พฤติกรรมและปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูง ในประชากรวัยผู้ใหญ่ จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงประชากรวัยผู้ใหญ่ อายุ 18-29 ปี ในพื้นที่สถานบริการเครือข่ายโรงพยาบาลปทุมธานี เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มย่อย กลุ่มละ 9 คน จำนวน 2 กลุ่ม จากกลุ่มบุคลากรสาธารณสุข และประชากรวัยผู้ใหญ่ อายุ 18-29 ปี ที่มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงของประชากรวัยผู้ใหญ่ อายุ 18-29 ปี พบว่า การบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงมาจากแหล่งเครื่องปรุงรสโซเดียม ได้แก่ น้ำปลา เกลือ ผงปรุงรส ซอสปรุงรส เป็นต้น ซึ่งประเมินได้จากพฤติกรรมการเติมเครื่องปรุงโซเดียมขณะประกอบอาหาร พฤติกรรมการเติมเพิ่มในอาหารจานเดียวหรืออาหารประเภทก๋วยเตี๋ยว พฤติกรรมการรับประทานน้ำจิ้ม/น้ำพริก และพฤติกรรมการรับประทานน้ำซุบ/น้ำแกง รวมถึงการบริโภคอาหารโซเดียมสูงจากแหล่งอาหารแปรรูปและการถนอมอาหาร ได้แก่ เนื้อสัตว์แปรรูป อาหารหมักดอง อาหารตากแห้ง อาหารกึ่งสำเร็จรูป เป็นต้น และพบว่าการมีพฤติกรรมดังกล่าว มาจากปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรม ที่เป็นปัจจัยภายในตัวบุคคล ได้แก่ ความจำเป็นหรือไม่จำเป็นที่จะลดการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูง การกระทำตามบุคคลอื่น ๆ ในชุมชนที่เกี่ยวกับการลดการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูง และการรับรู้ว่าการลดบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงเป็นเรื่องยุ่งยาก การวิจัยครั้งนี้จึงมีข้อเสนอแนะว่าควรมีการจัดโปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมลดการบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงในประชากรวัยผู้ใหญ่ ที่คำนึงถึงปัจจัยเชิงสาเหตุทั้ง 3 ประการดังกล่าว เพื่อให้ประชากรวัยผู้ใหญ่มีพฤติกรรมที่พึงประสงค์และลดอัตราป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่อไป