บทบาทและหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขต้นแบบ กรณีศึกษาเปรียบเทียบ ต.กันตัง จ.ตรัง และ ต.บางรักพัฒนา จ.นนทบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องบทบาทและหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขต้นแบบ กรณีศึกษาเปรียบเทียบ ต.กันตัง จ.ตรัง และ ต.บางรักพัฒนา จ.นนทบุรี  มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาบทบาท หน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านของ ต.บางรักพัฒนา จ.นนทบุรี และ ต.กันตัง จ.ตรัง (2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ และให้ข้อเสนอแนะการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในเขตพื้นที่ศึกษา (3) เพื่อเปรียบเทียบการดำเนินงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในเขตพื้นที่ศึกษา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ด้วยวิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (in-depth interview) ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย ผู้นำชุมชน อสม.และอสม.ดีเด่นในเขตพื้นที่ศึกษาเขตละ 8 คน จากนั้นนำข้อมูลมาจัดหมวดหมู่ ทำการวิเคราะห์ข้อมูล และนำเสนอในรูปการพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis)

            ผลการวิจัยพบว่า (1) อสม.ทั้งสองเขตพื้นที่ศึกษามีหน้าที่ดำเนินการส่งเสริมสุขภาพของคนในชุมชน ถ่ายทอดความรู้ ประชาสัมพันธ์ และชักชวนเพื่อนบ้านเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนางานสาธารณสุขเหมือนกัน แต่อสม. ต.กันตัง จ.ตรัง มีความรู้ด้านสาธารณสุขและมีขอบเขตงานที่ได้รับมอบหมายมากกว่า อสม. ต.บางรักพัฒนา จ.นนทบุรี (2) ปัญหาสำคัญของอสม.ในเขตพื้นที่ศึกษาคือ ปัญหาด้านค่าตอบแทน สวัสดิการของอสม.ไม่เพียงพอต่อความต้องการของสมาชิก และปัญหาประชาชน ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องไม่เข้าใจ ไม่ให้ความร่วมมือ และไม่เห็นความสำคัญของอสม.ในบทบาทด้านการพัฒนาสาธารณสุขชุมชน  (3) อสม. ต.กันตัง จ.ตรัง มีบริบทเป็นสังคมชนบท ความสามารถในการเข้าถึงบริการด้านสาธารณสุขมีจำกัด แต่มีความสัมพันธ์กับผู้ที่เกี่ยวข้องด้านสาธารณสุขดีกว่า อสม. ต.บางรักพัฒนา จ.นนทบุรี ซึ่งมีบริบทเป็นสังคมเมือง ทำให้ประชาชนในชุมชนเปิดใจยอมรับฟังและอยากมีส่วนร่วมในกิจกรรมด้านสาธารณสุข ส่งผลให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้