รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

บทคัดย่อ

           การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบและตัวชี้วัดคุณลักษณะครู 2) ศึกษาสภาพปัจจุบันสภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นการพัฒนาคุณลักษณะครู 3) การสร้างรูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครู และ 4) ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา แบ่งออกเป็น 4 ระยะ ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบและตัวชี้วัดคุณลักษณะครู โดยการสนทนากลุ่ม และสรุปองค์ประกอบจากความเหมาะสมและความเป็นไปได้ ระยะที่ 2 ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นการพัฒนาคุณลักษณะครู โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง ครูผู้สอน 322 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และดัชนีการจัดเรียงลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น ระยะที่ 3 สร้างรูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครู โดยศึกษาตัวอย่างการปฏิบัติที่เป็นเลิศ จำนวน 3 แห่ง แล้วยกร่างรูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครู ประเมินรูปแบบ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน ด้วยการสัมมนากลุ่มอิงผู้เชี่ยวชาญ และประเมินความเหมาะสมความเป็นไปได้ และความมีประโยชน์วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์เนื้อหา และระยะที่ 4 ศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครู ครูผู้สอน 50 คน คณะกรรมการประเมินการใช้รูปแบบ จำนวน 5 คน เครื่องมือ ที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม แบบประเมินความพึงพอใจหลังใช้รูปแบบวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ผลการวิจัย พบว่า 1) องค์ประกอบและตัวชี้วัดการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบด้วย  4 องค์ประกอบ 13 ตัวชี้วัด และความเหมาะสมขององค์ประกอบอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.68, S.D = 0.51)  2) สภาพปัจจุบันโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( = 3.03, S.D = 0.71)  สภาพที่พึงประสงค์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.62, S.D = 0.54) และความต้องการจำเป็นของคุณลักษณะด้านเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า มีค่า (PNI_modified = 0.53) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านตามลำดับ พบว่า ค่าความต้องการจำเป็น ด้านเศรษฐกิจ (PNI_modified = 0.59) ด้านสังคม (PNI_modified = 0.38) ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (PNI_modified = 0.30) และ ด้านวัฒนธรรม (PNI_modified = 0.26) ตามลำดับ 3) รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบด้วยหลักการ  วัตถุประสงค์ เนื้อหา กระบวนการพัฒนา และการวัดและประเมินผล โดยมีระดับความพึงพอใจต่อการพัฒนาโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.65, S.D = 0.47) ผลการประเมินความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก  ( = 4.93, S.D. = 0.23) ความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก ( = 4.84, S.D. = 0.53)  และความมีประโยชน์อยู่ในระดับมาก ( = 4.78, S.D. = 0.44)  และ 4) ผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ครูผู้สอนมีผลการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลังพัฒนาสูงกว่าก่อนการพัฒนา โดยรวมรายด้านก่อนการพัฒนาตามรูปแบบอยู่ในระดับปานกลาง ( = 2.59, S.D = 0.57) โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.65, S.D = 0.47) จึงสามารถสรุปได้ว่า รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้านเศรษฐกิจมีการพัฒนาโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม  ด้านวัฒนธรรม และด้านสังคม  ตามลำดับ