แผนการพัฒนาเพื่อรองรับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของกลุ่มอาชีพ อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพกลุ่มอาชีพ 2) ศึกษาความเชื่อมโยงของปัจจัยที่เอื้อต่อการจัดการภายในกลุ่ม และ 3) จัดทำแผนพัฒนากลุ่มอาชีพเพื่อรองรับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยใช้การวิจัยแบบมีส่วนร่วม รวบรวมข้อมูลจากกลุ่มอาชีพในตำบลบ้านผือ อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ใช้วิธีการจัดเวทีระดมสมองและการสัมภาษณ์ จำนวน 15 ตัวอย่าง การวิเคราะห์ข้อมูลแบ่งเป็น 3 ส่วน 1) การประเมินศักยภาพด้วยแบบประเมินศักยภาพกลุ่มอาชีพ 2) วิเคราะห์ถดถอยพหุแบบเชิงชั้นเพื่อศึกษาปัจจัยที่เชื่อมโยงที่เอื้อต่อการจัดการกลุ่มอาชีพ และ 3) วิเคราะห์ TOWS Matrix เพื่อศึกษากลยุทธ์การพัฒนากลุ่มอาชีพ 
          ผลการวิจัย พบว่าอำเภอหนองเรือมีกลุ่มอาชีพที่ดำเนินการในปัจจุบันจำนวน 3 กลุ่ม ผลการประเมินศักยภาพของกลุ่มอาชีพมีเพียงกลุ่มอาชีพแปรรูปปลาที่มีศักยภาพระดับดี ส่วนผลการศึกษาปัจจัยเชื่อมโยงที่เอื้อต่อการพัฒนากลุ่มอาชีพจากกลุ่มตัวแปร 3 เชิงชั้น ได้แก่ กระบวนการเรียนรู้ กระบวนการบริหารจัดการและองค์กร มีทั้งหมด 9 ตัวแปร คือ (1) การร่วมทบทวนผลการดำเนินงาน (2) การจัดการความรู้ขององค์กร (3) การจัดทำแผนอย่างมีส่วนร่วม (4) การบริหารจัดการกระบวนการผลิต (5) กระบวนการจัดการสินค้า (6) การพัฒนาคุณภาพชีวิตของสมาชิก (7) ชุมชนได้รับผลประโยชน์ (8) ความเชื่อมั่นในผู้นำและการมีขวัญกำลังใจของสมาชิก และ (9) ความพอใจในองค์กร พบว่าตัวแปรการจัดการความรู้ขององค์กรมีความสัมพันธ์กับความศักยภาพของกลุ่มอาชีพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และมีความสัมพันธ์กับศักยภาพของกลุ่มอาชีพในทิศทางเดียวกัน  ผลการวิเคราะห์ SWOT พบว่าตำบลบ้านผือมีจุดแข็ง คือมีแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ซึ่งเป็นทุนทรัพยากรธรรมชาติที่มีศักยภาพสูง จุดอ่อนคือขาดการส่งเสริมการรวมกลุ่มอาชีพ และมีอุปสรรคคือแหล่งท่องเที่ยวบางส่วนอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ