลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ประกอบด้วย 6 กลยุทธ์หลัก 29 กลยุทธ์รอง และ 92 กลยุทธ์ปฏิบัติการ โดยกลยุทธ์หลักมีความครอบคลุมสมรรถนะด้านการรู้ดิจิทัล การใช้ทักษะดิจิทัล การผลิตและสื่อสารด้วยเครื่องมือดิจิทัล การแก้ปัญหาด้วยเครื่องมือดิจิทัล การประเมินข้อมูลสารสนเทศดิจิทัล และการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีจริยธรรม และ (3) คุณภาพกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกรในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ประกอบด้วย ความครอบคลุมและสอดคล้องกับการพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลสู่ครูนวัตกร และความเหมาะสมที่จะนำไปใช้จริงในบริบทเป้าหมายทั้งด้านความเป็นประโยชน์ ความถูกต้อง ความเหมาะสม และความเป็นไปได้

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2563). กรอบสมรรถนะด้านดิจิทัลสำหรับพลเมืองไทย. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ ระยะ 15 ปี (พ.ศ. 2565–2579). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

นิสิต จรูญภาค. (2568). กลยุทธ์การพัฒนาโรงเรียนแห่งความสุขของโรงเรียนประถมศึกษาไทยในยุคดิจิทัล. ดุษฎีนิพนธ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์.

นวพร ชลารักษ์, สมเกียรติ อินทสิงห์, นทัต อัศภาภรณ์ และสุนีย์ เงินยวง. (2564). องค์ประกอบความเป็นครูนักนวัตกรในการศึกษายุคดิจิทัลเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน. วารสารวิจัยราชภัฏเชียงใหม่, 22(3), 94-108.

พินิจ มีทองคำ และโกวิทย์ พงษ์พานิช. (2562). การบริหารเชิงกลยุทธ์. วารสารวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 37(2), 111–124.

ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2559). การศึกษา 4.0 เป็นยิ่งกว่าการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วิวัฒน์ มีสุวรรณ์. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อคุณลักษณะของครูนวัตกรด้านเทคโนโลยีการศึกษา ในสถานศึกษาสําหรับปฏิบัติการสอน เครือข่ายมหาวิทยาลัยนเรศวร. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 19(3), 50-62.

สิริณัฏฐ์ ลิมป์จำนงค และปารย์พิชชา ก้านจักร. (2566). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลของครูในยุคการแปลงเป็นดิจิทัล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาขอนแก่หน้า. วารสารครุศาสตร์, 51(4), 1/12-12/12.

สุกัญญา แช่มช้อย. (2563). นวัตกรรมบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษาเพื่อสร้างนวัตกร. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 22(2), 193-213.

สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2560). การจัดการเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

สุวิมล ว่องวาณิช. (2562). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกร์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (2562). การพัฒนาผู้เรียนให้เป็นนักประดิษฐ์จากบทเรียนการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สร้างนักประดิษฐ์. กรุงเทพฯ: เอ็น60รัตนเทรดดิง.

สกุลกาญจน์ นิยมพลอย. (2565). กลยุทธ์การจัดการศึกษาก่อนประจำการเพื่อพัฒนาสมรรถนะนายทหารสัญญาบัตรกองทัพบกตามยุทธศาสตร์ชาติด้านความมั่นคง. ดุษฎีนิพนธ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Ally, M. (2019). Competency profile of the digital and online teacher in future education. International Review of Research in Open and Distributed Learning, 20(2). 302–318.

Cascade App. (2023, July 2). The four levels of strategy: The difference & how to apply them. Retrieved October 11, 2024, from https://www.cascade.app/blog/strategy-levels

Couros, G. (2014). The innovator’s mindset: Empower learning, unleash talent, and lead a culture of creativity. Hampshire: Gower Publishing.

De Vellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications (4th ed.). London: Sage Publications.

Dyer, J., Gregersen, H., & Christensen, C. M. (2011). The innovator’s DNA: Master the five skills of disruptive innovators. Massachusetts: Harvard Business School Publishing.

Eisner, E. (1976). Educational connoisseurship and criticism: Their form and function in educational evaluation. Journal of Aesthetic Education, 39(2), 192-193.

Fanreza, R. (2018). The quality of teachers in digital era. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 231, 461-463.

Furr, N., & Dyer, J. (2014). Choose the right innovation method at the right time. Boston: Harvard business review.

Hitt, M. A., Ireland, R. D., & Hoskisson, R. E. (2020). Strategic management: Concepts and cases: Competitiveness and globalization (13th ed.). Massachusetts: Cengage Learning.

Kieu, P. (2017). 8 Skills make a successful innovator. Retrieved October 11, 2025 from https://sociable.co/ business/innovation-8-skills.

Navarro, G.A. (2015). Antecedents and consequences of export entrepreneurship. Journal of Business Research, 68(7), 1532-1538.

OECD. (2021). Teachers and leaders in schools. In Education at a Glance 2021: OECD Indicators. Retrieved January 12, 2021 from https://doi.org/10.1787/69096873-en

Redecker, C. (2017). In Y. Punie, (Ed.). European framework for the digital competence of educators: DigCompEdu. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Robbins, S. P., & Coulter, M. A. (2012). Management. London: Pearson Education.

Sandberg, B., & Stenroos, L. (2014). What makes it so difficult? A systematic Review on barriers to radical innovation. Industrial Marketing Management, 43(8), 1293-1305.

Stufflebeam, D. L., & Coryn, C. L. (2014). Evaluation theory, models, and applications (2nd ed.). California: Jossey-Bass.

Torraco, R. J. (2016). Writing integrative literature reviews: Guidelines and examples. Human Resource Development Review, 15(4), 404–428.

UNESCO. (2022). UNESCO ICT competency framework for teachers (version 3). Retrieved January 12, 2023 from https://unesdocunesco.org/ark:/48223/pf0000381147

Wagner, T. (2012). Creating innovators: The making of young people who will change the world. New York: Scribner.

Wheelen, T. L., Hunger, J. D., Hoffman, A. N., & Bamford, C. E. (2015). Strategic management and business policy: Globalization, innovation, and sustainability (14th ed.). London: Pearson Education.