ปัจจัยกำหนดสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน

บทคัดย่อ

          “ครอบครัว” เป็นสถาบันหลักเป็นพื้นฐานแรกในการพัฒนาคุณภาพคน เป็นหน่วยย่อยที่เล็กที่สุดของสังคม แต่มีความสำคัญที่สุดเนื่องจากครอบครัวเป็นเบ้าหลอมคุณค่าชีวิต บ่มเพาะคุณลักษณะที่ดีงามของความเป็นมนุษย์ให้กับสังคม การศึกษาปัจจัยกำหนดสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประสบการณ์ของสมาชิกในครอบครัวเกี่ยวกับปัจจัยกำหนดสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพ ที่ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน  2) ศึกษาแนวทางการเสริมสร้างความสุขของครอบครัวภายใต้บริบทการอยู่ร่วมกัน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์   กึ่งโครงสร้างกับสมาชิกในครอบครัว จังหวัดนนทบุรี จำนวน 8 ครอบครัว เลือกแบบเฉพาะเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา
          ผลการวิจัยพบว่าสาระสำคัญ 2 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 ปัจจัยกำหนดสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน มี 5 ประเด็นหลักดังนี้ 1) ปัจจัยด้านสุขภาพของสมาชิกในครอบครัว 2) รูปแบบการดำเนินชีวิต และพฤติกรรมส่วนบุคคล 3) เครือข่ายทางสังคม และชุมชน 4) เงื่อนไขในการดำเนินชีวิตและการทำงาน และ 5) สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน  ส่วนที่ 2 แนวทางการเสริมสร้างความสุขครอบครัวภายใต้บริบทการอยู่ร่วมกัน มี 3 ประเด็นหลักคือ 1) แนวทางการเสริมสร้างความสุขของครอบครัวภายในบริบทการอยู่ร่วมกันระดับบุคคล 2) แนวทางการเสริมสร้างความสุขของครอบครัวภายในบริบทการอยู่ร่วมกันระดับชุมชน และ 3) แนวทางการเสริมสร้างความสุขของครอบครัวภายในบริบทการอยู่ร่วมกันระดับสังคม
          ข้อเสนอแนะจากการศึกษา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรนำปัจจัยกำหนดสุขภาพที่ค้นพบทั้ง 5 ด้าน ไปสร้างเป็นรูปแบบการส่งเสริมศักยภาพของครอบครัว ชุมชนตามปัจจัยกำหนดสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อครอบครัว ชุมชน และนำไปใช้เพื่อส่งเสริมพลังของครอบครัวต่อไป