การสร้างสรรค์บทเพลง “สานไท”

บทคัดย่อ

           บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของผลการวิจัยเรื่อง การสร้างสรรค์ทางดนตรีและศิลปะการแสดงจากอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทในเขตภาคเหนือตอนล่าง เพื่อส่งเสริมคุณค่าทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ของท้องถิ่นสู่ระดับสากล ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ และกระบวนการทางการวิจัยสร้างสรรค์ทางดนตรี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปกรรมทางดนตรีจากอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมจากวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ไทในเขตภาคเหนือตอนล่าง ผลการวิจัยพบว่า อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทในภาคเหนือตอนล่าง แบ่งออกเป็น 5 ด้าน คือ วัฒนธรรมการเคารพบูชาพระพุทธเจ้า วัฒนธรรมความเชื่อเรื่องการไหว้ผีและบรรพบุรุษ วัฒนธรรมความบันเทิงและการละเล่น วัฒนธรรมด้านอาหาร และวัฒนธรรมด้านเครื่องแต่งกาย จึงเป็นฐานอัตลักษณ์ที่นำมาสู่การสร้างรรค์ผลงานเพลงสานไท จำนวน 7 บทเพลง ประกอบด้วย ไทยวนล่องน่าน ไทพวนนางกวัก ไทดำน่ามักน่าแปง ลาวเวียงเรียงรันจังหัน ไทหล่มขนมเส้น ไทครั่งลีลาลายซิ่น และไทใหญ่แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า โดยกำหนดโครงสร้างทำนองออกเป็น 3 ส่วน คือ ทำนองเกริ่น เนื้อทำนอง และทำนองลงท้าย และใช้กลุ่มเสียง Pentatonic ประกอบกับการใช้เครื่องทำนองและจังหวะในสำเนียงฐานรากของกลุ่มชาติพันธุ์ อันเป็นภาพสะท้อนอัตลักษณ์วัฒนธรรมกลุ่มชาติพันธุ์ไทในเขตภาคเหนือตอนล่าง