การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปเกษตรอินทรีย์บางกระทุ่ม

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนามีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาความรู้ ความเข้าใจ การเข้าถึงข้อมูลด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ 2. เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพ และ  3. เพื่อศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบที่ได้ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างได้แก่ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ผู้นำกลุ่มองค์กรในชุมชน และบุคลากรด้านสุขภาพ เครื่องมือได้แก่ แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม และแบบสอบถามวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพตามประเด็นเนื้อหา และข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติเชิงพรรณนา และเปรียบเทียบผลก่อนหลังโดยสถิติ Paired sample t-test ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้ความเข้าใจการเข้าถึงข้อมูลและพฤติกรรมสุขภาพอยู่ในระดับดี รูปแบบที่ได้มี 3 องค์ประกอบสำคัญ คือ 1) กลุ่มวิสาหกิจชุมชน บทบาท คือ (1) ปรับพฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพ (2) สร้างความตระหนักรู้ด้านสุขภาพ (3) พัฒนาทักษะการปฏิบัติเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ 2)  กลุ่มผู้นำชุมชน และท้องถิ่น บทบาท คือ (1) สร้างเสริมการรวมตัวของคนในชุมชน (2) สนับสนุนการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน    (3) สร้างเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน  และ 3)  กลุ่มบุคลากรหน่วยบริการสุขภาพ บทบาทคือ (1) จัดบริการสุขภาพเชิงรุกเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพ (2) พัฒนาทีมสหวิชาชีพ (3) สนับสนุนข้อมูล สื่อสารความรู้ด้านสุขภาพ และพบว่าหลังดำเนินการตามรูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพกลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพสูงกว่าก่อนดำเนินการ อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<.001)  แสดงว่ารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพนี้ช่วยส่งเสริมให้ประชาชนมี ความรู้และพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของตนเองดีขึ้น และลดความเสี่ยงของการ เจ็บป่วยด้วยโรคจากการประกอบอาชีพในวิถีชีวิตประจำวันได้จึงควรนําไปประยุกต์ใช้ในเครือข่ายของชุมชนต่อไป