กลวิธีการบรรเลงและแนวคิดการประพันธ์ทางเดี่ยวซอด้วงเพลงพญาโศก สามชั้นทางครูหลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดูรยะชีวิน)

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์กลวิธีการบรรเลงและแนวคิดการประพันธ์ทางเดี่ยวซอด้วงเพลงพญาโศก สามชั้น ทางครูหลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดูรยะชีวิน) ซึ่งเป็นการวิเคราะห์แบบเลือกประเด็น เพื่ออธิบายถึงการออกแบบกลวิธีการบรรเลงและแนวคิดการประพันธ์ทางเดี่ยวซอด้วงที่อยู่บนโครงสร้างทำนองหลัก ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า 1) กลวิธีที่ใช้ตกแต่งทำนอง จำนวน 16 กลวิธี คือ สะบัดนิ้ว กระทบเสียง พรมปิด พรมเปิด พรมนิ้วจาก นิ้วควงเสียง เอื้อนเสียง ตวัดนิ้ว สะอึกคันชัก สะบัดคันชัก รูดนิ้ว การขยี้ การสีเก็บ การสีให้เสียงเบาลงหรือดังขึ้น สีแผ่ว และการย้อยจังหวะ และ 2) แนวคิดการประพันธ์ทางเดี่ยวซอด้วง จำนวน 3 แนวคิด คือ 1) การประพันธ์ทางเดี่ยวที่สัมพันธ์กับทำนองหลัก 2) กลอนมาตรฐานของซอด้วง และ 3) การประพันธ์ทางเดี่ยวแบบอิสระโดยยังคงรักษาเสียงลูกตกหลักของทำนอง