การพัฒนาหลักสูตรการอบรมพระสงฆ์ด้านการให้คำปรึกษาแนวคิดพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

          จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคระบาดที่ผ่านมา พระสงฆ์ได้พบปัญหาจากการเข้ามาปรึกษาปัญหาชีวิต ทั้งจากชีวิตส่วนตัวด้านตนเอง ครอบครัว บุตรหลาน หรือเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองมากขึ้น แต่พระสงฆ์ไม่สามารถมีเครื่องมือในการสื่อสารธรรมะไปสู่ญาติโยมแบบแยบยลได้ ดังนั้นการติดเครื่องมือที่เรียกว่า ด้านการให้คำปรึกษาแนวคิดพุทธจิตวิทยา จะเป็นการให้พระสงฆ์มีอาวุธในการสนทนากับญาติโยม บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรและทดลองใช้และศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะของหลักสูตรการอบรมพระสงฆ์ด้านการให้คำปรึกษาแนวคิดพุทธจิตวิทยา โดยศึกษาตามกระบวนการของการวิจัยและพัฒนา โดยแบ่งการดําเนินการวิจัยออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ การวิจัย การพัฒนา การวิจัย และการพัฒนา ผลการวิจัย คือ ผลการจัดทําหลักสูตร ประกอบด้วยเนื้อหาดังนี้ ความเข้าใจพื้นฐานของการให้คำปรึกษาที่เน้นทักษะการฟัง ทักษะการเปิดเผยตนเอง ทักษะในการตั้งคำถาม ทักษะที่เจาะจงของการช่วยเหลือ เช่น การเข้าใจมุมมองของผู้อื่น การแสดงความใส่ใจและสนใจฟัง การทวนสรุปและสะท้อนความรู้สึก และกระบวนการในการให้คำปรึกษาหรือขั้นตอนการให้คำปรึกษา ประชากรในการวิจัยครั้งนี้ คือ พระที่เข้าร่วมอบรมในหลักสูตร จํานวน 30 รูป จำนวน 4 กลุ่ม (แบ่งตามการปกครองคณะสงฆ์) รวม 120 รูป โดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ หลักสูตรการอบรมพระสงฆ์ด้านการให้คำปรึกษาแนวคิดพุทธจิตวิทยา แบบทดสอบก่อนและหลังการฝึกอบรม แบบสังเกตพฤติกรรม และแบบสอบถามความมีเจตคติที่มีต่อการใช้หลักสูตร สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ สถิติ t-test (Dependent) ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการทดลองใช้หลักสูตร พบว่า ทุกหนการปกครอง พระสงฆ์ มีความรู้ความเข้าใจสูงขึ้นกว่าก่อนฝึกอบรม โดยมีการพัฒนาขึ้นร้อยละ 75 ทุกเนื้อหา มีความพึงพอใจต่อหลักสูตรในระดับมาก และมีผลการประเมินกิจกรรมระหว่างฝึกอบรมดีมาก โดยมีความคิดเห็นว่า หลักสูตรมีประสิทธิภาพเหมาะสม หัวข้อน่าสนใจ อยากให้มีการเพิ่มเวลา โดยเฉพาะการเพิ่มเทคนิคการรับฟังให้มากขึ้น และอยากให้มีภาพหรือตัวอย่างของกระบวนการในการนำไปใช้อย่างขั้นเป็นตอนเพื่อนำไปสู่การปฏิบัติงานได้จริง