โมเดลเชิงสาเหตุของภาวะผู้นำดิจิทัลต่อความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน: วัฒนธรรมองค์การดิจิทัล ในบทบาทการเป็นตัวแปรส่งผ่าน ของผู้ประกอบการ SMEs ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อิทธิพลของภาวะผู้นำดิจิทัลและวัฒนธรรมองค์การดิจิทัลที่มีต่อความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน และวิเคราะห์ผลกระทบทางอ้อมของภาวะผู้นำดิจิทัลต่อความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน ผ่านวัฒนธรรมองค์การดิจิทัล โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน ด้วยการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามจากผู้ประกอบการ SMEs ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จำนวน 400 คน ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ และใช้โมเดลสมการโครงสร้างในการวิเคราะห์ข้อมูล ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 15 คน ประกอบไปด้วย ผู้บริหาร ผู้จัดการ พนักงานของธุรกิจ SMEs ในภาคการค้า ภาคการผลิต และภาคการบริการ และนักวิชาการด้านการจัดการองค์การและทรัพยากรมนุษย์ โยวิธีเลือกแบบเจาะจง และใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำมีผลทางตรงต่อทั้งตัวแปรวัฒนธรรมองค์การดิจิทัล และความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน วัฒนธรรมองค์การดิจิทัลมีผลต่อความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน และภาวะผู้นำดิจิทัลมีผลทางอ้อมต่อตัวแปรความคิดสร้างสรรค์ของพนักงานผ่านตัวแปรส่งผ่านคือ วัฒนธรรมองค์การดิจิทัล หากองค์การมีภาวะผู้นำดิจิทัลเพิ่มขึ้นจะมีวัฒนธรรมองค์การดิจิทัลที่เพิ่มขึ้น ซึ่งส่งผลต่อการมีความคิดสร้างสรรค์ของพนักงานที่เพิ่มขึ้น จากข้อค้นพบนี้องค์การควรสร้างภาวะผู้นำดิจิทัลให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมองค์การดิจิทัลเพื่อส่งเสริมพนักงานในองค์การให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ในระดับที่สูงขึ้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ภานุรุจ คงศิริวัฒนา, ชมสุภัค ครุฑกะ, นวลละออ แสงสุข และ วรนุช แหยมแสง. (2563). การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณลักษณะวัฒนธรรมองค์กรดิจิทัล ของบริษัท พีทีที ดิจิตอล โซลูชั่น จำกัด. งานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 12 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. 9-10 กรกฎาคม 2563 (2167-2182). นครปฐม, ประเทศไทย.
เมทินี วงศ์ธราวัฒน์ และวิโรจน์ เจษฎาลักษณ์. (2565). อิทธิพลของคุณค่าที่อยู่ในงานที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์กรด้านความรู้สึกและผลการปฏิบัติงาน ผ่านความคิดสร้างสรรค์ของพนักงาน ร่วมกับการรับรู้ความสามารถของตนเอง และการรับรู้การสนับสนุนจากองค์กรของสถาบันการบินพลเรือน. Veridian E-Journal, Silpakorn University. 12 (4), 724-744.
รุ่งทิวา ภิรมย์ อรพิณ สันติธีรากุล และเขมกร ไชยประสิทธิ์. (2565). ปัจจัยที่มีผลต่อความพร้อมของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในจังหวัดเชียงใหม่ ในการปรับเปลี่ยนธุรกิจด้วยดิจิทัล. วารสารบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 8 (3), 1-14
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2566). สถิติข้อมูลผู้ประกอบการ SME ในแต่ละพื้นที่ จังหวัด. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 1 ตุลาคม 2566 แหล่งที่มา: https://www.smebigdata.com/msme/ dashboard-a.
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. (2566). เทคโนโลยีนวัตกรรมดิจิทัลกับการสร้างมูลค่า ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2566. แหล่งที่มา:https://www.depa.or.th/ th/article-view/tech-innovation-article
Amabile, T. M. (1995). Attributions of creativity: what are the consequences?. Creativity Research Journal. 8 (4), 423-426.
Amabile, T. M. (1997). Motivating creativity in organizations: on doing what you love and loving what you do. California Management Review. 40 (1), 39-58.
Amabile, T. M. (1998). How to kill creativity. Harvard Business Review. 76 (5), 76-87.
Amabile, T. M., Barsade, S. G., Mueller, J. S., & Staw, B. M. (2005). Affect and creativity at work. Administrative Science Quarterly. 50 (3), 367-403.
Awadh, A. M., & Saad, A. M. (2013). Impact of organizational culture on employee performance. International Review of Management and Business Research. 2 (1), 168-175.
Baqal, Y. F., & Surarchith, N. K. (2018). The impact of organizational culture and creativity of employees on performance of employees–evidence from IT based companies in India, International Conference on Accounting, Business, Economics and Politics. (pp. 89-97). Erbil-Kurdistan, Iraq: Tishk International University.
Buchanan, J., Kelley, B., & Hatch, A. (2016). Digital workplace and culture: How digital technologies are changing the workforce and how enterprises can adapt and evolve.Online. Retrieved March 1, 2024. From https://www2.deloitte.com/ content/dam/Deloitte/us/Documents/human-capital/us-cons-digital-workplace-and-culture.pdf.
Costanza, D. P., Blacksmith, N., Coats, M. R., Severt, J. B., & DeCostanza, A. H. (2016). The effect of adaptive organizational culture on long-term survival. Journal of Business and Psychology, 31 (3), 361-381.
De Araujo, L. M., Priadana, S., Paramarta, V., & Sunarsi, D. (2021). Digital leadership in business organizations. International Journal of Educational Administration, Management, and Leadership, 2 (1), 45-56.
De Waal, B., Van Outvorst, F., & Ravesteyn, P. (2016). Digital leadership: he objective-subjective dichotomy of technology revisited. In Proceedings of the 12th Europenan Management, Leadership and Governance ECMLG. (pp. 52–61). Bucharest, Romania: Curran Associates, Inc.
Denison, Daniel R. (1990). Corporate culture and organizational effectiveness. New York: John Wiley and Sons.
Denison, D. R., & Mishra, A. K. (1995). Toward a theory of organizational culture and effectiveness. Organization Science, 6 (2), 204-223.
Duerr, S., Holotiuk, F., Wagner, H. T., Beimborn, D., & Weitzel, T. (2018). What is digital organizational culture? Insights from exploratory case studies. Proceedings of the Hawaii International Conference on System Sciences. (pp. 5126–5135). USA: Hilton Waikoloa Village.
El Sawy, O. A., Kræmmergaard, P., Amsinck, H., & Vinther, A. L. (2016). How LEGO built the foundations and enterprise capabilities for digital leadership. MIS Quarterly Executive, 15 (2), 141-166.
Erhan, T., Uzunbacak, H. H., & Aydin, E. (2022). From conventional to digital leadership: exploring digitalization of leadership and innovative work behavior. Management Research Review, 45 (11), 1524-1543.
Fahmi, T. A., Tjakraatmadja, J. H., & Ginting, H. (2023). An empirical study of emerging digital culture and digital attitudes in an established company. Journal of Industrial Engineering and Management, 16 (2), 342-362.
Fatimah, W., & Martdianty, F. (2020). The influence of transformational leadership on employee creativity mediated by organizational culture and organizational learning (studies on ESQ employees). SSRN Electronic Journal, https://doi.org/10.2139/ ssrn.3757886
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39–50.
George, J. M., & Zhou, J. (2002). Understanding when bad moods foster creativity and good ones don't: the role of context and clarity of feelings. Journal of Applied Psychology, 87 (4), 687-697.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Inam, A., Ho, J. A., Zafar, H., Khan, U., Sheikh, A. A., & Najam, U. (2021). Fostering creativity and work engagement through perceived organizational support: The interactive role of stressors. Sage Open, 11 (3), 1-16.
Jaiswal, N. K., & Dhar, R. L. (2015). Transformational leadership, innovation climate, creative self-efficacy and employee creativity: A multilevel study. International Journal of Hospitality Management, 51, 30-41. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2015.07.002
Johnson, A. (2015). Creativity and Intuition. Journal of Gifted Education and Creativity, 2 (2), 9-21.
Kane, G. C., Anh, N., Phillips, J. C., & Garth, A. (2019). How digital leadership is(n’t) different. MIT Sloan Management Review, 60 (30), 34–39.
Karamipour, M. R., Mehraban, M., & Jahani, S. (2015). The effect of organizational culture on the employee’s creativity. SAUSSUREA Multidisciplinary International Peer Reviewed Journal, 3 (2), 40-53.
Kelloway, E. K. (2015). Using Mplus for structural equation modeling: A researcher's guide. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA:Sage.
Khan, A. A., Bashir, M., Abrar, M., & Saqib, S. (2017). The effect of organizational culture on employee's creativity, the mediating role of employee's cognitive ability. International Journal of Information, Business and Management, 9 (2), 217-230.
Lam, L., Nguyen, P., Le, N., & Tran, K. (2021). The relation among organizational culture, knowledge management, and innovation capability: Its implication for open innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7 (1), 1-16.
Levin, I., & Mamlok, D. (2021). Culture and society in the digital age. Information, 12 (2), 1-13.
Liu, D., Jiang, K., Shalley, C. E., Keem, S., & Zhou, J. (2016). Motivational mechanisms of employee creativity: A meta-analytic examination and theoretical extension of the creativity literature. Organizational behavior and human decision processes, 137, 236-263. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2016.08.001
Lu, J., Zhang, Z., & Jia, M. (2019). Does servant leadership affect employees’ emotional labor? A social information-processing perspective. Journal of Business Ethics, 159 (2), 507-518.
Makumbe, W. (2022). The impact of organizational culture on employee creativity amongst Zimbabwean academics. African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, 14 (2), 523-531.
Martínez-Caro, E., Cegarra-Navarro, J. G., & Alfonso-Ruiz, F. J. (2020). Digital technologies and firm performance: The role of digital organisational culture. Technological Forecasting and Social Change, 154, 119962. https://doi.org/10.1016/j.techfore. 2020.119962
Mbayong, N. A., & Placide, D. N. N. (2021). Assessing the role of organisational culture on workforce creativity; an assessment of the support staff of university of bamenda, cameroon. European journal of management and marketing studies, 6 (2), 49-80.
Medah, F. U. F., & Hendarman, A. F. (2023). The relationship between digital culture and employee performance in PT. PLN (Persero) UID Jakarta Raya and PT. PLN (Persero) UP3 Menteng. American International Journal of Business Management, 6 (3), 18-26.
Mergel, I., Edelmann, N., & Haug, N. (2019). Defining digital transformation: Results from expert interviews. Government Information Quarterly, 36 (4), 101385. https://doi.org/10.1016/j.giq.2019.06.002
Mihardjo, L., Sasmoko, S., Alamsyah, F., & Elidjen, E. J. M. S. L. (2019). The influence of digital leadership on innovation management based on dynamic capability: Market orientation as a moderator. Management Science Letters, 9 (7), 1059-1070.
Mihardjo, L. W. W., & Rukmana, R. A. (2018). Does digital leadership impact directly or indirectly on dynamic capability: Case on Indonesia telecommunication industry in digital transformation?.The Journal of Social Sciences Research, 2, 832-841. https://doi.org/10.32861/jssr.spi2.832.841
Nasifoglu Elidemir, S., Ozturen, A., & Bayighomog, S. W. (2020). Innovative behaviors, employee creativity, and sustainable competitive advantage: A moderated mediation. Sustainability, 12 (8), 3295. https://doi.org/10.3390/su12083295
Nunnally, J.C., & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGrawHill.
Nylén, D., & Holmström, J. (2015). Digital innovation strategy: A framework for diagnosing and improving digital product and service innovation. Business Horizons, 58 (1), 57-67.
Oberer, B., & Erkollar, A. (2018). Leadership 4.0: Digital leaders in the age of industry 4.0. International Journal of Organizational Leadership, 7 (4), 404–412.
Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists in the assessment of criterion referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research, 2 (2), 49-60.
Schiuma, G., Schettini, E., Santarsiero, F., & Carlucci, D. (2022). The transformative leadership compass: six competencies for digital transformation entrepreneurship. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 28 (5), 1273-1291.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. (3rd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Shaubroeck, J. M., Hannah, S. T., Avolio, B. J., Kozlowski, S. W., Lord, R. G., Trevino, L., & Peng, A. C. (2012). Embedding ethical leadership within and across organizational levels. Academy of Management Journal, 55 (5), 1053-1078.
Shin, J., Mollah, M. A., & Choi, J. (2023). Sustainability and organizational performance in South Korea: The effect of digital leadership on digital culture and employees’ digital capabilities. Sustainability, 15 (3), 2027. https://doi.org/10.3390/su15032027
Stevens, J.P. (2009). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences (5th ed.). New York: Taylor & Francis Group.
Wang, T., Lin, X., & Sheng, F. (2022). Digital leadership and exploratory innovation: From the dual perspectives of strategic orientation and organizational culture. Frontiers in Psychology, 13, 902693. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.902693
Wesseling, J. H., Bidmon, C., & Bohnsack, R. (2020). Business model design spaces in socio-technical transitions: The case of electric driving in the Netherlands. Technological Forecasting and Social Change, 154, 119950. https://doi.org/10.1016/j.techfore. 2020.119950.
Zhen, Z., Yousaf, Z., Radulescu, M., & Yasir, M. (2021). Nexus of digital organizational culture, capabilities, organizational readiness, and innovation: Investigation of SMEs operating in the digital economy. Sustainability, 13, 720. https://doi.org/10.3390 /su13020720
Zhu, J., Zhang, B., Xie, M., & Cao, Q. (2022). Digital leadership and employee creativity: The role of employee job crafting and person-organization fit. Frontiers in Psychology, 13, 827057. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.827057
Zhu, P. (2015). Digital master: Debunk the myths of enterprise digital maturity. Morrisville, NC: Lulu Publishing Services.
