ผลของการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ อำเภอท่าช้าง จังหวัดสิงห์บุรี
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทและสถานการณ์การส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ 2) พัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ และ 3) ศึกษาผลการดำเนินงานและปัจจัยแห่งความสำเร็จในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ อำเภอท่าช้าง จังหวัดสิงห์บุรี กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้สูงอายุ จำนวน 348 คน ผู้ดูแลผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน ใช้การสุ่มอย่างง่าย ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ประกอบด้วย ตัวแทนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เจ้าหน้าที่สาธารณสุขประจำโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล แกนนำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน ใช้การสุ่มแบบเจาะจงวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบ t-test และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุประกอบด้วย (1) การสร้างภาคีเครือข่าย (2) การพัฒนาศักยภาพภาคีเครือข่าย (3) การอบรมให้ความรู้ผู้ดูแลผู้สูงอายุ (4) ผู้ดูแลสูงอายุเป็นแกนนำส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่บ้าน (5) ทีมพี่เลี้ยงนิเทศติดตามประเมินผล (6) จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผลการประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ พบว่า ภายหลังการพัฒนา ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตโดยรวม (xˉ =3.27, SD=0.62) สูงกว่าก่อนการพัฒนา (xˉ =2.91, SD=0.41) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อจำแนกรายด้าน พบว่า คุณภาพชีวิตด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านสัมพันธภาพทางสังคม และด้านสิ่งแวดล้อมหลังการพัฒนาสูงกว่าก่อนการพัฒนาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ปัจจัยแห่งความสำเร็จครั้งนี้ คือ การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในทุกขั้นตอนและปฏิบัติกิจกรรมตามรูปแบบอย่างต่อเนื่อง
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2563). รายงานประจำปี 2563. นนทบุรี: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
จันทิรา เพียรอดวงษ์. (2554). การพัฒนาการจัดการสุขภาพผู้สูงอายุตำบลคันธารราษฎร์ อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
จุฑารัตน์ บุตรดีขันธ์. (2566). การศึกษาการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ในอำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 17 (3), 1092-1107.
ฉวีวรรณ อุปมานะ. (2561). การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ โรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. อุดรธานี: โรงพยาบาลอุดรธานี.
ทัศนีย์ อนันทวัน, และคณะ. (2560). รูปแบบการดำเนินงานดูแลสุขภาพผู้สูงอายุโดยเครือข่ายชุมชน ตำบลโนนศิลา อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น. 23 (2), 85–99.
ปานชีวา ณ หนองคาย. (2551). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพผู้สูงอายุจังหวัดอุดรธานี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พิณทิพย์ จำปาพงษ์. (2561). การพัฒนากระบวนการดูแลผู้สูงอายุติดเตียงโดยพยาบาลครอบครัวและการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน ตำบลบางปะกง อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา. ฉะเชิงเทรา: โรงพยาบาลบางปะกง.
วิโชติ ผ้าผิวดี. (2552). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยภาคีผู้สูงอายุในชุมชนบ้านหนองเสือ ตำบลศรีสุข อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ศูนย์อนามัยที่ 4 สระบุรี กลุ่มพัฒนาการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ. (2560). คู่มือเกณฑ์ชุมชนต้นแบบดูแลผู้สูงอายุ. นครราชสีมา: โรงพิมพ์อินดี้ ดีไซน์.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2562). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.
สุรพล ชยภพ. (2552). การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาวัฒนธรรมศาสตร์. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสิงห์บุรี. (2567). รายงานประจำปี 2567. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสิงห์บุรี.
สำนักอนามัยผู้สูงอายุ. (2563). รายงานผลการดำเนินงานประจำปี 2563. กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
อติญาณ์ ศรเกษตริน, และคณะ. (2562). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ตำบลธงชัย จังหวัดเพชรบุรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 8 (1), 85–99.
Bloom, S. J. (1975). Taxonomy of education objective, handbook 1: Cognitive domain. New York: David McKay.
Caffrey, R. (1991). Family caregiving to the elderly in northeast Thailand: Changing pattern (Doctoral dissertation, Department of Anthropology, Oregon University).
Kemmis, S., & McTaggart, R. (1988). The action research planner. Deakin University Press.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement. 30 (3), 607–610.
WHOQOL Group. (1998). Development of the WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological Medicine. 28 (3), 551–558. https://doi.org/10.1017/S003329179800 6667
World Health Organization. (1993). The Development of the World Health Organization Quality of Life Assessment Instrument (The WHOQOL). in Orley J, Kunyken W. (eds.). Quality of life assessment : international perspectives : proceedings of the joint meeting organized by the World Health Organization and the Foundation IPSEN in Paris, July 2-3 1993.