อัตลักษณ์ที่ปรากฏในผลงานสร้างสรรค์ของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการสร้างนาฏยศิลป์อีสานของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์ และ 2) ศึกษาอัตลักษณ์ที่ปรากฏในนาฏยศิลป์อีสานของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลทางภาคสนามเป็นหลัก และทำการคัดเลือกชุดผลงานนาฏกรรมอีสานของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์ 13 ชุดการแสดง ที่สร้างสรรค์ขึ้นและได้รับความนิยมจนกลายเป็นแบบแผนการถ่ายทอดและเรียนรู้ที่สำคัญ ที่มีความโดดเด่นทางด้านการแสดงพื้นบ้านของภาคอีสาน จากนั้นทําการเก็บรวบรวมและบันทึกข้อมูลตามความมุ่งหมายของการวิจัย ด้วยวิธีการพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัย พบว่า 1) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการสร้างนาฏยศิลป์อีสานของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์นั้นประกอบด้วยปัจจัยสำคัญ 2 ส่วน คือ ด้านปัจจัยทางสังคม วัฒนธรรม และภูมิปัญญา และ ปัจจัยด้านการแข่งขัน และการสร้างตัวตนทางสังคม อันเป็นส่วนสำคัญที่เอื้อต่อการประดิษฐ์คิดสร้างผลงานทางนาฏกรรมอีสานของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์ 2) อัตลักษณ์ที่ปรากฏในนาฏยศิลป์อีสานนั้นอาศัยองค์ประกอบ 3 ส่วน ได้แก่ ด้านการแต่งกาย ด้านท่าฟ้อน และ ด้านดนตรี ที่มีส่วนสนับสนุนกลมกลืนกันจนทำให้ชุดการแสดงเกิดเป็นอัตลักษณ์ขึ้น จนกลายเป็นภาพจดจำที่ทำให้เกิดความแตกต่างจากสถาบันอื่นอย่างชัดเจน ซึ่งด้านการแต่งกายนั้นพบว่า เสื้อแขนกระบอกและการนุ่งผ้าถุงสั้นถือเป็นอัตลักษณ์ทางด้านการแต่งกายที่นิยมมากเป็นส่วนใหญ่ในแทบทุกชุดการแสดง ด้านเครื่องประดับเป็นที่นิยมมากที่สุดคือเครื่องประดับเงิน ด้านท่าฟ้อนพบว่า การฟ้อนท่าตั้งวง และท่านั่งฟ้อน เป็นท่าฟ้อนที่พบมากเป็นส่วนใหญ่ในแทบทุกชุดการแสดง ด้านอัตลักษณ์ทางดนตรีพบว่า จังหวะดนตรีที่นิยมมากที่สุดคือจังหวะลำเพลิน รองลงมาคือจังหวะภูไทกาฬสินธุ์ ซึ่งถือเป็นอัตลักษณ์ด้านดนตรีของวิทยาลัยนาฏศิลปกาฬสินธุ์
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เกรียงศักดิ์ เชษฐพัฒนวนิช. (2555). การช่วงชิงอัตลักษณ์ในสังคมจารีตเชียงใหม่ผ่านเรื่องเล่าแบบจารีต. คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ฉวีวรรณ ประจวบเหมาะ. (2547). ทบทวนแนวทางการศึกษาชาติพันธุ์ข้ามยุคสมัยกับการศึกษาในสังคมไทย. ว่าด้วยแนวทางการศึกษาชาติพันธุ์. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (องค์การมหาชน).
เฉลย ศุขะวณิช. (2538). นาฏศิลป์ไทย. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. (2532). ศิลปะการฟ้อนอีสาน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
นพพล ไชยสน. (2562). กรับในวัฒนธรรมดนตรีลุ่มน้ำโขง. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. คณะศิลปกรรมศาสตร์. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
McCall, G. J., & Simmons, J. L. (1978). Identities and interactions (Rev. ed.). New York, NY:
Free Press.
Mead, M. (1934). Review of Patterns of Culture. The Nation, 139, 686.
Woodward, J. (2004). Introduction to attachment theory. In M. Green & M. Scholes (Eds.), Attachment and human survival (pp. 7–20). Karnac Books.